Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Οι «γκρίζες ζώνες» της βαθμολογίας – Η αλήθεια για τον γραπτό διαγωνισμό

Στις 11 Αυγούστου ανακοινώθηκαν οι βαθμολογίες του 2ου Πανελλήνιου Γραπτού Διαγωνισμού εν μέσω πανηγυρισμών του ΑΣΕΠ για την ταχύτητα έκδοσης των αποτελεσμάτων της ηλεκτρονικής εξέτασης εντός 11 εργάσιμων ημερών, επίδοση πράγματι εντυπωσιακή. Οι πανηγυρισμοί βεβαίως δεν περιορίζονται στην ταχύτητα, αλλά στο σύνολο της διαδικασίας που αξιολογείται από τη διοίκηση της Αρχής ως άκρως επιτυχημένη. Είναι όμως έτσι τα πράγματα ή μήπως απαιτείται μια βαθύτερη ματιά με τη βοήθεια και των στατιστικών στοιχείων που δημοσιοποιήθηκαν; Σημειωτέον ότι τα στοιχεία αυτά, έστω κι αν δείχνουν ατελή ή δεν φωτίζουν επαρκώς όλες τις πλευρές του διαγωνισμού, προσφέρονται για κάποια πρώτα συμπεράσματα σχετικά με την αποτίμηση του εγχειρήματος.

Ειδικότερα προκύπτουν τα εξής:

• Ο μέσος όρος της συνολικής βαθμολογίας των υποψηφίων (ΠΕ και ΤΕ) είναι ιδιαίτερα υψηλός: 68% για την ΠΕ, 64% για την ΤΕ.
•  Εξαιρετικά υψηλός είναι ο μέσος όρος βαθμολογίας στη δοκιμασία γνώσεων: 86% στην ΠΕ και 82% στην ΤΕ. Οι πίνακες βαθμολογίας πιστοποιούν αυτό που έχουμε προ καιρού επισημάνει: ότι το σύστημα της Τράπεζας Θεμάτων υπήρξε άκρως αποδοτικό, όχι βεβαίως επειδή 47 χιλιάδες υποψήφιοι διαφόρων ειδικοτήτων κατάφεραν να εμπεδώσουν σε χρόνο-ρεκόρ τις γνώσεις των πολλαπλών θεματολογιών της σχετικής ύλης, αλλά επειδή ενθάρρυνε τους υποψηφίους να υιοθετήσουν τη δοκιμασμένη μέθοδο της «παπαγαλίας» έτοιμων ερωταπαντήσεων.
• Κάτω από τη «βάση», αντιθέτως, κυμαίνεται ο μέσος όρος της βαθμολογίας στον «επαγωγικό συλλογισμό»: 44% για την ΠΕ, 40% για την ΤΕ.
•  Στα όρια της «βάσης» βρίσκεται και ο μέσος όρος της βαθμολογίας στην «εργασιακή αποτελεσματικότητα»: 55% και στις δύο κατηγορίες.
•  Η συντριπτική πλειονότητα των υποψηφίων και των δύο κατηγοριών έχει ξεπεράσει τις 50 μονάδες στη συνολική βαθμολογία, ήτοι τη βαθμολογική βάση των προηγούμενων διαγωνισμών (ποσοστό σχεδόν 90% στην ΠΕ κατηγορία και 84% στην ΤΕ). Η «επιτυχία» αυτή οφείλεται στην υψηλή βαθμολογία της δοκιμασίας γνώσεων, καταδεικνύοντας παράλληλα ότι η κατάργηση της βαθμολογικής βάσης ήταν περιττή από τη στιγμή που προβλέφθηκε η Τράπεζα Θεμάτων.
•  Από το γράφημα που απεικονίζει τις επιδόσεις ανά ημέρα εξέτασης, κατά τις τελευταίες ημέρες των εξεταστικών περιόδων διαπιστώνεται μικρή άνοδος των βαθμολογιών στη δοκιμασία γνώσεων, ενώ φαίνεται ότι ανεβαίνει και ο δείκτης της βαθμολογίας του επαγωγικού συλλογισμού τις τελευταίες ημέρες του Ιουλίου. Είναι, επομένως, πρόδηλο, παρά τα όσα επισήμως υποστηρίζει το ΑΣΕΠ, ότι οι υποψήφιοι που εξετάστηκαν προς το τέλος απέκτησαν πλεονέκτημα έναντι όσων εξετάστηκαν στην αρχή. Η επιρροή που ασκεί αυτό το πλεονέκτημα δεν εξαντλείται στις βαθμολογικές διαφορές, αλλά μπορεί να αποδειχθεί ακόμη κρισιμότερη στο στάδιο των προκηρύξεων του Β’ σταδίου, εξασφαλίζοντας ακόμη και προβάδισμα διορισμού σε υποψηφίους, καθώς είναι ευρύτερα γνωστό ότι ο διορισμός μπορεί να κριθεί στα δέκατα της βαθμολογίας.

Βαθμολογικές αποκλίσεις στη δοκιμασία δεξιοτήτων

Ως ιδιαίτερα σοβαρό αναδεικνύεται το ζήτημα της απουσίας σαφών κριτηρίων βαθμολόγησης στις δύο ενότητες της δοκιμασίας δεξιοτήτων (επαγωγικός συλλογισμός, εργασιακή αποτελεσματικότητα). Αρκεί μία απλή περιήγηση στους βαθμολογικούς πίνακες για να διαπιστώσει κανείς την ασάφεια και την αβεβαιότητα σε σχέση με τους παράγοντες που

διαμορφώνουν μια άριστη ή μια μέτρια βαθμολογία. Στον επαγωγικό συλλογισμό το πρόβλημα μετριάζεται κάπως, στο μέτρο που η βαθμολογία εξάγεται αυτόματα με χρήση εργαλείων πληροφορικής, που υποδεικνύουν μία ορθή απάντηση, η οποία όμως δεν είναι γνωστή στο κοινό, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη διαφάνεια του τεστ. Στη δοκιμασία εργασιακής αποτελεσματικότητας, αντιθέτως, στην οποία έχει εξ αρχής διευκρινιστεί ότι δεν έχει ορθές απαντήσεις, καταγράφονται μεγάλες βαθμολογικές αποκλίσεις (από 24 έως 84), με αποτέλεσμα να πληθαίνουν τα ερωτηματικά για τις συνθήκες διαφάνειας του διαγωνισμού.

Αλήθεια, πότε σκοπεύει το ΑΣΕΠ να ανακοινώσει τα κριτήρια αξιολόγησης των απαντήσεων, αποδεικνύοντας έμπρακτα την τήρηση της αρχής της διαφάνειας; Και εφόσον

επελέγη να εξετάζονται οι νομοθετημένες δεξιότητες του «ενιαίου πλαισίου» βάσει των οποίων αξιολογούνται πλέον όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι, γιατί δεν εξηγείται με ποιον ακριβώς τρόπο αυτές αξιολογήθηκαν στη συγκεκριμένη δοκιμασία; Ιεραρχήθηκαν ή σταθμίστηκαν μεταξύ τους και με ποια κριτήρια; Κυρίως, όμως, με ποιον τρόπο αυτές συνδέθηκαν με την εκτίμηση της «καταλληλότητας» για μια συγκεκριμένη θέση, όπως επιμόνως διεκήρυσσε το ΥΠΕΣ, όταν δεν είναι εκ των προτέρων γνωστή η θέση που θα καλύψει ο υποψήφιος; Δεν είναι αυτονόητο ότι η αξιολόγηση των δεξιοτήτων πρέπει να συνδέεται με μια δεδομένη υπό πλήρωση θέση, καθώς μόνον έτσι μπορεί να ελεγχθεί και η καταλληλότητα ενός υποψηφίου να την αναλάβει; Πολλώ δε μάλλον που μια αφηρημένη δοκιμασία καταλληλότητας θυμίζει περισσότερο τα «ψυχομετρικά τεστ», τα οποία δεν μπορούν να διεξάγονται νομίμως, παρά μόνον έπειτα από αίτημα του

φορέα σε συνέχεια της γραπτής εξέτασης του διαγωνισμού.

