Новите правила за влез и излез од Шенген зоната стапуваат на сила од октомври
Европската унија (ЕУ) на 30 јули објави дека одложениот нов систем за гранични проверки за граѓани кои не се членки на ЕУ, кој ќе ги укине печатите во пасошите, конечно ќе биде воведен во октомври.
Таканаречениот Систем за влез/излез (EES) првично требаше да започне со работа минатиот ноември, но беше одложен во последен момент бидејќи неколку земји не беа подготвени.
Комисијата го одреди 12 октомври 2025 година како датум за почеток на работата на EES. Од 12 октомври па натаму, EES постепено ќе се воведува на надворешните граници на 29-те европски земји, во период од шест месеци. Ова постепено воведување ќе им даде на граничните власти, патниците и транспортната индустрија повеќе време да се прилагодат на новите процедури, се вели во соопштението.
Системот беше воспоставен во ноември 2017 година, а неговата имплементација беше одложувана неколку пати. Системот треба да се однесува на граѓани од околу 60 земји, вклучувајќи ги и земјите од Западен Балкан, за нивниот влез во ЕУ, како и на Швајцарија, Норвешка, Исланд и Лихтенштајн, кои се членки на Шенген зоната.
Пасошите во сите земји од Западен Балкан се биометриски, со чипови што содржат отпечатоци од прсти и фотографии, и се целосно во согласност со условите што ги бара ЕУ за земјите од Западен Балкан да добијат безвизен режим.
EES е напреден ИТ систем кој дигитално ќе го евидентира влезот и излезот на државјани кои не се членки на ЕУ и патуваат во 29 европски земји за краток престој. Ќе регистрира биометриски податоци, како што се отпечатоци од прсти, слики од лицето и други информации за патувањето.
Системот за електрична и безбедносна работа (EES) ќе го модернизира и подобри управувањето со надворешните граници. Со прецизно следење на податоците, ќе помогне во спречувањето на нелегалната имиграција, идентификувањето на лицата кои го пречекориле дозволениот престој и намалувањето на измамите со идентитетот.
Внатрешната безбедност ќе се подобри преку пристап до сигурни информации во реално време, овозможувајќи им на надлежните национални власти брзо да ги идентификуваат лицата кои претставуваат закана за безбедноста.
Покрај тоа, според Европската комисија, со зголемената употреба на автоматизирани гранични проверки, патувањето ќе стане полесно и побезбедно за сите.
EES ги исполнува највисоките стандарди за заштита на податоците и приватноста, осигурувајќи дека личните податоци на патниците остануваат заштитени и безбедни, се вели во соопштението.
Од 12 октомври па натаму, европските земји што го користат EES ќе почнат постепено да го воведуваат во период од шест месеци, соопшти Европската комисија.
Граничните власти постепено ќе ги регистрираат податоците за државјаните на трети земји што ги преминуваат надворешните шенгенски граници. На крајот од прогресивниот период, EES ќе биде целосно распореден на сите гранични премини.
Во наредните месеци, Комисијата, заедно со Агенцијата на Европската Унија за оперативно управување со големи ИТ системи во областа на слободата, безбедноста и правдата (eu-LISA), ќе продолжи тесно да соработува со европските земји што го користат EES за да се обезбеди непречено распоредување на системот.
Како што се приближува датумот на започнување, патниците можат да очекуваат информативни кампањи и активности за подигање на свеста на граничните премини, вклучувајќи ги и аеродромите низ европските земји што го користат EESU, како и во конзулатите во трети земји, се вели во соопштението на Европската комисија.