Արցախի ոչնչացվող մշակութային ժառանգության մասին խոսելու համար Ադրբեջանն ինձ մահվան է դատապարտել, ո՞ւր է մեր պետությունը, ինչո՞ւ չի պաշտպանում իր քաղաքացուն. Համլետ Պետրոսյան (տեսանյութ)
Ադրբեջանը վարում է բազմաշերտ քաղաքականություն՝ հայ մշակույթի ձևափոխում, ոչնչացում, վերագրում է այն ոչ հայկական էթնիկ, դավանական հանրույթների, խոսքը նաև ֆիզիկական ոչնչացման մասին է, իսկ մեր մշակութային ժառանգության պահպանության ընկալումը, ցավոք, միայն ֆիզիկական վիճակին է վերաբերում. Ադրբեջանը հայտարարում է, որ վերջին երեսուն տարում Արցախում ստեղծված մշակութային արժեքներն օկուպացիոն են և ենթակա են ոչնչացման: «Արմնյուզ» ՀԸ «#ՕրաԽնդիր» հաղորդման ժամանակ նման կարծիք է հայտնել ԵՊՀ մշակութաբանության ամբիոնի վարիչ, պատմագիտության դոկտոր, պրոֆեսոր Համլետ Պետրոսյանը:
«Ադրբեջանի պատկերացմամբ՝ իրենց նվաճած տարածքներում պարտավորություն ունեն ոչնչացնելուç այսպես կոչվածç օկուպանտների ներդրումները: Քանի որ Արցախյան ազատամարտի և Մեծ հայրենականի հուշարձանները շատ տեղերում համատեղ են, դրանք էլ են ոչնչացվում: Նրանք պնդում են, թե հայերն Արցախում հայտնվել են 19-րդ դարում, հայկականացրել են քրիստոնեական ժառանգությունը և հետագայում եկեղեցիների վրա հայկական արձանագրություններ ավելացրել»,- ասել է պատմաբանը:
Ըստ Պետրոսյանի՝ այս ձեռագիրը մշակվել է դեռևս անցած դարի 60-ական թվականներից, թեև այս ամենին զուգահեռ՝ նաև ֆիզիկապես ոչնչացնում են մեր ժառանգությունը. «Ասում են, թե Ղազանչեցոցն, օրինակ, ի սկզբանե կառուցվել է որպես ռուսական ուղղափառ եկեղեցի, փորձում են խեղաթյուրելով, զեղծարարություն անելով՝ ստիպել, որ շատերը տարակուսեն, սկսեն կասկածել իրականությանը:
Ռուսական հայտարարությունները, ցավոք, էական քայլերի հիմք չեն: Եթե նրանք ստեղծեին մի հանձնաժողով կամ ցույց տային մեխանիզմը, դա կողջունեինք, բայց քաղաքական առաջնորդների հայտարարությունները ոչինչ չեն փոխում: Ադրբեջանը վարվում է այնպես, ինչպես հարմար է գտնում»:
Պրոֆեսորի կարծիքով՝ թշնամին աշխարհին ցույց է տալիս պատերազմի հետևանքով ավերված քաղաքացիական կառույցները, ոչ թե մշակութային ժառանգությունը. «Ավերված Ակնայում ամենաչավերված կոթողը մզկիթն է: Հայերս բարբարոս ենք, քանի որ մզկիթը պահե՞լ ենք, թե՞ որ քաղաքացիական կառույցներն են ավերվել: Միջազգային կառույցներն ասում են՝ և՛ դուք եք ավերել, և՛ իրենք: Ակնայի մզկիթի պահպանության հարցում Տիգրանակերտի արշավախումբն էական դերակատարում է ունեցել, պետք է այդ մասին խոսել, Ֆրանսիայի Ազգային ժառանգության ինստիտուտին ենք հանձնել Արցախի ազատագրված տարածքների իսլամական ժառանգության ցուցակը»:
Պատմագիտության դոկտորի պնդմամբ՝ մենք կարիք ունենք ակտիվորեն ներկայացնելու, հանրայնացնելու մեր նյութերը: «Այժմ շաբաթը երկու-երեք ավերվող հուշարձանի լուսանկարներ ենք տեղադրում, բայց այդ ամենը անհատը չպետք է անի: Ինչո՞ւ պիտի Ադրբեջանն ինձ մահվան դատապարտի, ո՞ւր է մեր պետությունը, երբ ինձ անընդհատ սպառնում են, պետությունն ինչո՞ւ չի ասում՝ այդ ինչպե՞ս ես խոսում իմ քաղաքացու հետ: Ադրբեջանն այսօր Դադիվանքը, Գտչավանքը, Հոռեկավանքը, Եղիշե Առաքյալի վանքը, Ծիծեռնավանքը վերանվանելով, աղվանացնելով է զբաղված, իսկ աննկատ, ձորերում թաքնված հուշարձանները ոչնչացնելու է»,- ամփոփել է Համլետ Պետրոսյանը:
Դավիթ Սարգսյան