Λήγει το τελεσίγραφο Τραμπ στη Χαμάς: Ποιοι πιέζουν να γίνει αποδεκτό το σχέδιο για τη Γάζα

Αραβες και μουσουλμάνοι ηγέτες ασκούν πιέσεις στη Χαμάς να αποδεχθεί το σχέδιο για τη Γάζα που παρουσίασε αυτή την εβδομάδα ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, υπογραμμίζοντας ότι η ανάγκη να τερματιστούν οι εχθροπραξίες υπερτερεί των ενστάσεων για τις λεπτομέρειες.

Ευκαιρία

Την ίδια ώρα, τα κράτη του Κόλπου και άλλοι περιφερειακοί παίκτες βλέπουν στη συμφωνία μια ευκαιρία να θωρακίσουν τα εθνικά τους συμφέροντα, να προωθήσουν τα οικονομικά τους σχέδια και να ενισχύσουν τους δεσμούς τους με την Ουάσινγκτον.

Παρά το γεγονός ότι ορισμένα από τα 20 σημεία της πρότασης διαφέρουν από όσα είχε συμφωνήσει ο Τραμπ με τους συγκεκριμένους ηγέτες στη Νέα Υόρκη, όλοι εμφανίζονται ενωμένοι υπέρ του στόχου να τερματιστεί η στρατιωτική επιχείρηση του Ισραήλ στον κατεστραμμένο παλαιστινιακό θύλακα, σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το Bloomberg.

Οι Άραβες και οι μουσουλμάνοι ηγέτες θεωρούν ότι η εκστρατεία του Ισραήλ στη Γάζα μετά τις επιθέσεις της Χαμάς τον Οκτώβριο του 2023, καθώς και η προσπάθεια επιβολής στρατιωτικής ηγεμονίας στη Μέση Ανατολή, αποτελούν απειλή για την εθνική τους ασφάλεια, αναφέρουν οι ίδιες πηγές.

Απειλή για την ασφάλεια

Εδώ και σχεδόν δύο χρόνια το Ισραήλ επιδιώκει να καταστρέψει τη Χαμάς, καταστρέφοντας παράλληλα τη Γάζα και προκαλώντας μια ανθρωπιστική κρίση, με εικόνες ετοιμοθάνατων Παλαιστινίων, που λιμοκτονούν να μεταδίδονται σε όλο τον κόσμο.

Αυτοί είναι και οι λόγοι που το σχέδιο εγκρίθηκε άμεσα το βράδυ της Δευτέρας από τους υπουργούς Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας, της Ιορδανίας, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, της Ινδονησίας, του Πακιστάν, της Τουρκίας, του Κατάρ και της Αιγύπτου, σύμφωνα με πηγή που πρόσκειται στο Ριάντ.

Ελάχιστα περιθώρια

Η Χαμάς, επομένως, θεωρητικά έχει ελάχιστα περιθώρια παρά να αποδεχθεί τη συμφωνία και να αρχίσει να εμπλέκεται στη διαδικασία, ιδίως καθώς αυτό είναι η επιθυμία των κρατών που βρίσκονται πιο κοντά της, δηλαδή της Αιγύπτου, του Κατάρ και της Τουρκίας, δήλωσε ο αξιωματούχος. Αυτό θα απαιτούσε από την οργάνωση να αφοπλιστεί, αίτημα που διαχρονικά απορρίπτει, αν και το σχέδιο προβλέπει αμνηστία για όσους «δεσμευτούν στην ειρηνική συνύπαρξη» και ασφαλή διέλευση για όσους θελήσουν να αποχωρήσουν.

Ετοιμάζει απάντηση

Η Χαμάς ετοιμάζει την απάντησή της μόλις ολοκληρώσει τις διαβουλεύσεις με άλλες παλαιστινιακές οργανώσεις για το σχέδιο, ανέφερε η πηγή. Την Τρίτη, ο Τραμπ δήλωσε ότι η Χαμάς, που έχει χαρακτηριστεί τρομοκρατική οργάνωση από τις ΗΠΑ, την Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλες χώρες, έχει «τρεις ή τέσσερις ημέρες» για να αποφασίσει.

