"Үздіксіз бейнебақылау жүйесі": Қазақстанда азаптауға қарсы қалай күресіп жатыр?
2023 жылдың қаңтарынан бастап азаптау істерін тергеу прокуратураға жүктелді. Бас прокуратура мұндай істер қалай тергелетінін түсіндірді, - деп хабарлайды Tengrinews.kz.
Шағымдар саны екі есеге азайған
Нәтижесінде, азаптаулар туралы арыздар саны былтыр 2 есеге (791-ден 417-ге дейін), ал биыл үштен біріне (6 айда 221-ден 139-ға дейін) қысқарған.
Мұндай істердің сотқа жіберілу процесі жақсарған. 2023 жылы сотқа азаптаулар туралы 2 есе көп іс жіберілді (22), олар бойынша 4 есе көп адам сотталған (40). Биыл сотқа 33 лауазымды адамға қатысты 12 іс (8) жіберілген. 6 адам түрлі мерзімге жазаға кесілген.
Азаптауға қарсы күреске не көмектеседі?
Нақты нәтиже желідегі жағдайды бақылау мақсатында қосылған үздіксіз бейнебақылау жүйесі арқылы келген. Көрінбейтін аймақтар жойылған, ұстау және жеткізу процесін тіркеу үшін құқық қорғау органдарының қызметкерлерін бейнежетондармен жарақтандыру бойынша шаралар қабылданып жатқаны айтылды.
Осы санаттағы істерді талдау, істі тоқтатуға негізінен азаматтардың арыздарын кеш, яғни дәлелдемелер жинау мүмкіндігі жоғалған кезде (бейнежазбаларды сақтау мерзімі аяқталғанда, куәгерлерді анықтау мүмкін емес), 2-6 айдан кейін немесе одан да көп уақыт өткен соң жүгінуі себеп екенін көрсетті.
Қылмыстық қудалау органдарының барлық мекемелерінде кезекші прокурорлардың Байланыс телефондары орналастырылған, олар бойынша азаматтар азаптаулар және тергеп-тексерудің рұқсат етілмеген әдістері туралы уақтылы арызбен жүгіне алады.
Азаптау деректерін тергеуге не кедергі?
Бас прокуратура мәліметінше, мұндай істерді тоқтатудың негізгі себебі азаматтардың кешіктірілген өтініші. Болжалды азаптау құрбандары бірнеше айдан кейін дәлелдер жинау қиын болған кезде өтініштермен айналысады: бейнежазбалардың жарамдылық мерзімі аяқталады, куәгерлерді анықтау мүмкін болмайды.