Η Kodak στο χείλος του γκρεμού

Η Eastman Kodak, ο άλλοτε «τιτάνας» της φωτογραφίας, βρίσκεται ξανά στο επίκεντρο ανησυχίας, καθώς η διοίκησή της παραδέχεται ενώπιον των επενδυτών ότι υπάρχει ουσιώδης αμφιβολία για τη δυνατότητα συνέχισης της λειτουργίας της. Εκατόν τριάντα τρία χρόνια μετά την ίδρυσή της, η εταιρεία που εκλαΐκευσε τη φωτογραφία με το σύνθημα «Εσύ πατάς το κουμπί, εμείς κάνουμε τα υπόλοιπα» παλεύει με πτώση εσόδων, αρνητικές ταμειακές ροές και υποχρεώσεις που «τρέχουν» πιο γρήγορα από τις λύσεις.

Στο τελευταίο οικονομικό της δελτίο, η Kodak κατέγραψε καθαρή ζημιά 26 εκατ. δολαρίων σε έσοδα 263 εκατ. (-1% σε ετήσια βάση), με τον ελεύθερο ταμειακό ρυθμό να γυρίζει αρνητικός κατά 10 εκατ. δολάρια. Ακόμη πιο ανησυχητικό για την αγορά είναι το μήνυμα της διοίκησης περί αυξανόμενων αναγκών ρευστότητας: το ισοζύγιο δείχνει περίπου 235 εκατ. δολάρια μακροπρόθεσμο παθητικό που ωριμάζει τα επόμενα χρόνια, απέναντι σε μόλις 198 εκατ. δολάρια ταμειακά διαθέσιμα. Ο διευθύνων σύμβουλος, Τζιμ Κοντινέντζα, θέτει ορόσημο μέχρι τον Δεκέμβριο για να ξεκαθαριστεί η πορεία, ενώ ο CFO, Ντέιβιντ Μπουλγουίνκλ, μιλά για επιτάχυνση της αποδοτικότητας και στοχευμένες επενδύσεις σε προηγμένα υλικά και εξειδικευμένα χημικά.

Η πτωτική πορεία της Kodak δεν είναι κεραυνός εν αιθρία. Από τα εργαστήρια του Τζορτζ Ίστμαν στις αρχές του 20ού αιώνα μέχρι το επαναστατικό Kodachrome, η εταιρεία κυριάρχησε για δεκαετίες σε φιλμ και κάμερες, φτάνοντας να ελέγχει σχεδόν το 90% της αμερικανικής αγοράς. Ειρωνικά, όμως, οι ίδιοι οι μηχανικοί της ανέπτυξαν την πρώτη ψηφιακή κάμερα το 1975—και η αδυναμία του ομίλου να «σκοτώσει το αγαπημένο του προϊόν» την εποχή της ψηφιακής μετάβασης αποδείχθηκε μοιραία. Παρά προσπάθειες όπως η εξαγορά της Ofoto το 2001 για την ώθηση της ψηφιακής εκτύπωσης, οι πωλήσεις κατέρρευσαν από τα 16 δισ. δολάρια (1996) στα 6 δισ. (2011), οδηγώντας σε υπαγωγή στο Chapter 11 το 2012. Η «νέα» Kodak του 2013 επέστρεψε μικρότερη, με πυρήνα την εμπορική εκτύπωση και τα ειδικά χημικά—χωρίς όμως να ανακτήσει κρίσιμη μάζα κερδοφορίας.

Σήμερα, το σενάριο που περιγράφει η διοίκηση είναι ένας αγώνας με τον χρόνο: περικοπές κόστους, αναδιάρθρωση υποχρεώσεων και πιθανές πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων για να καλυφθεί το χρηματοδοτικό κενό, με παράλληλη τοποθέτηση πόρων σε «μακροπρόθεσμη ανάπτυξη». Το ρίσκο είναι εμφανές: αν δεν εξασφαλιστεί πρόσθετη χρηματοδότηση ή δεν προχωρήσει έγκαιρα μια συμφωνία με πιστωτές, η εταιρεία μπορεί να δυσκολευτεί να καλύψει λήξεις χρέους και λειτουργικές ανάγκες. Αντίστροφα, μια επιτυχής «γέφυρα» ρευστότητας και η σταθεροποίηση των λειτουργικών περιθωρίων θα μπορούσαν να κρατήσουν ανοιχτό το ενδεχόμενο σταδιακής ανάκαμψης σε niche αγορές υλικών και χημικών.

Πέρα από τη συγκυρία, η υπόθεση Kodak συμπυκνώνει το μάθημα μιας ολόκληρης βιομηχανικής εποχής: η καινοτομία που δεν μεταφράζεται εγκαίρως σε επιχειρησιακό μοντέλο γίνεται μπούμερανγκ. Στην πράξη, το επόμενο εξάμηνο θα κρίνει αν η εταιρεία που «αιχμαλώτισε» τον 20ό αιώνα σε κίτρινες κούτες θα βρει θέση στον 21ο ως ευέλικτος προμηθευτής τεχνολογικών υλικών ή αν το φιλμ της θα «καεί» οριστικά στο σκοτεινό θάλαμο της αγοράς.