İBB’nin sözde Şeb’i Arus programında kadın-erkek sema yaptı Kuran’ı Kerim Türkçe okundu
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) sevgi ve hoşgörünün sembolü Mevlana’nın vefat yıl dönümünde, Şeb-i Arus töreni düzenledi. Öldüğü güne 'düğün gecesi' anlamına gelen 'Şeb-i Arus' diyen Mevlana’nın Hakk’a yürüyüşünün 747'inci gecesi için düzenlenen etkinlik, Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nde yapıldı.
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun kendi sosyal medya hesaplarından canlı olarak yayınladığı etkinlikte mevlevi ayini olarak bilinen zikir, kadın ve erkek semazenler tarafından aynı anda birlikte icra edildi.
İBB’nin Evrensel Mevlana Âşıkları Vakfı (EMAV) ile birlikte düzenlediği törende sema ayini kadın semazenlerin katılımıyla gerçekleştirildi.
Bu durum akıllara geçmişte de tartışmalara konu olan kadın semazen olur mu? Kadın-erkek bir arada sema yapılır mı sorularını yeniden alevlendirdi.
Mevleviliğin öncülerinden Hüseyin Dede Efendi, kadınların Mevleviliğe intisap ettiklerini lâkin çileye soyunmadıklarını, özel kıyafetleri olmadığını belirtiyor.
Ayrıca, Abdülbaki Gölpınarlı’nın “Mevlânâ’dan Sonra Mevlevîlik” adlı kitabında; “Kadınlar âyin-i cem’lere alınmazlardı ve tekkede yapılan mukabeleleri (o günün geleneğine uyarak) kafes dâiresinden seyrederlerdi. Hâtûnlara sikke yerine arakıye tekbîrlenirdi. Arada bir sikke verildiği de olurdu. Kadınlar, sema’ meşk edebilirlerdi ve bazen de kadınlar, erkeklerin bulunmadığı meclislerde kendilerinden olan sâzendelerin yahut yaşlı dedelerin bir kaçının ney ve kudümleri eşliğinde, kendi aralarında semâ’ meclisleri tertip ederlerdi.” ifadeleri ile kadınların mevlevi ayini yapma şekillerini anlatıyor.
"Atatürk ilahileri ve Mevlevi ayinleri hazırlıyoruz"
İBB'nin Mevlana'nın vefatının 747'inci gecesine özel hazırladığı etkinlikte sema ayini, 1998 yılında kurulan Evrensel Mevlana Aşıkları Derneği (EMAV) çatısı altında bulunan Çağdaş Mevlana Aşıkları Topluluğu tarafından gerçekleştirildi.
Uzun yıllardır benzer etkinliklerde yer alan EMAV tarafından daha önce konuya ilişkin yapılan açıklamada, “Hz. Mevlâna döneminde de kadın semazenler vardı. Ama ne yazık ki, erkekler ile birlikte semâ yapamıyorlardı. Şimdi buna engel yok. Hz. Muhammed ve Hz. Mevlâna ilerici ve reformcuydular. Hep cehaletle savaştılar. Şimdi bunu yadırgamanın anlamı yok. Kadın-erkek bir arada yapılan semâ törenlerimiz tüm dünyada izleniyor. Grubumuz ilahiler, Atatürk ilahileri ve Mevlevi ayinleri hazırlayıp icra ediyor” ifadelerine yer verilmişti.
Ulusal ve uluslararası düzeyde çok sayıda etkinlikte yer alan grup, düzenlemiş olduğu konferans, seminer, konser ve sema törenleri sergiliyor.
EMAV, 1993 yılından bu yana her 10 Kasım’da Gazi Mustafa Kemal Atatürk’e ithafen yazılıp bestelenmiş olan “Atatürk İlahileri”ni ve “Atatürk Sema Ayini”ni icra ediyor.
Sosyal medyada tepki çekti
Etkinliği izleyen çok sayıda sosyal medya kullanıcısı kadın-erkek sema gösterisi ve Kur'an-ı Kerim'in türkçe okunmasına tepki gösterdi.
"Ben yaşadıkça Kur'an'ın kölesiyim, ben, Muhammed Mustafa'nın(sas) yolunun tozuyum, biri benden bundan başkasını naklederse, ondan da, o sözden de şikâyetçiyim..."
Hazret-i Mevlana Celaleddin-i Rumi(k.s)#sebiarus #Mevlana @MehmetNuriErsoy
@u_ibrahim_altay pic.twitter.com/GIxDoF0B3X
Sema Tiyatrosu diyorum çün ki yıllardır 7 - 17 Aralık Hazreti Mevlana Anma Haftası programlarına hizmet etmiş birisi olarak Mevlevi kültürünü ve Sema Mukabelesinin icra, idare ve sevkini çok iyi bildiğim için yayınlamış olduğunuz müzikal tiyatronun ayinle alakası olmadığı için,
Ayini tiyatro gösterisine benzetenlerin yanı sıra bu durumu dini ve milli değerlerimize karşı yapılmış sabotaj olarak nitelendirenler de oldu.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin dün akşam düzenlediği sözde Şeb-i Arus programında Kuran-ı Kerim Türkçe okutulmuş ve Mevlevi geleneğinde asla olmayan kadın-erkek beraber sema yaptırılmıştır. Dini-Milli değerlerimizi sabote eden @istanbulbld sini kınıyorum. pic.twitter.com/0AUUfU79QS
- Peki gerçek 'Mevlevi Ayini' nedir?
- Mevlana'nın vecd ve zevk eseri olarak herhangi bir usul ve kaideye bağlı kalmaksızın zaman zaman yaptığı semâlardan (dönüş) alınan ilhamla, kendisinden sonra düzenlenip geliştirilerek şekillenmiş, diğer tarikatların zikir ve mukabele meclislerine benzer bir zikir toplantısıdır.
- “Mukābele-i şerif” adıyla da anılan Mevlevî âyini haftada bir defa İstanbul dışındaki dergâhlarda cuma namazından sonra, İstanbul mevlevîhânelerinde ise haftanın belirli bir gününde öğle veya yatsı namazının ardından mevlevîhânelerin “semâhâne” denilen bölümünde yapılırdı. Ayrıca “ihyâ geceleri” adı verilen kandil ve bayram geceleriyle hilâfet merasimlerinde de âyin icra edilirdi.
- Semahın son kısmında Bakara Suresi 115'inci ayet ile başlayarak Kur'an-ı Kerim'den bir bölüm okunur.
- Diğer tarikatlarda olduğu gibi Mevlevîlik’te de âyin ve törenlerin sembolik anlamları vardır. Buna göre Mevlevî âyini kıyamet gününü tasvir eder. Mevlevî dervişinin başındaki sikke mezar taşı, tennûre kefeni, sırtındaki hırkası da kabridir. Kâinatı temsil eden semâhânenin sağ tarafı görünen maddî âlem, sol tarafı ise görünmeyen mâna âlemidir (gayb, melekût âlemi). Ney insân-ı kâmili, neyin üflenmesi ölümden sonra sûr sesiyle dirilmeyi anlatır.