در روز جهانی بانک‌ها شهروندان افغان از تسهیلاتی بانک خوش و از چالش‌های بانکی افغانستان شکایت دارند
آنان به مناسبت روز جهانی بانک‌ها در گفت‌وگو با رادیو آزادی ، گفتند که خوبست خدمات بانکی در افغانستان توسعه یابد و مشکلات موجود در این زمینه حل شود.
حسینا، معلم مکتب باختر، در شهر مزار شریف، که اکنون تنها به دانش‌آموزان دختر تا صنف ششم، تدریس می‌کند، می‌گوید که معاش اش را از طریق بانک دریافت می‌کند.
او اضافه می‌کند با آن که معاش اش کم است، اما دریافت آن از طریق بانک باعث می‌شود، پولش امن باشد:
«معاشات ما از طریق بانک پرداخت می‌شود. اگرچه در گذشته مشکلاتی در اخذ آن داشتیم، اما اکنون می‌توانیم به راحتی پول خود را بگیریم. هر مقدار که نیاز داریم، برداشت می‌کنیم و بقیه را در بانک می‌گذاریم، زیرا در آنجا امن است. امیدواریم که این گونه تسهیلات بیشتر گسترش یابد.»
وحیدالله، یکی از ساکنان کابل، درباره مشکلات بانکی به رادیو آزادی گفت:
«با آن که بانک‌ها در جهان تسهیلات زیادی فراهم کرده‌اند، اما در بانک‌های افغانستان مشکلات بسیاری وجود دارد. هر زمان که مراجعه می‌کنیم، ازدحام و بی‌نظمی زیادی مشاهده می‌شود. همچنین اغلب به ما می‌گویند که سیستم خراب است و باید دوباره مراجعه کنیم. حتی زمانی که پول برداشت می‌کنیم، مقدار مورد نیاز را نمی‌دهند و برای همان مقدار کم هم سوالات زیادی می‌پرسند.»
مخلص احمد، یک تاجر افغان، می‌گوید که بانک‌ها در امور تجارتی اش تسهیلاتی ایجاد کرده، اما چالش‌های موجود در حوزه بانکداری تأثیر منفی بر فعالیت‌های آن‌ها گذاشته است.
" در بانک‌ها، ازدحام مردم خیلی زیاد است، ما ساعت‌ها و روزها منتظر می‌مانیم تا پول بگیریم یا پول بفرستیم،متاسفانه قسمی که خواست ما بود، خدمات بانکی چنان نیست. "
شریف‌الله شگیوال، کارشناس امور بانکی و سخنگوی سابق بانک مرکزی افغانستان، می‌گوید که بی‌ثباتی سیاسی در افغانستان، اعتماد به بانک‌ها را به شدت تحت تأثیر قرار داده است.
با این حال، او تأکید می‌کند که فعالیت بانک‌ها همچنان قابل توجه است:
«مردم در افغانستان به بانک‌ها اعتماد زیادی ندارند، زیرا ثبات سیاسی وجود ندارد. زمانی که مردم به آینده اعتماد نداشته باشند، تمایلی به گذاشتن پول در بانک‌ها ندارند. این مسئله مانع توسعه بیشتر بخش بانکداری، در افغانستان شده است. با این حال، فعالیت‌های بانک‌ها همچنان قابل توجه و مؤثر است.»
پس از به قدرت رسیدن طالبان در اگست ۲۰۲۱، هزاران نفر برای برداشت پول به بانک‌ها هجوم بردند،حکومت طالبان برای جلوگیری از تخلیه بانک‌ها، محدودیت‌هایی برای برداشت پول وضع کرد.
در ابتدا، هیچ‌کس نمی‌توانست بیش از ۲۰۰ دالر در هفته از حساب بانکی خود برداشت کند به تدریج این مقدار به ۴۰۰ دالر و سپس به ۱۰۰۰ دالر افزایش یافت.
در ماه اسد ۱۴۰۳، بانک مرکزی تحت کنترل طالبان اعلام کرد که مشتریان بانک ها می‌توانند تا ۱۵۰ هزار افغانی در هفته و ۵۰۰ هزار افغانی در ماه برداشت کنند.
حسیب الله نوری سخنگوی د افغانستان بانک، تحت حاکمیت طالبان، ، در پیوند به نگرانی‌های مردم و سرمایه‌گذاران، به پرسش‌های رادیو آزادی پاسخ نداد.
اما آذرخش حافظی، یکی از تحلیلگران اقتصادی درباره حل این مشکل به رادیو آزادی گفت:
«تا زمانی که محدودیت‌های بین‌المللی برداشته نشود و افغانستان نتواند به‌طور فعال در سیستم بانکی جهانی مشارکت کند، سرمایه‌گذاری کلان، استخراج معادن و به‌طور کلی مبادلات اقتصادی با چالش مواجه خواهند بود. امیدواریم که افغانستان به ثبات سیاسی دست یابد و بتواند نقش اقتصادی مؤثری در جهان ایفا کند.»
قابل یادآوری‌ست که پس از حاکمیت طالبان، امریکا حدود ۹ میلیارد دالر را که بیشتر آن در بانک‌های نیویارک و مقداری هم در بانک‌های سویس، بود، منجمد اعلام کرد.
۴ دسمبر، روز جهانی بانکداری است، ملل متحد در سال ۲۰۱۹، برای از بین بردن فقر، کاهش نابرابری‌ها و مقابله با تغییرات اقلیمی و اقدامات موثر، همچنان برای هدف حمایت مالی، این روز را به همین نام مسمی کرد.
تعدادی از کارشناسان بخش اقتصاد فلسفه تاسیس بانک ها در جهان را فراتر از نگهداری پول می دانند و می گویند که بانک ها در رشد و توسعه اقتصادی کشورها نقش موثری دارند.
طبق اطلاعات منتشرشده در ویکی‌پدیا، حدود ۸۰ سال از آغاز رسمی بانکداری در افغانستان می‌گذرد. اولین بانک در زمان سلطنت محمد ظاهر شاه تأسیس شد و بانک ملی افغان، اولین بانک کشور محسوب می‌شود که در سال ۱۹۳۳ تأسیس شد.
بانکداری از ابتدای تمدن بشر تا عصر حاضر، نقشی کلیدی در پیشرفت اقتصادی و تحولات اجتماعی ایفا کرده است.
علم‌خان احمدزی، کارشناس اقتصادی، معتقد است که بانک‌ها از اشکال ابتدایی تا مدرن، تأثیر بسزایی در توسعه اقتصادی و اجتماعی داشته‌اند. با این حال، او تأکید می‌کند که به دلیل چالش‌های مختلف، سیستم بانکی در افغانستان با مشکلات جدی روبه‌رو است که بر ثبات و رشد اقتصادی این کشور تأثیر منفی گذاشته است.