Ακρως ενδιαφέροντα είναι και τα στοιχεία σχετικά με το φύλο και την ηλικιακή κατανομή των υποψηφίων. Οι γυναίκες, για άλλη μία φορά, εμφανίζουν συντριπτική υπεροχή (68% των υποψηφίων έναντι 32% των ανδρών), γεγονός αναμενόμενο σε έναν διαγωνισμό για δημόσιες θέσεις, ενόψει της καταγεγραμμένης τάσης των γυναικών να αναζητούν της εργασιακή ασφάλεια του Δημοσίου, προκειμένου να συμφιλιώσουν την οικογενειακή με την επαγγελματική τους ζωή. Ταυτόχρονα ως προς την ηλικιακή κατανομή των υποψηφίων, οι υποψήφιοι 31 έως 50 ετών αγγίζουν το 75%, στοιχείο που με τη σειρά του αποδεικνύει ποια ηλικιακή ομάδα βιώνει εντονότερα το πρόβλημα της εργασιακής ανασφάλειας.

Από τα δημογραφικά στοιχεία προκύπτει ότι η συμμετοχή των υποψηφίων κινήθηκε στο 45% στις περιφέρειες της Αττικής και της Θεσσαλονίκης, με το υπόλοιπο 55% να αναλογεί στην υπόλοιπη Ελλάδα. Δυστυχώς, δεν διευκρινίζεται πώς κατανέμεται αυτό το 55% στην ηπειρωτική χώρα, που βρίσκεται εγγύτερα στις 2 μεγάλες περιφέρειες, και πώς στις πιο απομακρυσμένες

και ιδίως στις νησιωτικές περιοχές. Οπως έχουμε ήδη επισημάνει, η κρίσιμη σημασία αυτού του στοιχείου θα αναδειχθεί στο Β’ στάδιο του διαγωνισμού, όταν και θα ανακοινωθούν οι προς κάλυψη θέσεις από τους επιτυχόντες. Μόνον τότε θα φανεί πόσοι υποψήφιοι προέρχονται από την περιφέρεια, και από ποιες περιοχές, καθώς και πόσοι υποψήφιοι είναι πρόθυμοι να καλύψουν

θέσεις της περιφέρειας. Σχετικά δε με το θέμα του Β’ σταδίου, θυμίζουμε ότι σύμφωνα με την ίδια τη διοίκηση του ΑΣΕΠ, η ταχύτητα με την οποία θα κινηθούν οι διαδικασίες αυτές θα εξαρτηθεί κυρίως από το υπουργείο και τους φορείς υποδοχής.

Σχετικά με το θέμα της μειωμένης αριθμητικής συμμετοχής στον διαγωνισμό, αυτή συνδέθηκε από την πλευρά του ΑΣΕΠ με την υπέρμετρη αύξηση του παραβόλου της αίτησης από 3 σε 25 ευρώ, με το επιχείρημα ότι αυτή λειτούργησε αποτρεπτικά για υποψηφίους που δεν είχαν πραγματική πρόθεση να προσέλθουν στον διαγωνισμό. Ηδη από το προηγούμενο φύλλο μας έχουμε επισημάνει πόσο κοινωνικά μυωπική και «ελιτίστικη» είναι αυτή η αντίληψη, δεδομένης της δύσκολης οικονομικής συγκυρίας για τη συντριπτική πλειονότητα των πολιτών της χώρας.

