‘Komplolar Türkiye’nin siyasi ve ekonomik kalkınmasına zarar veriyor’

Ankara

Üst düzey bir Türk yetkili Cumartesi günü yaptığı açıklamada, geçmişteki komplolar ve darbe girişimlerinin Türkiye’nin siyasi ve ekonomik kalkınmasına ciddi şekilde zarar verdiğini söyledi.

Türkiye’nin cumhurbaşkanlığı sözcüsü İbrahim Kalın, 28 Şubat 1997’de eski Başbakan Nekmadin Erbagan’ın hükümete yönelik planının yıldönümünde Anadolu Ajansı’na verdiği röportajda, ülkenin doğrulanmış tarihinin tüm yönleri, Türkiye’nin bugünü üzerindeki etkisi ve daha parlak bir gelecek yaratma çabaları.

Anatolic Agency (AA): 28 Şubat, yöneticiler tarafından “demokrasi için dengeleme eylemi” olarak selamlanan askeri darbenin 24. yılını işaret ediyor. Bu belirli güç kapmayı nasıl tanımlarsınız?

İbrahim Kalın (I): Demokrasiye ve halkın iradesine yönelik bir saldırıdır. Türkiye’deki diğer komplolar gibi demokrasiyi askıya alma ve halkın iradesini göz ardı etme zihniyetiyle yapıldı.

Bu ruh hali, bazı siviller ve askeri bürokratların yanı sıra iş dünyası ve basın mensupları arasında hüküm sürdü. Türkiye’de demokrasi tarihi maalesef lekeli; 1960, 1971, 1980, 1997, 2007 ve son olarak 15 Temmuz 2016’da Türkiye, her on yılda farklı şekillerde komplolar yaşadı.

Hangi şekilde alırlarsa alsınlar, her komplo, ekonomik ve siyasi ilerlemesini engelleyerek Türkiye’yi zayıflattı. Neyse ki Türk milleti bu komplolara sert tepki göstererek kendi gücünü ve bilgeliğini ortaya çıkardı.

28 Şubat komplosunun bazı liderlerinin bunun “1000 yıl süreceğini” söylediğine dikkat edin. Yine de millet onları kısa sürede paketledi; Beş yıl sonra, 2002’de Adalet ve Kalkınma (AK) Partisi halk seçimleriyle iktidara geldi.

AA: Tüm komploların önündeki ortak bir nokta, savunmasız siyasi ortam – özellikle de siyasi istikrarsızlığa neden olan zayıf koalisyon hükümetleri. Size göre, Türk başkanlık sistemi bu tehlikeyi ortadan kaldırdı mı?

BEN: Başkanlık sisteminin getirilmesindeki başlıca motivasyonlarımızdan biri, halkın aracılar olmadan doğrudan devlete girmesine izin vermeyerek cesur bir rejimi teşvik eden yapıları ortadan kaldırmaktır.

Türk demokrasisi için büyük bir başarı olarak gördüğüm bu hedefe ulaştığımıza inanıyorum. İkincisi, başkanlık sistemi aracılığıyla sivil ve seçilmiş yönetimi koruyoruz.

Askeri darbenin taraftarlarının söylediği hikaye, halkın ülkeyi düzgün yönetememesinin siyasi ve ekonomik krizlere neden olduğuydu. Etkin bir yönetim sistemi getirerek bu sebebi aldık. Bu nedenle, bu yeni sistem cesur rejim olasılığını engelliyor.

AA: Medya 28 Şubat darbesinde nasıl bir rol oynadı?

BEN: Geçmişte olduğu gibi Türk medyası da sınavda başarısız oldu. Komployu düzenleyenleri ve yöneticileri desteklediler ve daha da kötüleştirdiler. Ancak bu yeni bir şey değil; 27 Mayıs 1960’taki rejim değişikliğinden sonra medyanın yaptığı buydu.

Benzer şekilde, medyanın kışkırtıcı tavrı ve siyasetçilerin amansız fedakarlıkları, 1980’lerde askeri rejim değişikliğine yol açan gelişmelerin anahtarı oldu.

1997’de medya, yargı ve iş çevreleri dahil çeşitli çıkar gruplarıyla birlikte Türk toplumunun belirli kesimlerine yönelik kitlesel adaletsiz saldırılara katıldı.

Bu saldırılardan en çok kask takan kız öğrenciler etkilendi. Sanki bu ülkeye ait değilmiş gibi sosyal olarak dışlandılar; Sanki doğal veya sosyal bilimler okumamalılar.

Medya aynı zamanda bir şiir okuduğu için hapse atılan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı da hedef aldı. Dolayısıyla o dönem Türkiye medya tarihinin en karanlık bölümlerinden biriydi.

AA: 28 Şubat komplosu, 1980’de olduğu gibi, perde arkasındaki bazı uluslararası aktörleri de içeriyordu ve 2016’daki başarısız bir darbe girişimiydi. Bu özelliği biraz daha açabilir misiniz lütfen?

