Lebapda dollar satýanlara gözegçilik güýçlendi
"Ýakynlary daşary ýurtlarda zähmet çekýän lebaplylar eklenç üçin daşary ýurtlardan ugradylýan walýutany indi gizlin ýollar bilen almaga çalyşýarlar" diýip, Azatlygyň Lebapdaky çeşmesi häzirki ýagdaýy suratlandyrdy.
Türkmenabadyň polisiýasyndaky çeşmäniň we daşary ýurtlarda ýaşaýan türkmen migrantlarynyň 6-njy ýanwarda beren habaryna görä, häzirki wagtda ýurduň daşyna we içine daşary ýurt puluny ugratmaga ýardam berýän araçylar yzarlanýar.
"Reýd geçirýän organ işgärleri ‘dollarçylary’ tutaýsa, diňe bir dollarçyny däl-de, eýsem, dollar alýan adamyň elindäki pullaryny resmi bahadan banka tabşyrmaga mejbur edýärler. Olar raýaty azatlykdan mahrum etmek haýbatyny atýarlar. Şonuň üçin men pul geçirjek bolsam MHM-de işleýän ýakyn tanyşyma dollary ugradýaryn. Sebäbi reýd geçirýänleriň oňa ‘dişi’ ötmeýär" diýip, Türkiýede zähmet çekýän lebaply gürrüň berdi.
Azatlyk bilen anonimlik şertinde gürleşen lebaply polisiýa işgäri Türkmenabatda walýuta söwdasyna gatnaşygy bolan adamlary saklamak boýunça reýdleriň ýerli häkimiýetleriň buýrugy bilen geçirilýändigini aýdýar.
“Hawa, kanun esasynda resmi däl ýollar bilen daşary ýurt walýutany satmak we almak gadagan. Emma 'dollarçylaryň' hyzmatyndan ähli adamlar peýdalanýar. Olaryň aglabasy häkimiýetler bilen bagly. Şeýle reýdleriň geçirilýänliginden biz habarly, ýöne bu çäre ýerli häkimiýetlere degişli" diýip, çeşme aýdýar.
Türkmenistanda nagt walýuta söwdasyna gadagançylyk girizilmegine 9 ýyl boldy. Kanuna görä, walýuta çalyşygyny resmi kurs boýunça nagt däl görnüşde geçirip bolýar, emma bu hyzmatdan ilatyň diňe çäkli gatlagy peýdalanyp bilýär. Merkezi Banky resmi kursy 2015-nji ýyldan bäri bir amerikan dollaryna 3,5 manat möçberinde ýöredýärkä, ýurtda dörän gara bazarda dollaryň bahasy 20 manat töwereginde saklanýar.
Türkmenistanda köp maşgala zähmet migrantlaryň daşary ýurtlarda işläp ugradýan puluna garaşly.
Azatlygyň habarçysynyň maglumatyna görä, Lebapdaky MHM, prokuratura we polisiýa edaralarynyň resmileri araçynyň üsti bilen para hödürlänlere azar bermeýärler.
Lebapda dollar söwdasy bilen meşgullanýan türkmenabatlynyň anonimlik şertinde gürrüň bermegine görä, walýuta söwdasyny edýänlere we olaryň hyzmatyndan peýdalanýanlara basyşar dekabryň aýagyndan bäri dowam edýär.
"Meni polisiýa işgärleri saklap polisiýa bölümine alyp gitdiler. ‘Ýagdaýy özüň gowy bilýäň, bize-de ýokardan buýruk geldi. Ýa elindäki bar dollary banka tabşyrmaly bolarsyn ýa-da sana garşy jenaýat işi gozgalar' diýip maňa duýdurdylar. Men özüm soň şol ýerde 1000 dollar para berdim" diýip, lebaply gürrüň berdi.
Türkmenistanda dollaryň gara bazary ençeme ýyl bäri saklanýar. Dollary satýan we satyn alýan söwdegärlere basyş wagtal-wagtal güýçlenýär. Häkimiýetler resmi bolmadyk walýuta söwdasyna degişli ýagdaýy resmi taýdan kommentirlemeýär.
Gadyrly okyjy, siz Telegram we WhatsApp tilsimleriniň messenjerleri arkaly Azatlyk Radiosy bilen howpsuz ýagdaýda habarlaşyp bilersiňiz. Telefon belgileri: +420 724 168 989 we +420 773 797 383.
Türkmenistanda VPN ulgamlary arkaly işleýär. Siz şu meýl: azathabar@derweze.net we sep arkaly biziň mugt Psiphon3 VPN ulgamymyzy Android ulgamlary üçin ýükläp bilersiňiz. Azatlyk Radiosy siziň şahsyýetiňiziň doly gizlinligini kepillendirýär.