Προκηρύξεις ΑΣΕΠ

•  Απεστάλη στο Εθνικό Τυπογραφείο για δημοσίευση η 4ΕΑ/2025 Προκήρυξη του ΑΣΕΠ που αφορά τη διαδικασία κατάταξης με σειρά προτεραιότητας, κατά κλάδο και ειδικότητα, υποψηφίων εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (ΕΑΕ) κατηγορίας ΤΕ.
• Εκδόθηκαν και καταχωρίστηκαν στην ιστοσελίδα του ΑΣΕΠ οι οριστικοί πίνακες κατάταξης, απορριπτέων και διοριστέων της προκήρυξης 1ΓΒ/2024 για την πλήρωση συνολικά 82 θέσεων Ειδικού Επιστημονικού Προσωπικού (ΕΕΠ) διαφόρων γνωστικών αντικειμένων/εξειδικεύσεων, από επιτυχόντες Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης του πανελλήνιου γραπτού διαγωνισμού (Β΄ Στάδιο) σε φορείς του Δημοσίου. Επισημαίνεται ότι είκοσι πέντε (25) θέσεις παρέμειναν κενές.
• Εκδόθηκαν και καταχωρίστηκαν στηνιστοσελίδα του ΑΣΕΠ, με βάση τα στοιχείαπου απεστάλησαν από το υπουργείο Παιδείας,Θρησκευμάτων και Αθλητισμού:
• Ο προσωρινός αξιολογικός πίνακας κατάταξης (Γ2) και απορριπτέων της Προκήρυξης1ΕΑ/2025 του ΑΣΕΠ για τη διαδικασία κατάταξης με σειρά προτεραιότητας υποψηφίων μελών Ειδικού Βοηθητικού Προσωπικού (ΕΒΠ) κλάδου ΔΕ01, στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση και
• Οι προσωρινοί αξιολογικοί πίνακες κατάταξης (Γ1) και απορριπτέων της Προκήρυξης2ΕΑ/2025 του ΑΣΕΠ, για τη διαδικασία κατάταξης με σειρά προτεραιότητας υποψηφίων Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού (ΕΕΠ) κλάδων ΠΕ21, ΠΕ22, ΠΕ23, ΠΕ25, ΠΕ28, ΠΕ29, ΠΕ30 και ΠΕ31 στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
• Ενστάσεις κατά όλων των ανωτέρω προσωρινών πινάκων υποβάλλονται στο ΑΣΕΠ από τη 12η Αυγούστου 2025 ημέρα Τρίτη και ώρα 8.00 έως και την 22η Αυγούστου 2025, ημέρα

  Παρασκευή και ώρα 14.00, αποκλειστικά μέσω του διαδικτυακού τόπου του. Για την ένσταση απαιτείται και παράβολο πενήντα ευρώ (50€), άλλως η ένσταση δεν εξετάζεται.

• Οι προσωρινοί αξιολογικοί πίνακες κατάταξης (αξιολογικός πίνακας Β΄ και επικουρικός εκπαιδευτικών ΕΑΕ) και απορριπτέων της Προκήρυξης 3ΕΑ/2025 του ΑΣΕΠ κατά κλάδο

  και ειδικότητα, υποψήφιων εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (ΕΑΕ) κατηγορίας ΠΕ. Ενστάσεις κατά των ανωτέρω προσωρινών πινάκων υποβάλλονται στο ΑΣΕΠ από την Πέμπτη 14 Αυγούστου 2025 και ώρα 8.00 έως και τη Δευτέρα 25 Αυγούστου 2025 και ώρα 14.00, αποκλειστικά μέσω του διαδικτυακού τόπου του. Για την ένσταση απαιτείται και παράβολο πενήντα ευρώ (50€), αλλιώς η ένσταση δεν εξετάζεται.

