Τελείωσε η εποχή του εντυπωσιασμού
Συνήθως τέτοια εποχή κερδίζει η καλοκαιρινή εκδοχή των πραγμάτων. Ηδη μας αφήνει το πρώτο 10ήμερο του Αυγούστου και η ατμόσφαιρα που πολιτικά το χαρακτηρίζει, ένταση, πόλωση, ακραίος λόγος στη Βουλή, με αφορμή τον ΟΠΕΚΕΠΕ και τον κυβερνητικό χειρισμό, εξακολουθεί να το συνοδεύει. Η πολιτική θα διατηρεί τα πρωτεία του ενδιαφέροντος, αφού ποτέ δεν επαναλαμβάνεται μηχανικά και ποτέ δεν εξελίσσεται όπως η φαντασία των πρωταγωνιστών σχεδιάζει. Δεν υπακούει σε κατασκευές και δεν ακολουθεί τον δρόμο που συχνά μια ομάδα εξουσίας διακηρύσσει ότι ελέγχει τους κρίσιμους σταθμούς του.
Σε μια τέτοια διαφορετικότητα βρισκόμαστε και όσο και αν οι διακοπές χρωματίζουν τις ημέρες όλα μιλάνε για το πολιτικό φθινόπωρο που έρχεται, την κρίση που μέσα του θα πάρει πιο καθαρή μορφή και τίποτα δεν θα μπορεί να κρύψει τις μεταβολές που κυοφορεί. Η κρίση εμπιστοσύνης παρασύρει ήδη σαν καλοκαιρινός βοριάς το κυβερνητικό σχήμα, το τοποθετεί σε μια θέση υποχώρησης και σταδιακής απώλειας της πολιτικής του επιρροής. Το κοινωνικό σώμα, σε κρίσιμο και καθοριστικό ποσοστό, έχει απομακρυνθεί από την αναμονή του για κάτι καλύτερο και περισσότερο από αυτό το κυβερνητικό σχήμα. Εχει κατανοήσει την πολιτική του εξάντληση και πάνω σε αυτό δεν περιμένει ούτε υπάρχουν πρωτοβουλίες ικανές να αλλάξουν αυτή τη συνθήκη. Η πολιτική εξάντληση του κυβερνητικού σχήματος ορίζει και το ευρύτερο περιβάλλον των ημερών αυτών του φθινοπώρου. Εχουμε μπει, με τη διαφθορά στο κέντρο, σε μια ναρκοθετημένη ζώνη και στο τέλος του ορίζοντά της τίποτα δεν θα είναι ίδιο.
Δίπλα στην αδυναμία της κυβέρνησης να ελέγξει την κίνηση των πραγμάτων πέρα από την τυπική υπόστασή τους, ο πολιτικός ανταγωνισμός στην αντιπολίτευση ποτίζει τον κατακερματισμό και καλλιεργεί τις συνθήκες ενός χαοτικού προεκλογικού περιβάλλοντος, που σύντομα ως ατμόσφαιρα θα κερδίσει το φθινόπωρο. Η προεκλογική διαδρομή είναι μπροστά μας και δεν θα αργήσουν οι εκλογές να γίνουν το πρώτο θέμα στη συζήτηση. Ως νάρκη, κάθε μικρό ή μεγάλο αδιέξοδο θα βαθαίνει την ίδια την κρίση. Απομάκρυνση οριστική της αυτοδυναμίας, απουσία εναλλακτικών πειστικών προτάσεων, προσήλωση στο παρελθόν, απόσταση από τις επείγουσες ζωτικές αλλαγές που έχει η χώρα, στασιμότητα στο υπόβαθρο, την ώρα που η ένταση στην επιφάνεια θα φωνάζει για τη μεγάλη νάρκη της καθυστέρησης των πολιτικών δυνάμεων ως προς τις ανάγκες της εποχής.
Μέσα σε όλα αυτά υπάρχει μια πολιτική αγωνία υπαρξιακού τύπου. Η δημοσιογραφική επανάληψη για το ενδεχόμενο δημιουργίας νέων κομμάτων, από τον κ. Σαμαρά και από τον κ. Τσίπρα, αντανακλά τις μεταβολές που αναζητούν έκφραση, σε μια συνθήκη που παραμένει θανάσιμα συμβατική και απελπιστικά στάσιμη. Ο χρόνος δεν περιμένει κανέναν και όταν έλθει η ώρα – πλησιάζει σε κάθε περίπτωση – η κάλπη, η ίδια η κάλπη, θα πυροδοτήσει όλες τις νάρκες που στη διάρκεια της διαχειριστικής αναμονής συγκέντρωσαν το εκρηκτικό υλικό τους.
Κάτω από τις εικόνες ενός πολιτικού περιβάλλοντος, στο υπέδαφος, τα μικρά διαλεκτικά ρυάκια της εμπειρίας κάνουν διαβρωτικά και αθόρυβα τη δουλειά τους. Αργά, σταθερά, υπομονετικά αλλά και επώδυνα, συντελείται μια συνειδητοποίηση. Οι άνθρωποι σήμερα γνωρίζουν καλύτερα και ζυγίζουν καλύτερα. Η εποχή του εντυπωσιασμού, που με επιμέλεια φιλοτέχνησε η σημερινή κυβέρνηση μετά την εύκολη αριθμητική νίκη της το 2019, έχει ήδη τελειώσει. Αυτή είναι η «νάρκη» που από το φθινόπωρο ποικιλότροπα θα καταγραφεί και θα ορίσει τη νέα τροπή των πραγμάτων.
Ο Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας