Mülteci kapasitesi doldu, yeni göç dalgası zorlayacak
Esed rejimi ve Rusya'nın bombalarından kaçan Suriyelilerin sınıra akını devam ediyor. Başbakan Yardımcısı Kurtulmuş, ‘milyona ulaşacak' bir göçmen dalgası olabileceğini söyledi. Uzmanlar ise dünyada en fazla mülteci ağırlayan ülke olan Türkiye'nin sosyo-ekonomik açıdan göçmen kabul etme kapasitesinin dolduğunu belirtiyor.
Suriye'de rejim güçleri, Rus hava saldırılarının desteğiyle geçen hafta Halep'in kuzeyinde başlattığı saldırılara devam ederken bölgedeki sivillerin Türkiye sınırına kaçışları da sürüyor. Kilis sınırına üç günde 45 binden fazla insan geldi. Zor kış şartlarında sınıra ulaşan on binlerce kişi, sınırın Suriye tarafındaki kamplara yerleştiriliyor, ihtiyaçları burada karşılanmaya çalışılıyor. Kilis'in karşısındaki Azez kasabasında da en az 50 bin kişi Türkiye'nin kapıları açmasını bekliyor. Avrupa Birliği (AB) de Ankara'ya açık kapı politikasını sürdürmesi çağrısında bulunuyor. Yeni mülteci akınıyla ilgili dün bir televizyona konuşan Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş ise Türkiye'ye ‘belki milyona ulaşacak, bir göçmen dalgası olabileceğini söyledi. 2,5 milyondan fazla Suriyeliye kucak açan Türkiye'nin ‘hazmetme kapasitesinin sonuna geldiğini' belirtti. Uzmanlar da dünyada en fazla mülteci barındıran ülke olan Türkiye'nin yeni kitlesel göçler karşısında zorlanacağına dikkat çekiyor.
Zirve Üniversitesi'nden Ortadoğu Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Alper Dede, sosyo-ekonomik açıdan Türkiye'nin mülteci ağırlama kapasitesinin dolduğunu söylerken, bundan sonra kabul edilecek her sığınmacının ülkenin sırtındaki yükü artıracağını ifade ediyor. Dede, “Hükümet Ağustos 2012'de mültecilere yönelik psikolojik sınırın 100 bin olduğunu duyurdu. Bir yıl geçmeden bu sınır aşıldı! Hükümet Esed rejiminin 6 ayda devrileceğini hesap ederek mültecilere açık kapı politikası uyguladı. Sınıra dayanan yüz binlerce kişi tek kalemde içeri alındı. Esed devrilmeyince, ülkeye alınan Suriyeliler yerleşmeye başlayınca durumun vahameti ortaya çıktı. Hükümet bugüne kadar mülteci meselesi için yaklaşık 9 milyar dolar harcadı. Ülke artık daha fazlasını kaldıramaz.” değerlendirmesinde bulunuyor.Dede, Ankara'nın Suriye krizinin patlak verdiği 2011'den bugüne kapsamlı, tutarlı bir mülteci planı oluşturamadığını, işin en başında mültecileri ülke içinde sahip çıkmaya çalışarak hata yaptığını düşünüyor.
GÖÇMEN KRİZİNE KARŞI ANKARA NE YAPMALI?
Büyüyen mülteci sorununu Zaman'a değerlendiren üst düzey bir yetkili de Suriye'ye yönelik uygulanan açık kapı ve vizesiz seyahat uygulamalarının sınır ötesindeki krizi Türkiye'ye taşıdığına dikkat çekiyor. İsmini vermek istemeyen yetkili, geçen 5 yılda sınırlarda kontrol sağlanamadığını, mülteciler arasında çok sayıda radikal eylemcinin Türkiye'ye geçtiğini, eylemlerini bu tarafa taşımaya hazırlandıklarını söylüyor. Bir dönem doğuda görev yapan kıdemli isim, sayıları 3 milyona ulaşan Suriyelilerin hükümeti iç ve dış politikada zorlamaya başladığını vurguluyor: “Türk hükümeti Suriye krizi başladığında mültecileri sınırın karşı tarafında tutacak ‘güvenlikli bölge', ‘uçuşa yasak alan' planlarını gündeme taşımadı. Mülteciler kapasiteyi aşınca gündeme taşıdı. O zaman da Batı'dan istediği desteği alamadı. Batı bugün destek verse de Rusya'nın sahadaki varlığı bu planların uygulanabilirliğini ortadan kaldırıyor.” dedi. Aynı yetkili Türk hükümetinin bundan sonra sınırın karşı tarafından gelen mülteci tazyikini frenleyemeyeceğini, mülteci krizinin çözümü için Cenevre gibi çözüm süreçlerine samimi destek vermesi gerektiğini düşünüyor ve şu uyarıyı yapıyor: “Aksi halde mülteci akınlarının ardı arkası kesilmeyecek. Rusya ile Suriye rejimi, kitleleri kasıtlı olarak Türkiye'ye doğru sürerek, Ankara'yı yıpratıyor.”
Kapının açılmasını bekliyorlar
Halep kırsalındaki operasyonlardan kaçarak sınıra ulaşan 45 bin civarındaki sivil, sınırın Suriye tarafına kurulan çadırlarda barınıyor. Bazıları araçlarla, bazıları ise yürüyerek yanlarına aldıkları birkaç parça eşya ile sınıra ulaşan Suriyeliler, Öncüpınar Sınır Kapısı'nın karşısındaki Suriye'nin ÖSO denetimindeki Esselame Sınır Kapısı yanından başlayıp, batısına doğru 7 kilometrelik alanda kurulu 8 çadır kentte yerleştiriliyor. Ancak Suriyeliler, sınırın açılarak Türkiye'ye geçme umudu taşıyor. Esselame Sınır Kapısı Müdürü Nazım El Hafız ise kapının açılacağına dair Türk yetkililerden kendilerine herhangi bir bilginin gelmediğini söyledi. Hafız, “Çocuklar, yaşlılar, kadınlar bu soğuk havada kalıyor. Bize kapı açılmayacaksa çadır gerek... İnsanlar yemek istiyor. Durumlar çok iyi değil.” dedi.