Παράβολο 50 ευρώ για την υποβολή ενστάσεων

Ειδική αναφορά πρέπει να γίνει στις προκηρύξεις με σειρά προτεραιότητας με βάση αντικειμενικά κριτήρια, για τις οποίες ο πρόεδρος του ΑΣΕΠ ανέφερε πρόσφατα ότι, ενώ προσθέτουν μεγάλο φόρτο εργασίας στην Αρχή, δεν μπορούν να σταματήσουν να εκδίδονται για δύο λόγους: α) ο γραπτός διαγωνισμός δεν μπορεί να εφαρμοστεί στη ΔΕ κατηγορία για λόγους ισότητας ευκαιριών, ενώ στην ΥΕ δεν προβλέπεται καθόλου και β) υπάρχουν ειδικότητες (κυρίως αυτές του υπουργείου Υγείας) για τις οποίες πρέπει να ελέγχονται και άλλα προσόντα σχετικά με τη θέση και να μην εξαρτάται ο διορισμός αποκλειστικά και μόνον από την επίδοση σε έναν γραπτό διαγωνισμό. Στο ίδιο πλαίσιο, ο πρόεδρος του ΑΣΕΠ αναφέρθηκε στο ζήτημα της αυξημένης μοριοδότησης της «ειδικής εμπειρίας», η οποία συνήθως αναγνωρίζεται νομοθετικά με πρωτοβουλία των δημόσιων φορέων, προκαλώντας σειρά προβλημάτων τόσο κατά την προκήρυξη των σχετικών θέσεων όσο και κατά το στάδιο του ελέγχου των δικαιολογητικών των υποψηφίων. Στο θέμα των προκηρύξεων με σειρά προτεραιότητας θα επανέλθουμε σε επόμενο φύλλο, καθώς τόσο η συχνότητα όσο και οι λόγοι για τους οποίους εκδίδονται θέτουν σοβαρά ζητήματα αφενός σχετικά με τη νομιμότητά τους και αφετέρου για την πελατειακή χειραγώγησή τους από την εκάστοτε κυβέρνηση.

Στο σημείο αυτό, και για να δοθεί ένα τέλος στην αγωνία των επιτυχόντων του προηγούμενου γραπτού διαγωνισμού, πρέπει να αναφερθεί ότι με νομοθετική ρύθμιση που ψηφίστηκε εν μέσω θέρους προβλέφθηκε ότι «η έκδοση της βαθμολογίας της γραπτής εξέτασης της πρόσκλησης/προκήρυξης 1Γ/2025 δεν επηρεάζει την ολοκλήρωση της διαδικασίας εκκρεμών προκηρύξεων καθώς και την έκδοση νέων προκηρύξεων β’ σταδίου της γραπτής εξέτασης της πρόσκλησης/προκήρυξης 2Γ/2022 για την πλήρωση θέσεων στο πλαίσιο του προγραμματισμού προσλήψεων των ετών 2022 έως 2025, σύμφωνα με τα άρθρα 8 έως 25 του Ν. 4765/2021 (Α΄6)».

Τέλος, επειδή έχουν ήδη αναρτηθεί οι προσωρινοί πίνακες των προκηρύξεων που αφορούν εκπαιδευτικούς, δεν μπορεί παρά να σχολιαστεί αρνητικά η αύξηση του παραβόλου των ενστάσεων, αποκλειστικά για τις διαδικασίες των εκπαιδευτικών, που πλέον ανέρχεται στα 50 ευρώ. Πέρα από κάθε πρόθεση ή επιχειρησιακό σχεδιασμό του υπουργείου, κανένα σοβαρό δημόσιο επιχείρημα δεν μπορεί να θεμελιώσει ή έστω να δικαιολογήσει αυτή την αδιανόητη παραβίαση της αρχής της ισότητας ειδικά για την κατηγορία των εκπαιδευτικών. Πολλώ δε μάλλον όταν η εμπειρία των προηγούμενων ετών αποδεικνύει ότι οι ισχυρισμοί που προβλήθηκαν με τις ενστάσεις των εκπαιδευτικών, έγιναν σε μεγάλο βαθμό δεκτοί από τα διοικητικά δικαστήρια, ακόμη και όταν απορρίπτονταν από το ΑΣΕΠ (χαρακτηριστικά, το ζήτημα της αναγνώρισης προϋπηρεσίας στην ιδιωτική εκπαίδευση).