БҰҰ комитеті: Қазақстан түрмедегі азаптауды алдын алу шараларын күшейтуі тиіс
Қазақстан түрмеге қамалғандарды азаптаудан қорғау үшін тиісті шараларды жүзеге асыруды күшейту керек деп мәлімдеді БҰҰ-ның азаптауды алдын алу комитеті. Бұл туралы БҰҰ адам құқығы жөніндегі комиссиариатының ресми сайтында хабарланды.
БҰҰ-ның азаптауды алдын алу комитетінің делегациясы 26 наурыз – 1 сәуірде Қазақстанға келіп, түрмелерді, уақытша қамау изоляторларын, тергеу изоляторларын, полиция бөлімшелеріндегі қамау орындарын аралаған. Делегация қамаудағылармен сөйлесіп, Қазақстанның адам құқығы бойынша жауапты шенеуніктермен, азаматтық қоғам өкілдерімен және БҰҰ өкілдігімен кездескен.
"Біз Қазақстанды бас бостандығынан айырылған адамдарды азаптаудан, ар-намысын қорлаудан қорғап, оларды реабилитация жасау мен қоғамға бейімдеуге баса назар аударуға шақырдық" деді делегация басшысы Якуб Чепек.
Қазақстанға келген делегация сапарлар қорытындысын, ұсынысын құпия құжат ретінде ресми Астанаға тапсырмақ. Делегация Қазақстан билігін бұл құжатты қоғамға жариялауға шақырады.
Бұл – БҰҰ азаптауға қарсы комитеті өкілдерінің Қазақстанға екінші сапары. Алғаш рет 2016 жылы келген. Биыл келген делегация қатарында Якуб Чепектен (Польша) бөлек Ника Кварацхелия (Грузия), Зденка Перович (Черногория) және Аника Томшич (Хорватия) бар.
Қазақстанда сотталғандар, уақытша қамауға алынғандар түрмедегі жағдайға, азаптауға жиі шағымданады. Олардың ішінде өзіне қол жұмсағандар, денесіне зақым келтіргендер де бар. 2022 жылы Қаңтар оқиғасы кезінде ұсталғандардың көбі түрмеде азапталғандарын айтқан. Билік Қаңтар қырғынында түрмедегі азаптаудан алты адам қаза тапқанын мойындаған.
Бас прокуратураның мәліметінше, Қаңтар оқиғасы кезінде ұсталғандарды азаптаған тоғыз адам бас бостандығынан айырылған. Ведомствоның хабарламасында 84 адамды азаптаған күш құрылымдарының 35 қызметкері қылмыстық жауапкершілікке тартылғаны жазылған.
Қазақстанда азаптау істері сотқа сирек жетеді. Құқық қорғаушылар елде адам азаптағандар жазасыз қалатынын айтып келеді.