Lafufu: Μία εφιαλτική εκδοχή του καπιταλισμού της Κίνας

Σε πολυσύχναστους διαδρόμους του Σενζέν, με πλαστικές σακούλες γεμάτες κεφάλια από σιλικόνη, ηλικιωμένες γυναίκες σε πολυκατοικίες και μικροπωλητές με τατουάζ στα σοκάκια, εκτυλίσσεται το ανεπίσημο παρασκήνιο ενός φαινομένου: του Labubu. Το “άσχημα-χαριτωμένο” ξωτικό της κινεζικής εταιρείας Pop Mart έχει εξελιχθεί σε παγκόσμιο συλλεκτικό φετίχ, προκαλώντας τέτοια φρενίτιδα, που οι επίσημοι λιανοπωλητές στη Βρετανία το απέσυραν για να αποτρέψουν επεισόδια μεταξύ πελατών.

Η επιτυχία αυτή δεν πέρασε απαρατήρητη από το Πεκίνο. Το Labubu έχει πλέον μετατραπεί από εμπορικό προϊόν σε εργαλείο ήπιας ισχύος – ένα σύμβολο του συνθήματος “Made in China” που μετατρέπεται σε “Created in China”. Το Labubu χαρακτηρίζεται ως «συνδυασμός της βιομηχανικής υπεροχής και της δημιουργικής καινοτομίας της Κίνας», ενώ η κυβέρνηση προσπαθεί να διασφαλίσει την ακεραιότητα των πνευματικών του δικαιωμάτων, πατάσσοντας κάθε είδος απομίμησης.

Ωστόσο, αυτή η καταστολή έχει ανάψει τη μαύρη αγορά των απομιμήσεων –των λεγόμενων “Lafufu”. Από λαθραίες μεταφορές δεκάδων χιλιάδων ψεύτικων παιχνιδιών σε λιμάνια, έως παράνομες εργασίες κοπής κεφαλών σε διαμερίσματα, η σκιώδης οικονομία ανθεί. Μια γιαγιά που φτιάχνει καθημερινά 800-1.000 κεφάλια, αμείβεται με 40 γιουάν (περίπου 5 ευρώ), χωρίς καν να ξέρει τι είναι το Labubu – μέχρι που η εγγονή της το φωνάζει με χαρά, αναγνωρίζοντάς το.

Η κυβέρνηση έχει κινητοποιηθεί με επιθετικούς ελέγχους. Ωστόσο, στα υπόγεια καταστήματα και πίσω από πάγκους με… σεσουάρ, μικροπωλητές συνεχίζουν να προσφέρουν τα “Lafufu” για περίπου 168 γιουάν – ένα μικρό κλάσμα της τιμής που μπορεί να φτάσει και τα 500 γιουάν σε μεταπώληση.

Για την Pop Mart, το Labubu είναι περισσότερο από ένα απλό παιχνίδι. Πρόκειται για έναν εθνικό θησαυρό με εξαγωγικό δυναμικό που μπορεί να επαναπροσδιορίσει τη θέση της Κίνας στην παγκόσμια αγορά δημιουργικών προϊόντων. Η καταπολέμηση των απομιμήσεων, ωστόσο, δεν είναι εύκολη υπόθεση σε μια χώρα που προσπαθεί ακόμα να απεξαρτηθεί από την παλιά φήμη του «παραγωγού φθηνών αντιγράφων». Η υπόθεση Labubu/Lafufu είναι ένα σύγχρονο παραμύθι – αλλά με όλα τα γκρίζα ηθικά σημεία της παγκόσμιας καταναλωτικής κουλτούρας.