دختران بازمانده از تحصیل در افغانستان: به دام ازدواج‌های اجباری افتاده‌ایم

 


۲۵ نوامبر روز جهانی محو خشونت علیه زنان است، اما در افغانستان، شماری از دختران بالاتر از صنف ششم و دخترانی که از ادامهٔ تحصیلات عالی بازمانده‌اند، می‌گویند که خلاف خواست آنان در دام ازدواج‌های اجباری افتاده و یا هم مجبور به تن‌دادن به این ازدواج‌ها شده‌اند.


دخترانی که قربانی ازدواج‌های اجباری و ناخواسته شده‌اند، می‌گویند که تلخ‌ترین روزهای زندگی را تجربه می‌کنند.


بیشتر در این گزارش مفصل بشنوید که با صدای یکی از این دختران آغاز می‌شود.


"آرزو داشتم یک حقوق‌دان شوم و از این رو می‌خواستم به زنان کشور خود مظهر خدمت شوم اما طالب آمد، حکومت سقوط کرد، دروازهٔ مکتب و پوهنتون‌ها بسته شد و آرزوهایم نقش بر زمین شد و همه‌چیز از بین رفت و من اما خانه‌نشین شدم."


این دانش‌آموز ۲۲ ساله که در یکی از ولایت‌های غربی افغانستان زندگی می‌کند و نخواست به دلیل ترس و مشکلات خانواده‌گی نامش در گزارش گرفته شود، می‌گوید که پس از بازگشت طالبان به قدرت، چندی پیش قربانی ازدواج اجباری با یک عضو طالبان شده است.




او در این مورد به رادیو آزادی بیشتر می‌گوید:


"یک‌ونیم سال قبل کسی از طالب‌ها به پیش پدرم آمد و پیشنهاد ازدواج داد. هیچ‌کسی از خانوادهٔ ما رضایت نداشتند و خودم هزار درصد نفرت از چنین ازدواج آن‌هم با طالب داشتم و دارم. همه مخالف این ازدواج بودیم. بارها آمدند و بالاخره گفتند ازدواج نکردن ازدواج اولش است. پدرم و تمام خانواده‌ام موافق این ازدواج نبودیم و همه مخالف بودند اما پدرم به نوعی راضی ساخته شد و دلایل مختلف گفتند و حتی به اجبار و زور پدرم را قناعت دادند. به زور و فشار بالاخره این ازدواج صورت گرفت و من به خانه‌شان رفتم. دیدم که دو خانم دیگر هم دارد و فرزند هم دارد. یک سال می‌شود که در این خانه زندگی می‌کنم. چیزی به نام عاطفه، مهربانی، زندگی اصلاً وجود ندارد."


این دانش‌آموز گفت که صنف دوازدهم مکتب بود و می‌خواست به تحصیلاتش ادامه دهد اما به آرزویش نرسید.


یک بانوی بازمانده از تحصیل که در جنوب غرب افغانستان زندگی می‌کند نیز از مشکل مشابه سخن می‌گوید.

او که نخواست نامش برده شود، به رادیو آزادی گفت که در یکی از پوهنتون‌های دولتی در رشتهٔ زبان و ادبیات دری مصروف ادامهٔ تحصیل بود که طالبان به قدرت بازگشت و از ادامهٔ تحصیل بازماند.

این بانوی ۲۶ ساله همچنان می‌گوید که تقریباً دو سال پیش خلاف خواستش مجبور شد که با یک عضو نیروهای طالبان تن به ازدواج اجباری بدهد.




"یک سال بعد از آمدن طالبان، یکی از طالبان پیش پدرم آمد و پیشنهاد ازدواج داد. هیچ‌کس از فامیل ما رضایت نداشت و خودم هم اصلاً رضایت نداشتم که ازدواج کنم، خصوصاً همرای طالب. همهٔ فامیل ما مخالف بودند و چندین بار آمدند و بالاخره به زورگویی شروع کردند و پدرم را تهدید کردند که اگر این پیوند صورت نگیرد تو را می‌کشیم، مال و اموال‌تان را می‌گیریم. پدرم مجبور شد و این پیوند صورت گرفت و من خانه‌شان رفتم. قبلاً گفته بود تا حال ازدواج نکرده، ازدواج اولش است، اما این آدم یک‌بار دیگر هم ازدواج کرده و چهار دختر و پسر کلان هم‌سن‌وسال خودم دارد."


او می‌افزاید که تمام زحمات و آرزوهایش با خاک یکسان شد و در این مدت، زندگی برایش به سختی می‌گذرد.


"دو سال می‌شود که در این خانه زندگی می‌کنم. البته واضح بگویم زندگی نه، اینجا همانند یک برده زمانم می‌گذرد. لت‌وکوب، هزار دشنام، توهین و خیلی بدرفتاری می‌شود همرایم. بیشتر چیزی که مرا آزار می‌دهد آرزوهایم است که قرار بود پس از فراغت از پوهنتون من معلم شوم اما حالا یک عالم رنج دنیا را با خود حمل می‌کنم و شب و روز به فکر مُردن خود هستم."




یک فعال حقوق زن در جنوب غرب افغانستان که نیز به دلیل مشکلات امنیتی نخواست نامش در گزارش گرفته شود، می‌گوید که در بیش از سه سال گذشته، اعضای طالبان برخلاف دستور فرمان رهبرشان برای ازدواج‌های دوم، سوم و چهارم اقدام کرده‌اند و بسیاری از دختران قربانی ازدواج‌های اجباری و زیر سن شده‌اند.

او به رادیو آزادی چنین گفت:


"با وجودی‌که از طرف رهبر طالبان فرمان منع ازدواج‌های اجباری داده شده است، اما اعضای طالبان یا امارت اسلامی به این مسئله و این فرمان اصلاً عمل نمی‌کنند و بدون هیچ ضرورتی سه چهار بار ازدواج می‌کنند. متأسفانه بانوان افغان با طالبان با مشکلات زیادی از هر لحاظ روبرو هستند؛ خشونت‌های خانواده‌گی، ازدواج‌های دوم، سوم و چهارم در حالی‌که موافق به این ازدواج نبودند و نیستند و به شکل از اشکال این ازدواج‌های اجباری که صورت می‌گیرد خیلی خیلی فاجعه‌بار است و نگران‌کننده است."


اما یک مقام محلی طالبان در غرب افغانستان که نخواست از او نام برده شود، می‌گوید که وزارت امر به معروف آنان از ازدواج‌های اجباری و زیر سن تا حدی جلوگیری کرده و به فرمان رهبرشان در مورد حقوق زنان متعهد هستند.

این مقام محلی طالبان چنین می‌گوید:


"وزارت امر به معروف و نهی از منکر و سیم شکایات برای از بین بردن عرف‌های ناپسند و غیر شرعی در جامعه متعهد است که از جمله می‌توانیم ازدواج‌های اجباری زیر سن و همچنان انکار از حقوق میراث و سایر حقوق شرعی خانم‌ها را یادآوری کنیم. در این راستا تلاش‌ها جریان دارد و هر جا اگر هم محتسبین و هم مسئولین امر بالمعروف به همچو قضایا روبرو شوند از آن جلوگیری می‌کنند. یا هم اگر شکایت صورت بگیرد از طرف کسی، باید عرض کنم که وزارت امر به معروف به شنیدن شکایت مردم و حل کردن آن‌ها متعهد است. برای پیشبرد بهتر این امور شمارهٔ رایگان ۱۹۱ در خدمت هموطنان عزیز قرار دارد."




به اساس گزارش‌ها، با بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان، در بیش از سه سال گذشته میلیون‌ها دختر از رفتن به مکاتب و پوهنتون‌ها محروم شدند.


سازمان‌های حقوق بشری بارها در مورد محرومیت دختران افغان از ادامهٔ تحصیل نگرانی‌شان را ابراز کرده و از حکومت سرپرست طالبان خواسته‌اند که این محدودیت‌ها را هرچه زودتر بردارد.


اما حکومت طالبان این موضوع را مسئلهٔ داخلی افغانستان خوانده است.


به‌تازگی دیده‌بان حقوق بشر سازمان ملل متحد گفته است که طالبان با ختم سال تعلیمی در ولایت‌های سردسیر افغانستان، ده‌ها هزار دانش‌آموز صنف ششم دختر را دیگر اجازهٔ رفتن به مکتب نخواهد داد.




حال بسیاری از دختران محروم از آموزش و تحصیل که قربانی ازدواج‌های اجباری شده‌اند، مثل این دانش‌آموز صنف دوازدهم، می‌گویند با وجود اینکه تمام زحمات و آرزوهایشان با خاک یکسان شد، زندگی همچنان برایشان دشوار شده و نگران آینده‌شان هستند و نیز تلخ‌ترین روزهای زندگی را سپری می‌کنند.


"واقعیت این است که زندگی‌ام سخت‌ترین اوقاتش را طی می‌کند و بی‌اندازه نگران آیندهٔ خود هستم. من آرزوهای بلندی در سر داشتم. می‌خواستم حقوق‌دان شوم و از حقوق زنان و دختران سرزمینم دفاع کنم اما بی‌خبر که خودم طعمه شدم، ویران شدم و در برزخ افتادم."


در نظام جمهوری مخلوع افغانستان، همه‌ساله از ۲۵ نوامبر، روز جهانی محو خشونت علیه زنان، در اکثریت ولایت‌های کشور تجلیل می‌شد و نیز کمپاین ده‌روزه‌ای برای محو خشونت در برابر زنان راه‌اندازی می‌شد؛ اما حال در حاکمیت طالبان، تجلیل این روز ممنوع شده و زنان می‌گویند که آنان با محدودیت‌های زیادی دست‌وپنجه نرم می‌کنند.