World News in Pashto

په اسلام اباد کې د شاوخوا ۳۶ سیاسي او مدني شخصیتونو غونډه د سپټمبر پر ۲۹مه او ۳۰ مه ترسره شوه. په اسلام اباد کې د طالبانو د حکومت د مخالفینو د غونډې تابیا کوونکې افغانه سیاستواله او د پارلمان پخوانۍ غړې فوزیه کوفي وايي، د افغانستان او پاکستان ترمینځ په ولسي کچه د اړیکو د ښه کولو په موخه په اسلام اباد کې دوه ورځنۍ غونډه مهمه وه. نوموړې وايي له پاکستانیو چارواکو او پخوانیو دیپلوماټانو سره هم د دوی خبرې وشوې او هڅه یې دا وه چې د دواړو هېوادونو ترمینځ را پیدا شوي اختلافات کم کړل شي. فوزیه کوفي وايي د... Читать дальше...

په غزه کې د جګړې د پای ته رسولو لپاره د امریکا د ولسمشرډونالډ ټرمپ د شلو مادو پلان له حماس څخه غواړي چې په غزه کې د جګړې د پای ته رسیدو، له فلسطینیانو سره د بشري مرستو او د غزې د احتمالي بیارغونې لپاره عملاً تسلیم او بې وسلې شي. د هغې سیمې چې د روغتیا د وزارت په وینا یې د اسراییل او حماس ترمنځ جګړه کې له ۶۶ زره زیات اوسیدونکي وژل شوي او د دغې پرکنډوالې د بدلې شوې سیمې کړیدلي اوسیدونکي یې د سولې د ژر ټینګیدو هیله کوي. د اسراییل صدراعظم بینیامین نتنیاهو د دوشنبې په ورځ په سپینه ماڼۍ کې له ولسمشرډونالډ... Читать дальше...

په اسلام اباد کې د افغانستان او پاکستان اړوند مسایلو باندې د سیاسي څېرو او مدني فعالانو غونډه نن د دوهمې ورځې لپاره هم دوام لري. د دې غونډې یو ګډون وال او د بشري حقونو فعال عزت الله بخشي نن د سپټمبر په ۳۰ مه ازادي راډيو ته وویل چې د غونډې د دوهمې ورځې اجنډا په پنځه اصلي مسایلو ورټوله وه. " د سیمه ییزې همکارۍ لپاره زمینه سازي، د افغانستان او پاکستان ترمنځ د اړیکو څېړنه او د راتلونکو ښه اړیکو لپاره زمینه برابرول، د افغانستان او پاکستان له تېرو زده کړو او د اوسنیو حالاتو په اړه بحث، د اقتصادي اتصال... Читать дальше...

د بلوچستان په مرکز کوټه کې د پوځ پر یوه مرکز د وسله والو په برید کې لږ تر لږه لس تنه وژل شوي او تر دیرشو ډیر ټپيان شوې دي.

د نوري فایبر په ګډون په افغانستان کې اکثره انټرنیټي خدمات په ټپه دریدلي دي. په افغانستان کې د یوه بهرني دفتر افغان کارکونکی چې د موضوع د حساسیت له امله نه غواړي نوم یې په راپور کې خپور شي د غږ د بدلون په شرط یې ازادي راډيو ته وویل چئ د انټرنیټ له قطع کېدو سره ټلیفوني شبکې هم اغیزمنې شوي او د کابل په ګډون په ټول افغانستان کې بانکي سیستمونه په ټپه ولاړ او د اسعارو راکړه ورکړه له ستونزو سره مخ شوې ده. " له سټارلینک پرته نور ټول افلاین دي، نه زنګ وهل کیږي، انټرنیټ خو په بشپړ ډول بند دی، انتنونه قطع دي،... Читать дальше...

د بلوچستان په مرکز کوټه کې نن د امنیتي سرتیرو پر مرکز په ځانمرګي برید کې لږ تر لږه لس تنه وژل شوې دي. د بلوچستان اعلی وزیر سرفراز بګټي وویل چې لومړی د موټر بم چاودنه د پوځ له مرکز سره وشوه بیا یوشمیر وسله والو تر دې چاودنې وروسته پر پوځي اډې برید وکړ. د بلوچستان روغتیا وزیر بخت کاکړ رویټرز اژانس ته وویل چې په لسو وژل شویو کسانو کې د پوځیانو ترڅنګ ملکیان هم شته او درې دیرش تنه نور ټپيان شوې دي.