Διευκρινίσεις

Υπάρχουν στόχοι «που αρχίζουν να υλοποιούνται, δηλαδή ο τερματισμός του πολέμου», είπε ο σεΐχης Μοχάμεντ σε συνέντευξη στο Al-Jazeera αυτή την εβδομάδα. «Υπάρχουν ζητήματα που χρειάζονται διευκρίνιση και άλλα που σίγουρα απαιτούν συζήτηση και διαπραγμάτευση».

Συνεργασία με τους Αμερικανούς

Ο ηγέτης του Κατάρ είπε ότι η χώρα του και εκπρόσωποι άλλων αραβικών και μουσουλμανικών κρατών «εργάστηκαν με την αμερικανική πλευρά» μετά τη συνάντηση με τον Τραμπ στη Νέα Υόρκη για να ενσωματωθούν τα σχόλιά τους στο σχέδιο για τη Γάζα και ότι κάποια «λήφθηκαν υπόψη». Άλλα «δεν λήφθηκαν, φυσικά», πρόσθεσε ο σεΐχης Μοχάμεντ.

Δεν έδωσε συγκεκριμένες λεπτομέρειες, τόνισε όμως ότι ελπίζει όλοι να δουν και να προσεγγίσουν το σχέδιο «εποικοδομητικά» ώστε «να βρεθεί λύση που θα σταματήσει την αιματοχυσία».

Τι προβλέπει το σχέδιο

Το σχέδιο του αμερικανού προέδρου προβλέπει, συνοπτικά, άμεση εκεχειρία στη Λωρίδα της Γάζας, απελευθέρωση όλων των ισραηλινών ομήρων με αντάλλαγμα παλαιστίνιους κρατουμένους στο Ισραήλ, ανάμεσά τους και 250 ισοβίτες, σταδιακή αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων από τον θύλακα, αφοπλισμό της Χαμάς και σύσταση μιας τεχνοκρατικής επιτροπής αρμόδιας για τη διοίκηση του θύλακα, την εποπτεία της οποίας θα έχει ένα διεθνές μεταβατικό όργανο με επικεφαλής, φυσικά, τον Τραμπ.

Το σχέδιο χαιρέτισαν, πέραν των προαναφερθέντων αραβικών και μουσουλμανικών χωρών, και η ΕΕ, και η Βρετανία και η Κίνα και η Ρωσία και ο ΟΗΕ.

Αραβας αξιωματούχος που συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις δήλωσε πως, παρά τις αλλαγές του Νετανιάχου, το σχέδιο εξακολουθεί να περιέχει πολλά θετικά στοιχεία για τους Παλαιστινίους, πέραν του τερματισμού της σφαγής: αποκλείει τον υποχρεωτικό εκτοπισμό των Παλαιστινίων από τη Γάζα, καθώς και οποιαδήποτε μόνιμη ισραηλινή κατοχή του θύλακα, υπόσχεται αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Γάζα, ενώ κατοχυρώνει την υποστήριξη της κυβέρνησης Τραμπ σε μια «αξιόπιστη πορεία προς την παλαιστινιακή αυτοδιάθεση και κρατική υπόσταση» και δεσμεύει τις ΗΠΑ να «καθιερώσουν διάλογο» μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινίων.

Ο Νετανιάχου

Παρ’ όλα αυτά, ο Νετανιάχου αρνήθηκε χθες ότι αποδέχθηκε επί της αρχής τη δημιουργία ενός παλαιστινιακού κράτους και τόνισε ότι ο ισραηλινός στρατός «θα παραμείνει στο μεγαλύτερο μέρος της Λωρίδας της Γάζας»: νωρίτερα, ο ένας από τους δύο εξτρεμιστές εταίρους του, ο υπουργός Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμότριτς, είχε αποκαλέσει το σχέδιο Τραμπ «ηχηρή διπλωματική αποτυχία» για το Ισραήλ.

Και μια τελευταία λεπτομέρεια «του διαβόλου»: η Παλαιστινιακή Αρχή θα θεωρηθεί μεταρρυθμισμένη και ικανή να διοικήσει αυτό που έχει περιγραφεί ως «Νέα Γάζα» μόνο αν αποσύρει κάθε συμμετοχή της στις προσφυγές που έχουν ασκηθεί κατά των ΗΠΑ ή του Ισραήλ στο Διεθνές Δικαστήριο και στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο.