Νέα ανακάλυψη στη Γροιλανδία!
Οι επιστήμονες εντόπισαν για πρώτη φορά «σεισμούς πάγου» σε μεγάλα βάθη κάτω από τους παγετώνες της Γροιλανδίας, αλλάζοντας τα δεδομένα για το πώς κινούνται οι τεράστιες παγωμένες μάζες που τροφοδοτούν τους ωκεανούς.
Μέχρι τώρα οι ερευνητές θεωρούσαν ότι οι παγετώδεις ποταμοί ρέουν αργά και σταθερά, σαν παχύρρευστo μέλι, καθώς μεταφέρουν τεράστιες ποσότητες πάγου προς τη θάλασσα. Ωστόσο, νέα δεδομένα αποδεικνύουν ότι η κίνηση αυτή δεν είναι τόσο ομαλή όσο πιστευόταν, αλλά συνοδεύεται από μικρούς και συνεχείς σεισμούς, γεγονός που έχει σημαντικές επιπτώσεις στις προβλέψεις για την άνοδο της στάθμης της θάλασσας.
Οι τεράστιοι παγετώνες της Ανταρκτικής και της Γροιλανδίας λειτουργούν όπως οι ποταμοί, μεταφέροντας τεράστιες ποσότητες πάγου από την ενδοχώρα προς τη θάλασσα. Οποιαδήποτε αλλαγή στη δυναμική αυτών των «παγωμένων ποταμών» μπορεί να επηρεάσει τον ρυθμό ανόδου της στάθμης των ωκεανών παγκοσμίως. Οι επιστήμονες χρησιμοποιούν εδώ και χρόνια μοντέλα προσομοίωσης για να υπολογίσουν πόσο γρήγορα λιώνουν οι παγετώνες και πόσο θα αυξηθεί η στάθμη της θάλασσας. Μέχρι πρόσφατα, οι υπολογισμοί τους βασίζονταν στην παραδοχή ότι οι παγετώνες κινούνται με έναν ομαλό και συνεχή ρυθμό. Ωστόσο, οι νέες δορυφορικές μετρήσεις δείχνουν ότι αυτά τα μοντέλα δεν είναι ακριβή. Οι επιστήμονες είχαν εντοπίσει ανεξήγητες διακυμάνσεις στην ταχύτητα των παγετώνων, κάτι που οδήγησε σε αναζητήσεις για πιθανά αίτια. Τώρα, μια ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Αντρέας Φίχτνερ από το Ελβετικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Ζυρίχης (ETH Zurich) ανακάλυψε ότι στο βάθος των παγετώνων της Γροιλανδίας συμβαίνουν αδιάκοπα μικροσεισμοί, οι οποίοι εξαπλώνονται σε ακτίνα μερικών εκατοντάδων μέτρων.
Τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό «Science», αποκαλύπτουν έναν νέο μηχανισμό μετακίνησης του πάγου. Οι παγετώνες δεν κινούνται μόνο ομαλά, αλλά και μέσω διαδοχικών μικρών σεισμικών γεγονότων. Αυτές οι δονήσεις προκαλούνται από την κίνηση του πάγου πάνω σε ανώμαλες επιφάνειες του εδάφους. Το φαινόμενο αυτό εξηγεί τις ασυνέπειες που παρατηρούσαν οι επιστήμονες μεταξύ των θεωρητικών μοντέλων και των δορυφορικών μετρήσεων.
Ο Φίχτνερ δήλωσε ότι η παλιά υπόθεση πως οι παγετώνες κινούνται αποκλειστικά όπως ένα ιξώδες υγρό δεν είναι πλέον βιώσιμη. Αυτό το εύρημα θα βελτιώσει τις εκτιμήσεις για το πόσο γρήγορα θα αυξηθεί η στάθμη των θαλασσών. Οι σεισμοί πάγου παρέμεναν άγνωστοι επειδή δεν μπορούσαν να ανιχνευθούν από την επιφάνεια. Ο λόγος είναι η παρουσία μιας παχιάς στρώσης ηφαιστειακής τέφρας, η οποία βρίσκεται σε βάθος 900 μέτρων κάτω από τους παγετώνες και εμποδίζει την εξάπλωση των σεισμικών κυμάτων προς την επιφάνεια. Οι αναλύσεις των παγετώνων δείχνουν ότι αυτή η τέφρα προέρχεται από μια μαζική ηφαιστειακή έκρηξη του όρους Μαζάμα (Ορεγκον, ΗΠΑ) πριν από 7.700 χρόνια. Το πείραμα πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του East Greenland Ice-core Project (EastGRIP), σε μία από τις μεγαλύτερες παγετώδεις μάζες της Γροιλανδίας, γνωστή ως Northeast Greenland Ice Stream (NEGIS).
Η περιοχή αυτή, που βρίσκεται 400 χιλιόμετρα από την ακτή, θεωρείται μία από τις κύριες πηγές τήξης πάγου της Γροιλανδίας, με τον πάγο να κινείται προς τη θάλασσα με ταχύτητα 50 μέτρων ανά έτος.