H Meta στο στόχαστρο
Η Meta αντιμετωπίζει νέα νομικά εμπόδια στην Ευρώπη, καθώς οι ιταλικές Αρχές ξεκίνησαν επίσημη αντιμονοπωλιακή έρευνα εις βάρος της εταιρείας για «κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης» στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης. Ο λόγος; Η προεγκατάσταση της υπηρεσίας τεχνητής νοημοσύνης Meta AI στην εφαρμογή WhatsApp χωρίς προηγούμενη συγκατάθεση των χρηστών.
Η Ιταλική Αρχή Ανταγωνισμού και Αγοράς (AGCM) σε ανακοίνωσή της υπογράμμισε ότι η Meta, η οποία ήδη κατέχει δεσπόζουσα θέση στην αγορά υπηρεσιών επικοινωνίας μέσω εφαρμογών, φαίνεται να χρησιμοποίησε αυτή την ισχύ για να εισέλθει στην αγορά της τεχνητής νοημοσύνης όχι μέσω υγιούς ανταγωνισμού, αλλά μέσω επιβολής.
Οπως αναφέρεται, «συνδέοντας τη Meta AI με το WhatsApp, η εταιρεία πιθανώς οδηγεί τους χρήστες προς τη χρήση των δικών της υπηρεσιών AI, όχι επειδή είναι οι καλύτερες, αλλά επειδή είναι οι προεπιλεγμένες – κάτι που ενδέχεται να προκαλέσει ζημιά σε ανταγωνιστικές υπηρεσίες».
Η ανησυχία της ρυθμιστικής Αρχής εστιάζει κυρίως στο λεγόμενο lock-in effect, δηλαδή στον λειτουργικό εγκλωβισμό των χρηστών. Καθώς η Meta AI «μαθαίνει» από τα δεδομένα του χρήστη και βελτιώνεται με τον χρόνο, γίνεται δυσκολότερη η μετάβαση σε ανταγωνιστική πλατφόρμα, κάτι που θεωρείται περιορισμός του ανταγωνισμού.
Η Meta από την πλευρά της απάντησε ότι η ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης στο WhatsApp «προσφέρει δωρεάν πρόσβαση σε εκατομμύρια Ιταλούς σε ένα γνώριμο και ασφαλές περιβάλλον» και δήλωσε ότι συνεργάζεται πλήρως με τις ιταλικές Αρχές.
Η υπόθεση αυτή έρχεται σε μια περίοδο έντονης ευρωπαϊκής εποπτείας στις μεγάλες τεχνολογικές πλατφόρμες, ιδίως ενόψει της εφαρμογής του νέου Κανονισμού Ψηφιακών Αγορών (DMA). Εάν αποδειχθεί παραβίαση των κανόνων ανταγωνισμού, η Meta ενδέχεται να αντιμετωπίσει υψηλά πρόστιμα και υποχρέωση τροποποίησης της λειτουργίας των υπηρεσιών της στην ιταλική αγορά – και πιθανόν και αλλού στην ΕΕ.
Η Meta βρίσκεται στο επίκεντρο πολλαπλών ρυθμιστικών πιέσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διερευνά από τον Μάρτιο 2025 κατά πόσο οι υπηρεσίες AI της εμπίπτουν στον Κανονισμό Ψηφιακών Υπηρεσιών (DSA) λόγω αθέμιτης ενσωμάτωσης λειτουργιών χωρίς συναίνεση. Παράλληλα, η Ιρλανδική Αρχή Προστασίας Δεδομένων εξετάζει τον τρόπο συλλογής και χρήσης προσωπικών δεδομένων για την εκπαίδευση AI μοντέλων χωρίς επαρκή διαφάνεια. Ο ευρύτερος ευρωπαϊκός προβληματισμός εστιάζει στη στρατηγική bundling, όπου υπηρεσίες όπως το WhatsApp συνδυάζονται υποχρεωτικά με AI λειτουργίες, περιορίζοντας την ελεύθερη επιλογή.