ANTİK MISIR’IN GİZEMLİ DÜNYASI

Antik dünyanın 7 harikası listesinde yer alan ve günümüzde hala tüm haşmetiyle ayakta kalabilmiş Kahire‘deki Mısır Piramitleri’ne giderek bir hayalimi daha gerçekleştirdim. Dünyanın en ünlü turistik destinasyonları arasında zirveye oynayan piramitlere gidişim ve yaşadıklarımı sizlerle paylaşacağım.

Yaklaşık 4.500 yıl önce Nil kıyısında tarihin en büyük ve en güçlü imparatorluklarından biri olan Antik Mısır kurulmuş. Günümüzde anıtsal tapınaklar, mezarlar ve metropoller bu büyüleyici uygarlığın gücüne tanıklık ediyor. Ancak Mısır kültürü bugün bile tuhaf ve gizemli kabul ediliyor. Uluslararası araştırmacılar tanrısal firavunların dünyasını ve tebalarının günlük yaşamını anlamaya çalışıyorlar. Üç bin yıl boyunca varlığını sürdüren Mısır İmparatorluğu’nun Nil nehri üzerindeki  başarısının sırrı nedir? Tanrılarının, firavunlarının ve kadın firavunlarının rolü nedir? Eski Mısırlılar bize bir miras bırakmış gibi görünüyor. Onların mirası Antik çağlardan günümüze kadar uzanıyor. Tanrılar ve Krallar. Üç bin yıl boyunca firavunlar ve kadın firavunlar bu ülkeyi yönetmişler. Çoğu insan Mısır’ın en büyük hükümdarlarının aslında kadın olduğu gerçeğini görmezden geliyor. Hatşepsut, Nefertiti ve Kleopatra dünyada şimdiye kadar yaşamış en güçlü 3 kadın. 31 hanedanlıktan sonra Kleopatra son hükümdardı ve mezarı hiçbir zaman bulunamadı. 

GİZA PİRAMİTLERİ

Günümüzden yaklaşık 4500 yıl önce inşa edilen ve adına pek çok kitap yazılan, film çekilen, belgesellere konu olan Gize Piramitleri’nden sadece Büyük Piramit’in 20 yıldan fazla bir sürede inşa edildiği düşünülüyor. Adını Mısır’ın başkenti Kahire’nin semti Gize’den alan piramitler, Giza Piramitleri olarak da biliniyor. Uçsuz bucaksız bir çölün ve Kahire şehrinin arasındalar. 3 bin dönümlük  alana yayılmış, Nil vadisine bakan Giza Platosu. Bundan yaklaşık 4500 yıl önce o dönemde yaşayan Mısırlılar bu muhteşem yapıları inşa etmiş. Yan yana duran üç piramit.  Mısır’da bulunan Keops Piramidi tüm dünyaca bilinir. Hemen yanındaki Giza Platosu’nda zamana karşı meydan okuyan diğer bir muhteşem yapı olan insan kafalı aslan Sfenksi’ dir. Büyük Gize Sfenksi  dünyanın en büyük tek taş heykeli olmasıyla ünlü. Yine yanıbaşında Kefren Piramidiyle, torun Mikerinos’un Piramidi yer alır. Burası adeta bir kartpostalı andırıyor. Mısırlıların modern makinalar olmadan bu devasal yapıları nasıl inşa ettiğine dair kesin bir bilgi bulunmazken Giza Platosu’nun hala çözülmemiş pek çok gizemi var. 

Piramitler ilk yapıldığında dışı günümüzdeki gibi basamaklı bir şekilde değil de cilalanmış beyaz kireç taşıyla kaplı imiş. Ucundaki altın piramitle birlikte kilometrelerce öteden bembeyaz parlayan piramitlerin dikkatli bakıldığında eski halinden izler görebilmek mümkün. 

Keops Piramidi M.Ö. 2551-2560 yılları arasında yapımının 20 yıl sürdüğü sanılan 20. yüzyılın başına dek dünyanın en büyük yapay yapısı olarak kabul edilmiş,  yükseklik rekoru 4000 yıl boyunca kırılamamıştır. Yapıldığında yüksekliği 146,58 metre olan piramit aşınmalardan dolayı günümüzde 137 metre yüksekliğe düşmüştür. Çevre uzunluğu 922 metre eğimi ise 51 derecedir. Kral ve kraliçe odaları yapının üst kısmında yer alır. 

Kefren Piramidi Kahire’de bulunan 3 anıtsal piramitten biridir. Piramidin yüksekliği 143,5 metre, eğimi 53,2 derecedir. Firavun Kefren’in oğlu Mikerinos’un yaptırdığı sanılmaktadır. En önemli özelliği en üst bölümündeki koruyucu kaplamaların bozulmadan günümüze kadar gelmesidir. Yerin altında kral odası, en üstte ise kraliçe odası bulunur.

Mikerinos Piramidi Kahire’de bulunan 3 anıtsal piramitten en küçük olanıdır. Miklerinos öldükten sonra oğlu Shepsesf tarafından bitirilmiştir. Piramidin yüksekliği 65, 5 metredir. Piramitlerin yapımı hakkında çeşitli teoriler söylense de nasıl yapıldıkları tam olarak bilinmemektedir.

SFENKS’İN BÜYÜSÜ

İnsan kafalı aslan Sfenksi 70 metrelik uzunluğu 20 metreye varan yüksekliği ve tıpkı piramitler gibi 4500 yıllık tarihiyle eşsiz bir heykel. Ancak piramitlerin aksine büyük bir bölümü uzun yıllar kumun altında kalmış. Hatta eski yıllara ait gravürlerde sadece kafasının açıkta olduğu görülüyor. 19. yüzyıldan itibaren yapılan kazılarla bütün vücudu ortaya çıkarılmış. