طالبان در بدخشان ۱۳۰ فرد بازداشت شده به اتهام کشت کوکنار در این ولایت را به محکمه معرفی کرده‌اند
ذبیح‌الله امیری، رئیس اطلاعات و فرهنگ حکومت طالبان در این ولایت روز دوشنبه ۲م دسمبر به رادیو آزادی گفت که این تعداد دهقانان را به اتهام کشت کوکنار به گفتهٔ او به گونهٔ بالفعل بازداشت کرده‌اند.
«این‌ها به خاطر بازداشت شدند که از اوامر سرپیچی کرده‌اند و به کشت مواد مخدر (کوکنار) اقدام کرده‌اند، وبه گونهٔ بالفعل بر همان کشت‌زارها و زمین‌‌ها بازداشت شدند، آن‌ها از همین ولسوالی‌های مرکزی از جمله ارگو، یفتل بالا، کشم و بهارک هستند، و به محکمه معرفی شدند.»
اما نزدیکان برخی از دهقانان بازداشت شده می‌گویند، به خاطر اقتصاد ضعیف و نبود کشت بدیل مجبور به کشت کوکنار شده اند.
یک باشندهٔ ولسوالی یفتل که به خاطر حساسیت موضوع نخواست نامش در گزارش ذکر شود، به شرط تغیر صدا به رادیو آزادی گفت:
«هفت نفر را تنها از منطقهٔ گرگشان ناحیهٔ هفت یفتل بازداشت کرده و به مرکز انتقال دادند، در زمان نظام جمهوریت اکثریت مردم و جوانان کار داشتند، اما اکنون همه مردم بی‌کار هستند و مشکلات اقتصادی دارند، مجبور شدند که به کشت این ماده رو بیاورند، باید برای شان زمینهٔ کار و کشت بدیل فراهم شود.»
برخی دیگر از مقام‌های طالبان و به شمول خبرگزاری باختر و شماری از رسانه‌ها افراد بازداشت شده را کشاورزان از ولسوالی‌ها یفتل پایین، بهارک، درایم و جرم گفته اند.
عبدالرحمن، یک کشاورز در درایم می‌گوید، سال روان در ۲۰ جریب زمین کوکنار کشت کرده و علت آن را وضعیت بد اقتصادی می‌داند.
«سال روان در ۲۰ جریب زمین کوکنار کشت کردیم، و دیگر نیز کشت می‌کنم، کار و‌بار نیست، یک خانه طفل دارم، چطور کنم، خوارک آن‌ها را چطور پیدا کنم، سال گذشته همه را چپه کردند، اما کمی تریاک از آن جمع‌آوری کردم، پول پاو تریاک برای من پول صد سیر گندم را پوره می‌کند، دیگر چاره ندارم، زمین را از کسی دیگر گرفتم و کوکنار کشت می‌کنم.»
این کشاورزان و نزدیکان آن‌ها درحالی از نبود کشت بدیل مدعی اند که رئیس اطلاعات و فرهنگ حکومت طالبان در بدخشان می‌گوید از قبل به همه کشاورزان این ولایت تخم‌ها هینگ، گندم و برخی غلات و‌محصولات دیکر کشاورزی را توزیع کرده اند.
این درحالی‌ست که ادارهٔ مبارزه با جرایم و‌مواد مخدر ملل متحد، (یو ان دی سی) در گزارش به تاریخ ۸ قوس گفته بود که تولید تریاک در سال ۲۰۲۴ در افغانستان نسبت به سال گذشته ۳۰ درصد افزایش یافته است.
به گفتهٔ یو ان دی سی، با وجود ممنوعیت رهبر طالبان، سال روان ۴۳۳ تن افین در افغانستان تولید شده است.
در گزارش آمده است که سال گذشته قیمت یک کیلوگرم تریاک ۴۴۰ دالر امریکایی بود، اما سال روان به ۷۴۰ دالر افزایش یافته است که از همین رو دهقانان و گروه‌های مافیایی ۲۶۰ میلیون دالر از این راه عاید به دست آورده‌اند.
پیش از این شبکهٔ تحلیل گران افغانستان گفته اند، سال روان مرکز جغرافیایی کشت کوکنار از هلمند به بدخشان منتقل شده است.
ملا هبت‌الله آخندزاده، رهبر طالبان در سال ۲۰۲۲ طی یک فرمان بر کشت، قاچاق و فروش مواد مخدر ممنوعیت وضع کرد.
پس از صدور این فرمان، طالبان در ولایت‌های مختلف عملیات از بین بردن کشت‌زارهای کوکنار را آغاز کردند که در بدخشان در واکنش به آن ،اعتراضات نیز صورت گرفت و به اساس گزارش‌ها برخی اعتراض کنندگان در نتیجهٔ تیراندازی از سوی طالبان کشته شدند که آمار مختلف در مورد آن منتشر شد، اما حکومت طالبان این موضوع را تأیید نکرده بود.