Ναυάγιο Πύλου: Ευθύνες και στον αρχηγό του Λιμενικού

Βαριές ευθύνες με ποινικές προεκτάσεις αποδίδει σε ανώτερους αξιωματικούς του Λιμενικού Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής (ΛΣ – ΕΛΑΚΤ) ο Συνήγορος του Πολίτη στο πόρισμα της έρευνάς του για το πολύνεκρο ναυάγιο στην Πύλο. Ειδικότερα, το πόρισμα καταλογίζει σε οκτώ ανώτατους και ανώτερους αξιωματικούς του Λιμενικού «μια σειρά σοβαρών και επίμεμπτων παραλείψεων» οι οποίες «συνιστούν σαφείς ενδείξεις για τη στοιχειοθέτηση της θανατηφόρου έκθεσης, καθώς και της έκθεσης σε κίνδυνο ζωής, υγείας και σωματικής ακεραιότητας των επιβαινόντων στο αλιευτικό “Adriana”, κατά το άρθρο 306 ΠΚ, κατά τη διαχείριση του περιστατικού τη 13η και 14η Ιουνίου 2023».

Σύμφωνα, μάλιστα, με πληροφορίες των «ΝΕΩΝ» ανάμεσα στους οκτώ περιλαμβάνεται και ο αρχηγός του Λιμενικού Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής, του οποίου η θητεία ανανεώθηκε όσο ήταν σε εξέλιξη η έρευνα.

Το 148 σελίδων πόρισμα της ανεξάρτητης Αρχής διαβιβάσθηκε στον υπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής για την άσκηση πειθαρχικής δικαιοδοσίας και στην αρμόδια εισαγγελική Αρχή του Ναυτοδικείου Πειραιά, για την αξιολόγηση της αντικειμενικής και υποκειμενικής υπόστασης των σχετικών ποινικών αδικημάτων.

Εκθεση από Frontex

Επισημαίνεται ότι ο Συνήγορος του Πολίτη, Ανδρέας Ποττάκης, αποφάσισε να ερευνήσει το πολύνεκρο ναυάγιο, με την ειδική αρμοδιότητα του Εθνικού Μηχανισμού Διερεύνησης Περιστατικών Αυθαιρεσίας, τον Νοέμβριο του 2023 και αφού είχε προηγηθεί άρνηση της ηγεσίας του Λιμενικού Σώματος να προβεί σε εσωτερική πειθαρχική έρευνα. Στο μεταξύ, είχε προηγηθεί η επίσημη έκθεση για το ναυάγιο από τη Frontex, της ευρωπαϊκής ακτοφυλακής, που επέρριψε βαρύτατες ευθύνες στις ελληνικές λιμενικές Αρχές, μεταξύ άλλων για «καθυστέρηση έναρξης επιχείρησης διάσωσης, η οποία ξεκίνησε μετά την ανατροπή του κινδυνεύοντος πλοίου, δηλαδή όταν ήταν πολύ αργά για τη διάσωση όλων των μεταναστών. Τις ώρες πριν από το ναυάγιο, οι Αρχές ανέπτυξαν ανεπαρκή και ακατάλληλα μέσα για τη συνδρομή των μεταναστών δεδομένου του αριθμού των ατόμων στο “Adriana”». Το Γραφείο Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Frontex είχε, επίσης, σημειώσει ότι υπήρξε αντίσταση εκ μέρους των λιμενικών Αρχών για να τους παρέχουν στοιχεία που τους ζητήθηκαν για την έρευνα.

Αντίστοιχη αντίσταση συνεργασίας στην παροχή κρίσιμων στοιχείων εκ μέρους του Λιμενικού Σώματος αντιμετώπισε, σύμφωνα με πληροφορίες, και ο Συνήγορος του Πολίτη στη δική του έρευνα, γεγονός που προκάλεσε και καθυστέρησή της. Σημειώνεται δε ότι «κρίσιμα αποδεικτικά στοιχεία δεν γνωστοποιήθηκαν στην Αρχή, παρά τα σχετικά αιτήματά της, ιδίως τα δεδομένα από το κινητό τηλέφωνο του πλοιάρχου ΛΣ του σκάφους αυτού, τα οποία διαθέτει το Ναυτοδικείο Πειραιά, και όλες οι συνομιλίες του πλοιάρχου με το Ενιαίο Κέντρο Συντονισμού Ερευνας και Διάσωσης του ΛΣ – ΕΛΑΚΤ μέχρι την ανατροπή του αλιευτικού, για τις οποίες το ΛΣ – ΕΛΑΚΤ ενημέρωσε ότι δεν κατεγράφησαν ψηφιακά παρά τις περί του αντιθέτου προβλεπόμενες διατάξεις».

Αποδεικτικό υλικό

Παρ’ όλα αυτά, η ανεξάρτητη Αρχή συνέλεξε αποδεικτικό υλικό περίπου 5.000 σελίδων, στο οποίο συμπεριλαμβάνονται έγγραφα εμπλεκόμενων υπηρεσιών, ένορκες καταθέσεις, μια έκθεση πραγματογνωμοσύνης και υλικό από δικογραφία και δημοσιογραφικές έρευνες, καθώς και τις εξηγήσεις των ελεγχόμενων αξιωματικών του Λιμενικού Σώματος. Οπως σημειώνει, στο πόρισμα «αναλύονται λεπτομερώς τα γεγονότα, οι πράξεις και παραλείψεις των εμπλεκομένων στελεχών του ΛΣ – ΕΛΑΚΤ σε σχέση με τις προβλέψεις του νομικού πλαισίου για το Ενιαίο Κέντρο Συντονισμού Ερευνας και Διάσωσης (ΕΚΣΕΔ), σύμφωνα ιδίως με τη Διεθνή Σύμβαση για την Ερευνα και Διάσωση (SAR), από την ειδοποίηση για υπερφορτωμένο αλιευτικό με – κατ’ εκτίμηση – περίπου 750 μετανάστες από το αντίστοιχο Κέντρο Συντονισμού της Ιταλίας, στις 11.00 π.μ. της 13ης Ιουνίου 2023, γεγονός που επαληθεύτηκε από τη Frontex, μέχρι τη βύθισή του 15 ώρες αργότερα, τη διάσωση 104 επιζώντων και την ανάσυρση 82 σορών».

Το πόρισμα της Αρχής αξιολογεί, επίσης, την καταγγελλόμενη ρυμούλκηση του αλιευτικού «Adriana» από το σκάφος του Λιμενικού που κλήθηκε να προστρέξει.