BEN: Komplo, sırf dünyanın iç dinamikleri yüzünden dünyanın hiçbir yerinde olmaz; Elbette uluslararası organizasyonla genişletilmiş bağlantılar var. Bazı durumlarda, bu yabancı aktörler doğrudan işin içindedir. Diğerlerinde, gerekli odayı sağlarlar, sessizdirler, zemini hazırlarlar ve rollerini çeşitli şekillerde oynarlar.

Türkiye gibi küresel düzende kilit bir rol oynayan bir ülke için, uluslararası toplum ve aktörler, ister 1960’lar, ister 1980’lerdeki komplolar veya diğer el koyma ve iktidar girişimleri olsun, her zaman bu tür faaliyetlere dahil oldular.

AA: Türk hukukuna göre, Milli Güvenlik Kurulu (MGK) toplantılarının detayları açıklanamıyor. MGK’ya haber verilebilmesi için karar verilmesi gerekmektedir. 28 Şubat 1997 MGK toplantısının tutanakları açıklanabilir mi?

BEN: Bu konuda oluşturulan Meclis Komisyonu’nda görüşüldü ve değerlendirildi. O MGK toplantısında alınan kararlara, günlük uygulamalara ve duyuruya baktığınızda tabloyu aşağı yukarı net bir şekilde gösteriyorlar.

Yani Cumhuriyet değerlerini kendi çıkarları için ve ruh hallerini haklı çıkarmak için kullanmaları, zaten her şeyi ortaya çıkaran kötü bir suçlamadır. Bu tanımın, toplumumuza sosyal gündemlerini koymak isteyen bazı çevreler tarafından defalarca kullanıldığını gördük.

AA: 28 Şubat rejim değişikliğinden sonra başlayan hukuki sürecin tüm mağdurlara adalet sağladığını düşünüyor musunuz?

BEN: Hayır, adalet arayışında hala kurbanlar var. Aslında, yakın zamanda hukuki bir dava sonuçlandı; Dava, yaklaşık 14 yıl süren bir sürecin ardından sona erdi.

O dönemde başta kask takan kız öğrenciler olmak üzere yüzlerce veya binlerce kişi etkilendi. Kendileri ve aileleri için travmanın psikolojik, sosyolojik ve ekonomik bir boyutu vardır.

Bu insanlar işlerini kaybettiler, okullardan atıldılar ve bazıları okulu bırakmak zorunda kaldı. Bazılarının yurt dışına çıkması gerekiyor; Bütün bunlar büyük bir şok olarak geldi.

Birçok dava, yasal hakları için mücadele eden kişiler tarafından açıldı, ancak bazıları yıllar sürdü. Umarım bu şikayetler artık çok çabuk çözülebilir.

İnsanların hala adalet beklediğini biliyorum; Umarım davaları çok kısa sürede biter ve düzeltmeler yapmak için değerli bir fırsata sahip olurlar.

AA: Daha önce 28 Şubat komplosunun arkasındaki zihniyetin, gücünü ve bilgeliğini özgür seçimlerle gösteren Türk halkına yenildiğini söylemiştiniz. Bunu göz önünde bulundurarak, Türkiye için yeni anayasa ile ilgili son gelişmeleri ve tartışmaları nasıl değerlendirirsiniz?

BEN: Yeni anayasanın amacı vatandaşlarımıza 21. yüzyılda Türkiye Cumhuriyeti’ne yakışır bir anayasa sağlamaktır. Aslında bu adımı biraz geç atıyoruz.

Mevcut anayasamız 1982 yılında hazırlandı. Birkaç kez değiştirilmiş ve birçok değişiklik ve düzenleme yapılmıştır; Eşzamanlılığını ve bütünlüğünü kaybetti.

Türk milleti daha iyi bir anayasayı hak ediyor. Parlamento bu girişim için doğru yerdir; Siyasi partilerimiz ve ülke temsilcilerimiz var.

Cumhurbaşkanımız, yeni anayasa hazırlama sürecine tüm partilerin katılımı gereğini vurguladı. Bu gerçekten çok önemli ve tarihi bir fırsat.

Umarım siyasi partiler ve diğer tüm paydaşlar bu çağrıya olumlu yanıt verirler çünkü bunu birlikte yaparsak 21. yüzyılda Türkiye’ye yakışır bir anayasa yapma fırsatına sahip oluruz.

Özellikle mağlup edilen 15 Temmuz darbe girişimi sonrasında milletimizin uğruna verdiği mücadeleye saygı gösterilmesi ve 251 şehidimizin anısına saygı gösterilmesi için bunu her cadde, semt ve şehirde yapmalıyız.

* Ahmed Gentürk ve Brooke Bir tarafından yazılmıştır.

Anadolu Ajansı web sitesi, AA Haber Yayın Sistemi (HAS) tarafından abonelere sunulan haberlerin sadece bir kısmını ve kısaltılmış olarak içermektedir. Abonelik seçenekleri için bizimle iletişime geçin.