TOKİ 5 yılda 130 milyon lira tazminat ödedi
CHP Adana Milletvekili Elif Doğan Türkmen, son 5 yılda 40 bin konut ve işyerini geç teslim eden Toplu Konut İdaresi'ne (TOKİ) 24 bin dava açıldığını belirterek, kurumun bu süre içinde 130 milyon lira tazminat ödediğini söyledi.
Hem vatandaşın mağdur olduğunu hem de TOKİ'nin zarara uğradığını ifade eden Milletvekili Türkmen, geç teslimler nedeniyle vatandaşla davalık olan kurum için Meclis araştırması istedi. Geç teslim ettiği konut ve işyerleri nedeniyle hakkında onbinlerce dava açılan ve yüklü miktarda tazminat ödeyen TOKİ için araştırma komisyonu kurulmasını talep eden Türkmen, "TOKİ, bir yandan vatandaşı mağdur ederken diğer yandan da kamu zararına neden oluyor." dedi.
TBMM Katip Üyesi ve CHP Adana Milletvekili Elif Doğan Türkmen ile 21 milletvekili tarafından verilen araştırma önergesinde; sosyal konut üretimi için ve özellikle dar ve orta gelirli vatandaşların ihtiyacını karşılamak amacıyla kurulan TOKİ'nin geç teslim ettiği konut ve işyeri projeleri nedeniyle son 5 yılda 130 milyon lira gibi yüklü bir tazminatı ödemek zorunda kaldığına dikkat çekildi.
Sayıştay'ın 2014 yılı denetim raporundan da alıntılar yapılan önergenin gerekçesinde; TOKİ'nin satışını yaptığı 142 projede; 39 bin 319 konutu, satış sözleşmesinde belirtilen zamanda teslim edememesi ve 3 yılı bulan geç teslimler nedeniyle, 24 bin dava açıldığı belirtildi.
Önergenin gerekçesinde; TOKİ'nin konut ve ticari ünitelerin satışı sözleşmelerinde projeye göre 10 ile 30 ay arasında değişen teslim süreleri öngörmesine rağmen teslimlerin 6 yılı bulan projelerin olduğuna dikkat çekildi. Gerekçede şöyle denildi: "Ankara Turkuaz Vadisi Projesinde 2 bin 893 konut 20 ay, İzmir Menemen Asarlık 2. Etap 521 konut 23 ay, Ankara Polatlı 2.Etap 249 konut 31 ay, Sivas Suşehri 132 konut 35 ay, Erzurum Yakutiye 384 konut tesliminde de 29 ay gecikme yaşanmıştır." denildi.
TOKİ DAVALARIN YÜZDE 98'İNİ KAYBETTİ
Bu gecikmeler nedeniyle vatandaşların TOKİ'ye, Aralık 2014 itibarıyla toplam 24 bin 175 dava açtığı ifade edilen önergenin gerekçesinde şu ifadelere yer verildi: "TOKİ bu davaların yüzde 98'ini yani 21 bin 289'unu kaybetti. 538 dava kurumun lehine sonuçlanırken, 722 dava kısmen kabul edildi. Gecikmeler nedeniyle açılan bin 588 dava ise devam ediyor. Geç teslim nedeniyle açılan davalar sonucunda son beş yıl itibarıyla ödenen tazminat tutarları, 2010 yılında 20.7 milyon 2011 yılında 54.4 milyon, 2012 yılında 35.4 milyon, 2013 yılında 13.8 milyon 2014 yılında 5.8 milyon lira olmak üzere toplam 130.1 milyon liraya ulaştı."
TOKİ'nin konut ve iş yerlerinin geç teslim edilmesinin nedenlerinin başında 2003 yılında Kamu İhale Yasası'nda yapılan değişikliğin etkili olduğu da belirtilen gerekçede; TOKİ'nin arsa temin edilmeden, mülkiyet, kamulaştırma ve imar işlemleri tamamlanmadan ve uygulama projeleri yapılmadan ihaleye çıkma yetkisinin bulunduğuna işaret edildi.
Bazı yüklenici firmaların işleri zamanında bitirememesi, mali açıdan sıkıntı yaşayan yüklenicilerin işlerinin feshedilmesi nedeniyle de projelerin zamanında tamamlanamadığı ifade edilen gerekçede; geç teslimler nedeniyle yüklü miktarda tazminat ödeyen TOKİ'nin son 1 yıldır, inşaat seviyesi yüzde 20'lere gelen projeleri bile satışa çıkardığı kaydedildi.
2009–2014 yıllarını kapsayan 5 yıllık dönemde, 16 bin 315 kişinin de TOKİ'den aldığı konutları iade ettiği de belirtilen gerekçede; "Vatandaşların uğradığı mağduriyetlerin tespiti, geç teslimler nedeniyle tazminat ödemek zorunda kalan kurumun uğradığı zararların saptanması, alınacak önlemlerin ve politikaların belirlenmesi amacıyla Meclis Araştırması açılması gerekir." denildi.