Λίνα Νικολακοπούλου: «Κρατώ πάντα ένα οικόπεδο ανοιχτό για παιχνίδι»
Από το υπέροχο υλικό που μας έχει παραδώσει διάλεξε, για τη νέα της παράσταση «Να ‘ταν η χαρά οικόπεδο», τα τραγούδια εκείνα που θα αφηγηθούν μία ακόμη συναρπαστική ιστορία της. Τα σάουντρακ των πιο ισχυρών αναμνήσεών μας, των δυνατών συναισθημάτων έχουν την υπογραφή της Λίνας Νικολακοπούλου. Γάμοι, βαφτίσια, γιορτές, έρωτες αλλά και όλα όσα συμποσούνται στην αγάπη.
ΕΝΑ ΜΠΑΛΚΟΝΙ ΣΤΟΝ ΝΕΟ ΚΟΣΜΟ. Στη σκηνογραφία της δικής μου ζωής, της παιδικής μου ηλικίας, η υπόθεση του «οικοπέδου» ήταν κοινή. Τότε υπήρχαν ακόμη πολλοί ελεύθεροι χώροι γύρω από τα σπίτια μας. Το σπίτι μου ήταν γεμάτο από αυτούς τους ελεύθερους χώρους. Ορισμένοι ήταν περιφραγμένοι, αλλά υπήρχαν και ελεύθεροι. Εκεί μπορούσες να αντιληφθείς τις αλλαγές των εποχών.
Από το μπαλκόνι του σπιτιού μου – ενός διώροφου στον Νέο Κόσμο – κοιτούσα ό,τι είχα στη διάθεσή μου. Αυτό που περνούσε μπροστά από τα μάτια μου με έκανε να παρατηρώ, να φαντάζομαι, να εξερευνώ: τους περαστικούς, τα οικόπεδα, τα παιδιά που έπαιζαν πιο κάτω. Ηταν η εποχή που υπήρχε ελεύθερος χρόνος για ανεμελιά μετά τις δραστηριότητές μας – σχολείο, αγγλικά, κιθάρα. Αυτό το παιδί, που αναζητούσε την περιπέτεια και την ελευθερία του, υπάρχει ακόμα. Οπου και να βρεθώ, ακόμη και ανάμεσα στους ουρανοξύστες της Νέας Υόρκης, θα κρατώ πάντα ένα «οικόπεδο» ελεύθερο μέσα μου για παιχνίδι.
Ο ΜΠΡΕΓΚΟΒΙΤΣ ΚΑΙ ΤΟ «ΠΑΡΑΔΕΧΤΗΚΑ». Εκείνο το βράδυ στο Αστυ ήμουν ανάμεσα στις πολλές δεκάδες ατόμων που παρακολούθησαν τον «Καιρό των Τσιγγάνων». Ο καθένας κέρδισε κάτι από αυτή την ταινία. Εγώ, όταν βγήκα από την αίθουσα, πήρα την απόφαση να κάνω αυτό που είδα τραγούδια. Αυτή η επιθυμία μου γεννήθηκε: να διεκδικήσω, να προσπαθήσω, να πάρω το «ναι» για να προχωρήσω. Φάνταζαν άπιαστο όνειρο. Επρεπε να κινήσω γη και ουρανό για να κάνω πραγματικότητα αυτή την επιθυμία μου. Πιστεύω ότι καθοριστικό ρόλο στην επίτευξη αυτού του σκοπού έπαιξε η επιμονή μου. Πιστεύω ότι αυτό διέκρινε ο Γκόραν Μπρέγκοβιτς και πείστηκε. Ηταν πολύ συγκεκριμένη η πρότασή μας, η οποία στηρίχθηκε σε ένα ισχυρό «θέλω», που μας κινητοποίησε και μας έκανε να πάμε να τον συναντήσουμε. Τότε, η Γιουγκοσλαβία ήταν στα πρόθυρα του πολέμου και αυτό το άδηλο μέλλον κάνει τους ανθρώπους πιο ανοιχτούς. Και αυτό ίσως έπαιξε τον ρόλο του.
Οταν ολοκληρώθηκε η παραγωγή (σ.σ.: «Παραδέχτηκα», 1991, Λίνα Νικολακοπούλου, Γκόραν Μπρέγκοβιτς), έδωσε κάτι που ξάφνιασε: ο αλλιώτικος ήχος, το πολύ γρήγορο ρυθμικό περιβάλλον, η φωνή της Αλκηστης (σ.σ.: Πρωτοψάλτη) μέσα σε αυτό, που κανείς δεν περίμενε να την ακούσει σε κάτι τέτοιο. Στην αρχή σόκαρε. Η υποδοχή δεν ήταν εύκολη. Θυμάμαι χαρακτηριστικά ότι στη Θεσσαλονίκη με ρωτούσαν σαν να με ανακρίνουν. Το πρώτο διάστημα υπήρχε ξεκάθαρα ένας εκνευρισμός γύρω από αυτόν τον δίσκο. Πέρασαν έξι μήνες για να έρθει μια, ας πούμε, συμφιλίωση. Ηταν δύσκολο και για τα ραδιόφωνα να μεταδώσουν τα συγκεκριμένα τραγούδια, αφού μέχρι τότε παρουσίαζαν άλλης φιλοσοφίας τραγούδια. Δεν μπορούσαν να αντιληφθούν την τύχη του δίσκου. Εκ των υστέρων, κέρδισε, επικράτησε. Ηταν κομμάτια που είχαν σωματικότητα. Σε έκαναν να θέλεις να σηκωθείς να χορέψεις. Αυτό το παρατηρούσα στο Ζουμ, όπου παίζαμε τα τραγούδια πριν τα ηχογραφήσουμε. Ηταν κάτι πολύ καινούργιο, τόσο η μουσική όσο και οι στίχοι, οι οποίοι ήταν σουρεαλιστικοί.
Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ.
Η μεγάλη μου ικανοποίηση, σε ό,τι αφορά τη διαδικασία της δημιουργίας, είναι κάθε φορά όταν μπορώ να «γεννήσω», από μέσα μου, από το πουθενά να γράψω κάτι. Κάθε συναίσθημα έχει τον δικό του χάρτη, το δικό του χρώμα. Πιστεύω ότι όταν γράφει κανείς, οφείλει να απομακρύνεται τόσο από τη λύπη όσο και από τη χαρά. Είναι αναγκαίο να «αδειάζει» τον εαυτό του και να διατηρεί έναν νηφάλιο νου, ώστε ό,τι έρθει να είναι αυθόρμητο. Να μην ξέρει τι θα αναδυθεί μέσα του. Δεν πρέπει να ξέρεις, αλλά να έχεις την υπομονή να περιμένεις όπως ο ψαράς όταν ρίχνει το δόλωμα. Στο πέρασμα του χρόνου μαθαίνεις και γίνεσαι τεχνίτης για να αντιμετωπίσεις και τη δυσκολία και το αδιέξοδο. Μέσα μου έχει μεγάλη αξία η έννοια της δημιουργίας. Το να φτιάχνεις κάτι το οποίο δίνει χαρά, συγκινεί τους ανθρώπους, καθρεφτίζονται σε αυτό και το τραγουδάνε, είναι για μένα πραγματικά συγκλονιστικό. Οταν διαπιστώνεις με τα χρόνια ότι εξακολουθεί να υφίσταται αυτό το «δούναι και λαβείν», αυτό ανανεώνει συνεχώς εσωτερικά την επιθυμία, το κουράγιο και το κέφι να εργαστείς. Σου προσφέρει την ευκαιρία να παρατηρήσεις τη ζωή και τις αλλαγές της, καθώς και τις εξελίξεις στην Ιστορία. Σε ενθαρρύνει να διαβάζεις, να παρακολουθείς την πραγματικότητα και να ενημερώνεσαι. Ο κόσμος βρίσκεται σε διαρκή κίνηση και αλλαγή. Αυτή η περιπέτεια για έναν άνθρωπο που γράφει, όχι μόνο τραγούδια, είναι η πρώτη ύλη. Οπως έχει πει ο Αντρέι Ταρκόφσκι, «η ποίηση είναι η επίγνωση του κόσμου».
ΣΤΗΝΟΝΤΑΣ ΕΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ.
Νιώθω πάντα έκπληξη όταν με ρωτάνε πώς έστησα ένα πρόγραμμα διότι έχω κάνει πάρα πολλές παραγωγές και συναυλίες στη ζωή μου και πιστεύω ότι είναι πια κατανοητό. Πιστεύω ότι τα τραγούδια της συγκεκριμένης παράστασης έχουν ομορφιά και δίνουν ζωή. Είναι μια τέλεια ευκαιρία να συναντηθούν οι άνθρωποι με αυτά τα ακούσματα, που θα τα ερμηνεύσουν τόσο ικανοί τραγουδιστές. Πρόκειται για κάτι που έχει τα χρώματά του. Την ίδια στιγμή, μου άρεσε πάντα να κάνω πράγματα έξω από τη λογική, έξω από τα «γιατί». Μόνο για το κέφι μου. Τα τραγούδια που αποφασίζω να εντάξω κάθε φορά συνδέονται με τους ερμηνευτές που συμμετέχουν και είναι σε θέση να πουν ωραία. Προσπαθώ κάθε φορά να δω τι ταιριάζει με τον ψυχισμό του, με το χρώμα της φωνής του, τι θα έδινε χαρά και σ’ εκείνον. Υπάρχει μόνο το βάσανο της αρμονικής αφήγησης. Δεν χρειάζεται να πω τι θα ερμηνεύσει ο καθένας από τους τραγουδιστές. Οσοι πιστεύουν ότι έχουν κάποιο λόγο να έρθουν στην παράσταση, θα έρθουν. Με το πέρασμα του χρόνου έχω αντιληφθεί ότι τα πρόσωπα που βλέπω κάτω είναι συγγενικά μ’ εμένα – κάτι ίδιο καταλάβανε από τη ζωή. Ανθρωποι που όταν μου σφίγγουν το χέρι είναι σαν να γνωριζόμαστε – ενώ δεν έχουμε συναντηθεί ποτέ.