Büyük Taarruz'un kayıp şehitleri
ULU Önder Mustafa Kemal Atatürk'ün, 26 Ağustos 1922 günü Kocatepe'den başlattığı Büyük Taarruz'un yaşandığı 34,8 bin hektar alanı kapsayan Başkomutan Tarihi Milli Parkı'nda, askeri arşiv taramaları ve jeofizik yer radarı çalışmalarıyla 304 şehit mezarı bulundu. Askeri arşiv kayıtlarından, şu ana kadar 10 şehidin künye bilgisine ulaşıldı.
Afyonkarahisar Kocatepe'de 26 Ağustos 1922'de başlayan ve 30 Ağustos'ta Başkomutanlık Meydan Muharebesi'nde zaferle sonuçlanan Büyük Taarruz'un gerçekleştiği Kocatepe ve Dumlupınar'ın bulunduğu 34 bin 834 hektarlık alanda, 2020 yılında 'Şehitler Coğrafyası' projesi başlatıldı. Doğa Koruma ve Milli Parklar (DKMP) 5'inci Bölge Müdürlüğü'ne bağlı Başkomutan Tarihi Milli Park Müdürlüğü'nün, 'Kurtuluş Savaşı’nın arazideki izleri olan mevzi ve siperlerin korunması ve ihya edilerek, belirli periyotlarda bakımının sağlanması' faaliyetleri kapsamında, jeoradar çalışmalarıyla şu ana kadar 304 şehide ait defin tespiti yapıldı. Arşiv ve Askeri Tarih Daire Başkanlığı (ATASE) iş birliğiyle de 10 şehidin künyesi belirlendi.
Bölgede bugün bazıları tarla statüsünde olan arazilerdeki araştırmalarda, 2020 yılı mart ayında Harp Coğrafyası Uzmanı Dr. Selim Erdoğan ve Saha Uzmanı Erkan Özçelik'in katkılarıyla 'Askeri Arşiv Taramaları' neticesinde olası şehit defin alanlarında saha çalışmaları başlatıldı. İlk olarak Tınaztepe Gepli mevkisinde 12 şehidin naaşları bulundu ve tek tek definleri yapılarak, şehitlik ihyası gerçekleştirildi. Devam eden saha çalışmalarında, DKMP 5'inci Bölge Müdürlüğü, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi ile yapılan protokol kapsamında 2020 yılı nisan ayında 13 mevkide ve 36 alanda jeofizik yer radarı çalışmaları yapıldı. Jeofizik yer radarı sonucunda ise 2020'de Tınaztepe Kocapınar mevkisinde 15, Sandıklı'nın Akharım Kasabası'na bağlı Çiğiltepe Hasanbeli mevkisinde 13, Çiğiltepe'de 8, Ahmetpaşa Gökgöz Yaylası'nda 6, Sinanpaşa Akdeğirmen Şehitliği'nde 6, Dumlupınar Büyükaslıhanlar Şehitliği'nde 19 ve Dumlupınar Kanlıköprü mevkisinde 6 defin olmak üzere toplam 73 defin belirlendi.
2021'DE 213 DEFİN DAHA BULUNDU
2021 yılı mayıs ayında ise Harp Coğrafyası Uzmanı Dr. Selim Erdoğan ve Saha Uzmanı Erkan Özçelik'in katkılarıyla yapılan saha çalışmalarında, Akharım'a bağlı Çiğiltepe Fundalitepe mevkisinde 63, Tınaztepe bloğunda ise 150 olası defin alanı daha saha gözlemi sonucu tespit edildi.
ALBAY REŞAT PAŞA'NIN İNTİHAR ETTİĞİ TEPE
DKMP 5'inci Bölge Müdürlüğü yetkilileri, Çiğiltepe Yaylası'nda 26 Ağustos'ta Yunan 4'üncü Alayına bağlı bir tabura karşı, 37'nci ve 39'uncu alayların kuşatma, 176'ncı Alayın 2 taburuyla taarruzun icra edildiği ve 27 Ağustos 17.30'da Türk ordusunun eline geçtiği belirtildi. Alanın, aynı zamanda Albay Reşat Paşa'nın intiharının söz konusu olduğu bir bölge olması nedeniyle de büyük önem taşıdığı vurgulandı.
ŞEHİTLİKLERE BAYRAK VE ŞÜHEDA TAŞI
DKMP 5'inci Bölge Müdürlüğü'nce, 14 Haziran 2021 tarihinde Çiğiltepe Fundalıtepe mevkisinde jeoradar çalışması yapılırken, aynı zamanda şehit mezarlarının başlarına kazıklar dikildi. Başta Çiğiltepe olmak üzere yeni bulunan diğer şehitliklere bayrak direği ve şüheda taşı dikim işleri ile Kocapınar Sargı Yeri Şehitliği ihya çalışması tamamlandı.
2022'DE 6 ŞEHİT MEZARI DAHA BULUNDU
2022 yılında da devam ettirilen araştırmalarda, Afyonkarahisar Başkimse köyünde 1, Kütahya Arpalı köyünde 1, Kütahya Selkisaray 3 ve Kütahya Kanlı Göl'de 1 olmak üzere toplam dört bölgede 6 şehit mezarına daha ulaşıldı.
DKMP 5'inci Bölge Müdürlüğü ekipleri, 'Harp tarihi açısından önemli alanlara ilişkin envanter çalışmasının yapılması, sözlü tarih kaynaklarının yazılı hale getirilmesi' faaliyeti gereği ATASE iş birliğiyle şu ana kadar tespit edilen yeni şehit mezarlarına ilişkin şehit künyeleri, yani kimlik bilgilerine ilişkin de 10 şehidin ismi ve memleketleri belirlendi. Diğer şehitlere yönelik de kimlik tespit çalışmaları devam ettiriliyor.
KÜNYELERİNE ULAŞILAN 10 BÜYÜK TAARRUZ ŞEHİDİ
Tınaztepe Kocapınar'da künyesi belirlenen 26-27 Ağustos 1922 şehitleri 10 şehidin isimleri ve künye bilgileri paylaşıldı:
15'inci Piyade Tümeni'nden 38'inci Alay erler Aksaray-Eskil'den Zekeriya oğlu Tahir (34), Antalya-Korkuteli'nden Ahmet oğlu Osman (29), Sinop-Ayancık'tan Hüseyin oğlu Mustafa (22). 56'ncı Alay Samsun-Çarşamba'dan İbrahim oğlu Mehmet (28). Er Sakarya'dan Hasan oğlu Ali (24). 23'üncü Piyade Tümeni 69'uncu Alay, Afyon-Sincalı'dan onbaşı Ali oğlu Mahmut (29), Bolu'dan onbaşı Ahmet oğlu Mustafa (26), Aydın-Yenipazar'dan er Mehmet oğlu Ali (29), Muğla'dan er Ahmet oğlu Bekir (39), Konya-Bozkır'dan er Osman oğlu Hasan.