Μεσαία τάξη: Τρία σενάρια για μείωση φόρων, τεκμηρίων και ασφαλιστικών εισφορών

Η απόφαση για διάθεση του όποιου δημοσιονομικού χώρου προκύψει μέσα στο 2025 για μειώσεις στους άμεσους φόρους έχει ήδη ληφθεί.

Στο επίκεντρο μπαίνει η μεσαία τάξη με αλλαγές στη φορολογική κλίμακα που θα δίνουν «ανάσα» σε εισοδήματα που φτάνουν ή και ξεπερνούν τα 40.000 ευρώ τον χρόνο.

Η στόχευση της κυβέρνησης στη μεσαία τάξη αποτελεί κεντρική στρατηγική επιλογή, καθώς εκεί θεωρείται πως θα κριθούν και οι επόμενες εκλογές.

Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης δηλώνει όλο και πιο συχνά το τελευταίο διάστημα ότι «αυτή η χρονιά θα είναι χρονιά με σημαντικές περαιτέρω μειώσεις φόρων για τη μεσαία τάξη», παραπέμποντας σε σχετικές ανακοινώσεις από τον Πρωθυπουργό στη ΔΕΘ τον προσεχή Σεπτέμβριο.

Σύμφωνα με τον Κωστή Χατζηδάκη, «αν δεν υπάρξει μια απρόβλεπτη, ανεξέλεγκτη διεθνής κρίση, η συνέχιση της προσπάθειας για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής (με τα ψηφιακά δελτία αποστολής και τιμολόγια, τα POS κ.λπ.) θα μας επιτρέψει να μειώσουμε άμεσους φόρους.

Επιμένουμε στους άμεσους φόρους γιατί θεωρούμε ότι οι μειώσεις σε αυτούς δεν ενθυλακώνονται από κάποιους ενδιάμεσους, όπως συμβαίνει με τους έμμεσους, αλλά πηγαίνουν κατευθείαν στην τσέπη των φορολογουμένων».

Τα σενάρια αλλαγών στη φορολογική κλίμακα θα αρχίσουν να μπαίνουν στο τραπέζι των διαβουλεύσεων όταν θα υπάρξουν βάσιμες εκτιμήσεις για τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο.

Αυτό υπολογίζεται χρονικά στα μέσα του καλοκαιριού, ώστε να υπάρχει σαφής εικόνα για την πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού και τα επιπλέον έσοδα από τον περιορισμό της φοροδιαφυγής, τα οποία το 2024 ανήλθαν σε 2 δισ. ευρώ, αλλά και μια πρώτη έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία έχει λόγο στο πλαίσιο εφαρμογής του νέου Συμφώνου Σταθερότητας για τη χρηματοδότηση πρόσθετων φορολογικών ελαφρύνσεων.

Υπενθυμίζεται ότι, με τους νέους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας, το όποιο πλεόνασμα εσόδων δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη χρηματοδότηση μέτρων στήριξης, με εξαίρεση τις μόνιμες έξτρα εισπράξεις από το χτύπημα της φοροδιαφυγής και έπειτα από έγκριση της Κομισιόν.

Επίσης πολλά θα κριθούν και από τις εξελίξεις στις διαπραγματεύσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τη ρήτρα διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες.

Μεσαία εισοδήματα.

Σε κάθε περίπτωση, ο στόχος είναι να ευνοηθούν τα μεσαία εισοδήματα, τα οποία δεν έχουν εξασφαλισμένες αυξήσεις όπως τα χαμηλότερα λόγω της αναπροσαρμογής του κατώτατου μισθού, ενώ από την άλλη υφίστανται τις μεγαλύτερες πιέσεις λόγω της μη τιμαριθμικής αναπροσαρμογής της φορολογικής κλίμακας.

Τα σενάρια.

Στο τραπέζι των συζητήσεων που θα υπάρξουν και με τους κοινωνικούς φορείς θα βρεθούν σενάρια για αλλαγές στη φορολογική κλίμακα που προβλέπουν:

Μείωση του συντελεστή στο κλιμάκιο από 10.001 έως 20.000 ευρώ, ο οποίος ανέρχεται σήμερα στο 22%. Αν για παράδειγμα ο συγκεκριμένος συντελεστής μειωνόταν στο 15%, αυτό θα σήμαινε μείωση του φόρου κλιμακίου από τα 2.200 ευρώ στα 1.500 ευρώ, οδηγώντας σε έμμεση αύξηση αποδοχών κατά 50 ευρώ τον μήνα για τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα με τους 14 μισθούς.

Τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας με στόχο την ελάφρυνση των φορολογουμένων με εισοδήματα μεταξύ 20.000 και 40.000 ευρώ.

Τα τελευταία χρόνια ο πληθωρισμός και η μη τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας επιβάρυναν τους μισθωτούς.

Ενώ είδαν αύξηση του ονομαστικού τους μισθού, το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημά τους μειώθηκε, καθώς επιβαρύνθηκαν με υψηλότερους φόρους, λόγω μη αναπροσαρμογής των φορολογικών κλιμακίων.

Η αύξηση των εισοδημάτων οδήγησε τους φορολογούμενους σε υψηλότερο φορολογικό κλιμάκιο, χωρίς αυτό να συνοδευτεί από ουσιαστικές φορολογικές αλλαγές προς όφελός τους.

Σημειώνεται ότι οι παρεμβάσεις που έγιναν το 2020 στη φορολογική κλίμακα ευνόησαν κυρίως τους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους καθώς με την εφαρμογή του συντελεστή 9% για τα πρώτα 10.000 ευρώ του εισοδήματός τους είχαν ετήσιο όφελος 1.300 ευρώ, ενώ για εισοδήματα από 20.000 έως 50.000 ευρώ η ελάφρυνση ήταν μόλις 17 ευρώ ετησίως.

Αύξηση του εισοδήματος πάνω από το οποίο θα εφαρμόζεται ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής.

Σήμερα ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής 44% επιβάλλεται στο τμήμα του εισοδήματος που υπερβαίνει τα 40.000 ευρώ.

Μπορεί ο ανώτατος συντελεστής (44%) να μην είναι από τους υψηλότερους στην Ευρώπη, όμως ενεργοποιείται από πολύ χαμηλά επίπεδα τουλάχιστον αναλογικά με τον μέσο μισθό.

Κούρεμα τεκμηρίων.

Στον νέο κύκλο φοροελαφρύνσεων θα περιλαμβάνεται και το κούρεμα κατά 30% των τεκμηρίων διαβίωσης από το 2026 και σταδιακή κατάργησή τους τα επόμενα έτη, με στόχο τηνεξάλειψη των στρεβλώσεων και τη δικαιότερη κατανομή των φορολογικών βαρών.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι περισσότεροι φορολογούμενοι που εγκλωβίζονται στην παγίδα των τεκμηρίων διαβίωσης είναι μισθωτοί και συνταξιούχοι με χαμηλά εισοδήματα που καλούνται να πληρώσουν έξτρα φόρο σε σχέση με τα πραγματικά τους εισοδήματα, με βάση τα τεκμήρια για κατοικίες, αυτοκίνητα κ.λπ.

Οι αλλαγές στα τεκμήρια θα βασιστούν στις προτάσεις της αρμόδιας επιτροπής του υπουργείου Οικονομικών, οι οποίες προβλέπουν:

Μείωση των τεκμηρίων μεσοσταθμικά κατά 30%.

Βελτίωση του τρόπου υπολογισμού τους και διόρθωση αδικιών στα ελάχιστα ποσά.

Επανεξέταση του πλαισίου, ώστε να προταθούν λύσεις για πτυχές που θεωρούνται αναχρονιστικές, όπως τα τεκμήρια των αυτοκινήτων, που εξακολουθούν να υπολογίζονται με βάση τον κυβισμό, ενώ πλέον η αξία και η ισχύς τους βασίζονται σε διαφορετικά κριτήρια.

Νέα μείωση εισφορών.

Στο τραπέζι υπάρχει και το σενάριο για νέα μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 0,5% το 2026. Παρόλο που η μείωση έχει εξαγγελθεί για την 1η Ιανουαρίου 2027, ενδέχεται να εφαρμοστεί νωρίτερα, εάν το επιτρέψει η πορεία των φορολογικών εσόδων, από την 1η Ιανουαρίου 2026.