Новинар на РСЕ, една година во затвор во Азербејџан, сведочи за атакот врз независните медиуми
Како новинар на Радио Слободна Европа, Фарид Мехрализада стана познат по неговата аналитичка работа во која систематски ја разоткри државната пропаганда во Азербејџан.
Мехрализада, економист, беше уапсен на 30 мај 2024 година, кога безбедносните агенти му шепнаа на уво: „Премногу зборуваш“.
Тој потоа беше обвинет за шверц, за кој вели дека е политички мотивирано обвинение, директно поврзано со неговото критичко известување за Азербејџанскиот сервис на РСЕ, локално познато како Азадлик Радиосу.
30-годишниот вели дека во притвор нема пристап до медиумите освен оние кои се под државна контрола.
„365 дена не видов како се спроведува правдата. Бев сведок на нејзиното намерно уништување“, рече тој додека одбележа една година во притвор, што го спречи да биде со неговата сопруга кога таа го роди нивното дете.
Откако ја презеде власта по смртта на неговиот претходник и татко, Хејдар Алиев, во 2003 година, претседателот Илхам Алиев се соочи со обвинувања за потиснување на критичарите, со приведување новинари, опозициски личности и активисти на граѓанското општество.
Тој тренд се чини дека се забрза неодамна, со повеќе од 30 новинари и активисти за човекови права уапсени под слични обвиненија кои меѓународните институции ги сметаат за политички мотивирани.
А сепак, азербејџанските власти постојано ги негираат овие наводи. Во случајот на Мехрализада и другите неодамна приведени, владата инсистира дека нивните апсења произлегуваат од конкретни злосторства, а не од политичка одмазда.
„Азербејџанските власти украдоа една година од животот на Фарид Мехрализад, година која требаше да биде исполнета со радост и возбуда за неговото растечко семејство“, изјави Стив Капус, претседател и извршен директор на РСЕ.
„Наместо тоа, Фарид помина време зад решетки за „злосторство“ на новинарството, пропуштајќи го раѓањето на своето прво дете. Тој не направи ништо лошо и мора веднаш да биде ослободен“.
За време на судењето, Мехрализада внимателно ги истакна околностите на неговото апсење како доказ дека случајот бил политички мотивиран како одговор на неговите „критички мислења во однос на социјалните и економските политики спроведени во Азербејџан“.
Мехрализада истакна дека неговите економски анализи често ја критикуваат зависноста на Азербејџан од нафта и гас и ја доведуваат во прашање официјалната статистика за невработеноста и сиромаштијата.
„Еден од полицајците ми рече: „Ти си млад човек. Дали навистина ти треба Радио Азадлик? Само не ги гледај во очи и живеј го својот живот“, сведочеше тој на претходното судско рочиште. „Ова покажува дека моето апсење е навистина поврзано со моите написи за Азадлик Радиоса“.
Дополнителни обвиненија, вклучително и нелегално претприемништво, даночно затајување, шверц на банди и фалсификување документи, оттогаш се додадени во неговиот случај. Обвиненијата тој и неговите поддржувачи ги нарекуваат лажни и дополнителни докази дека случајот е политички мотивиран.
Во меѓувреме, обвинителите побараа од судот да ги осуди Мехрализаде и уште двајца новинари, Улви Хасанли, директор на независната новинска агенција АбзасМедиа и новинарот Хафиз Бабали, на кои им се суди во овој случај, на 12 години затвор.
„Годишнината од затворањето на Фарид Мехрализаде е уште една тажна пресвртница во големата акција на Азербејџан против независните медиуми“, рече Атила Монг, европски претставник на Комитетот за заштита на новинарите (CPJ).
„Фарид не изврши никакво кривично дело освен известувањето за РСЕ и критичките интервјуа што ги даваше за независни медиуми како експерт економист“, додаде Монг. „Време е азербејџанските власти да му дозволат на Фарид да се врати дома кај своето семејство и неговата првородена ќерка, чие раѓање го пропушти поради затворска казна. Особено американските власти треба да направат се што можат за да го ослободат како новинар на РСЕ.
И покрај ограничениот пристап до информации, Мехрализада продолжи да ги деконструира наративите промовирани од медиумите под контрола на владата.
Во писмото испратено од затвор, Мехрализада тврди дека разбирањето и учеството на јавноста во економските процеси е единствениот начин да се создаде одржлива економија.
„Отсекогаш верував дека народот на Азербејџан заслужува да живее во поправедно и попросперитетно општество денес. Нашата нација има доволно ресурси да го оствари тоа. Дека тоа не се случи се должи на неуспехот во управувањето“, напиша тој.