د ښځینه کرکټ لوبغاړو نړیوال جام نن د هند او سریلانکا په کوربتوب پيلیږي. د هند په ګوهاټي کې د اسام په کرکټ لوبغالي کې د پيل تر مراسمو وروسته د هند او سریلانکا لوبډلې سره مخامخیږي. د پنځوس اورونو په دې اتلولۍ کې د کوربه هیوادونو ترڅنګ، د استرالیا، بنګله دیش، انګلستان، نیوزیلنډ، پاکستان او جنوبي افریقا لوبډلو برخه اخیستې ده. هر ټیم به له بل سره مسابقه وکړي او په اخره کې به څلور مخکښې لوبډلې نیمه پایلوبې ته ووځي. پایلوبه به بیا د نومبر په دوهمه ترسره شي.

د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو ځانګړي وجهي صندوق اعلان کړی چې ایټالیا ورسره د دوه میلیونه یورو مرسته کړې ده. د افغانستان لپاره د ملګرو ملتو دغهَ صندوق پر اېکسپاڼه لیکلي چې دغه مرسته د دوه اعشاریه درې میلیونه امریکایي ډالرو معادل ده. په دې اړه په خپاره شوي بیان کې راغلې دي چې دا مرسته به په افغانستان کې په مخدر موادو د روږدو کسانو پر درمنلې ولګول شي. د ملګرو ملتو د دوه زره پنځه ویشتم کال د راپور له مخې په افغانستان کې د دې سربیره چې د یوشمیر روږدو کسانو درملنه شوې ده لاهم شاوخوا اووه ویشت زره کسان په سخته او درنه نشه اخته دي.

نیویارک ټایمز نن( د ډسمبر دیرشمه) راپور ورکړ چې د امریکا متحد ایالتونو شاوخوا سل ایرانیان له خپلې خاورې ایستلي. ورځپاڼې د دوو ایراني چارواکو په وینا چې په خبرو کې ښکېل وو ا د یوه امریکایي چارواکي په حواله چې له موضوع باخبره دی، دا راپور ورکړی دی. د راپور له مخې د متحد ایالتونو یوې چارټر الوتکې د دوشنبې په ورځ له لوزیانا څخه دا کسان انتقال کړل چې تمه ده نن به د قطر له لارې ایران ته ورسیږي. رویټرز اژانس د نیویارک ټایمز په وینا لیکلي چې دا کسان د واشنګتن او تهران ترمنځ وروسته له څو میاشتو خبرو اترو... Читать дальше...

په افغانستان کې د نوري فایبر انټرنټ له بندیدو وروسته ټیلفوني او مخابراتي اړیکي قطع شوې دي. رویټرز اژانس څرګندوي چې طالبانو تر دې دمه هیڅ توضیح نه ده ورکړې خو تر دې مخکې یې انلاین فحشا ته اندیښنه ښکاره کړې وه. یوناما نن په یوه بیان کې له طالبانو وغوښتل چې سمدستي د انټرنټ او ټیلفوني خدماتو بندیزونه لرې کړي. د انټرنټ د څار یوې نړیوالې ادارې( نیټ بلاکس) ویلي دي چې انټرنټ په افغانستان کې د څو مرحلو په ترڅ کې قطع شوی او طالبان د خپل فکر د اخلاقي اقداماتو د پلي کیدو په لور روان دي. بل لور ته په افغانستان... Читать дальше...

پېښه د سېپټېمبر پر ۳۰مه نېټه سهار د کوټې په ماډل ټاون کې د ملیشه ځواک مرکز سره نېزدې شوې او پر دې مهال د ډزو غږونه اورېدول شوي دي.

د سپټمبر ۳۰مه د ژباړې نړیواله ورځ ده. که څه هم ملګري ملتونه ژباړه په نړۍ کې د ادبي یا علمي چارو لپاره د نړیوالو خبرو اترو د تفسیر او وضاحت برخه کې مهمه بولي، خو ځینې افغان ژباړونکي چې له بېلابېلو ژبو یې د افغانستان رسمي او نورو ژبو ته کتابونه ژباړلي وايي، د طالبانو حکومت یې په ځینو ژباړل شویو کتابونو بندیزونه لګولي دی. دوی زیاتوي ، چې د طالبانو حکومت دې کار د ژباړې په برخه کې فعالیتونه اغیزمن کړي دي.

پر انټرنیت سربیره له تېر ماښام راهیسې په افغانستان کې ټول مخابراتي فعالیتونه هم محدود او ټکني شوي دي.

د سیند صوبې په بدین او ټټه ضلعو کې د دوو ماشومانو د وینو په نمونو کې د پولیو وایرس تایید کړی دی چې ورسره په پاکستان کې سږ کال د پولیو پېښو شمېر ۲۹ ته لوړ شوی دی.

په افغانستان کې د ملګرو ملتونو دفتر وايي، د روان کال تر پایه پورې د افغانستان د زلزله ځپلو سره د مرستو لړی جاري ساتلو او د بيا رغونې د کارونو سر ته رسولو لپاره ۱۴۰ مېلیونو ډالرو ته اړتيا ده. په افغانستان کې د اګست پر ۳۱مه راغلې زلزلې د ننګرهار، لغمان، نورستان او کونړ ولایتونه ولړزول. زلزلې تر ټولو زیات زیانونه په کونړ ولایت کې خلکو ته اړولي ول. راپورونه وايي د کونړ ولایت په ځینو غرییزو سیمو کې لا هم خلک خپلو کورونو ته نه دي ستانه شوي، په کېږدیو کې ژوند کوي او مرستو ته اړ دي. د طالبانو د روغتيا... Читать дальше...

د مظاهرو او لاریونونو اعلان د جمو کشمیر ګډې ولسي عمل کمېټې (جمو کشمير جاينټ ايکشن کميټي) کړی وو. د یادې کميټې مشران وايي، حکومت د هغوی د غوښتنو په اړه کړې وعدې نه دي پوره کړې نو هغوی ځکه احتجاج کوي.

د کومل په نوم يوه پېغله په اسلام اباد کې د ښځينه سپرليو لپاره موتر سایکل چلوي. دا د وي سسټرز (موږ خویندې) په نوم له يوې کمپنۍ سره کار کوي چې په اسلام اباد کې يې د ښځو لپاره پر موټر سایکل د سپارلې کولو اسانتيا برابر کړې ده.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ او د اسراییل صدر اعظم بنیامین نتنیاهو اعلان کړی چې د غزې جګړې د پای ته رسیدو د طرحې پر سر هوکړې ته رسیدلي. تراوسه معلومه نه ده چې حماس به دغه شراېط ومني او که نه، هغه ډله چې د امریکا او اروپایي ټولنې د ترهګرو په لست کې ده. ښاغلي ټرمپ د دوشنبې په ورځ د غزې جګړې د پای ته رسېدو او له جګړې وروسته جګړه ځپلي فلسطین کې د یوه حکومت د جوړېدو لپاره یوه شل مادییزه طرحه وړاندې کړه. په دغې طرحه کې دا هم راغلي چې د جګړې له پای ته رسیدو سره سم به " د ثبات ساتلو لپاره لنډمهاله نړیوال ځواکونه" هم ځای پر ځای شي. Читать дальше...

په افغانستان کې د انټرنیټ له پرچاوۍ سره همهاله کابل ته د نړیوالو الوتکو پروازونه له ځنډ او خنډ سره مخامخ شوي دي. د هوایي ټرافیکو د څار یو نړیوال ویبسایټ ( فلایټ رادار ۲۴) ښيي چې نن سه شنبه کابل ته پنځه نړیوالې الوتنې لغو شوي چې درې یې له دوبۍ او دوه نورې له ستانبول او مسکو څخه پلان شوې وې. د دغه ویبسایټ معلومات ښيي چې له کابل څخه هم نن سه شنبه دوبۍ ته دوه او ستانبول ته یوه پلان شوې الوتنه لغو شوې ده. لغو شوې الوتنې تر ډیره د نړیوالو شرکتونو له هغې ډلی ترکیش او فلای دبۍ پروازونه دي. یوشمیر بهرنیو... Читать дальше...

د طالبانو د حکومت له خوا د نوري فایبر انټرنټ د پرې کولو له پریکړې وروسته، افغانستان تیره شپه، د میزان په ۷مه، د انټرنټ بشپړ بندیدو شاهد و. پر انټرنیت سربیره له تېر ماښام راهیسې په افغانستان کې ټول مخابراتي فعالیتونه محدود او ټکني شوي دي.