عشایر ایل «سنگسر»

شهر مهدی شهر (سنگسر سابق) مرکز شهرستان مهدیشهر، در استان سمنان خاستگاه ایل سنگسری است که خانوارهای عشایری در مناطق ییلاقی آن سکونت دارند، عشایر ایل سنگسری‌ها شاخص‌ترین کوچندگان دامنه‌های البرز هستند. آن‌ها طولانی‌ترین مسیر کوچ جهان را طی می‌کنند به‌طوری‌که فاصلهٔ دورترین نقطهٔ ییلاقی و قشلاقی آنان به بیش از ۱۵۰۰ کیلومتر می‌رسد. برنارد هوکارد محقق مشهور اروپایی نیز معتقد است عشایر ایل سنگسری طولانی‌ترین مسیر کوچ رو جهان را دارا هستند و معتقد است اردوهای تابستانی (خیل‌های) سنگسری‌ها به لحاظ وسعت و تجمل، از شکوه و جلوه خاصی برخوردار است.

دکتر مرتضی فرهادی، جامعه‌شناس ایرانی نیز معتقد است خط تولید پنیر و روغن در بین عشایر سنگسری به قدری تکامل یافته و متنوع است که لازم است کارخانه‌های نوین لبنیات‌سازی ایران از آن درس بگیرند. شغل اصلی عشایر ایل سنگسری دامداری و کشاورزی است و سیاه چادر(گوت) همان خانه عشایر ایل سنگسر در دوره ییلاق است. امروزه بخش‌هایی از مراتع استان‌های سمنان، تهران، قزوین، قم، مرکزی، مازندران، گلستان، گیلان، خراسان رضوی، خراسان شمالی و خراسان جنوبی، و اصفهان همچنان در اختیار عشایر ایل سنگسر قرار دارد، اما خاستگاه اصلی این عشایر شهرستان مهدیشهر در استان سمنان است./مسعود محقق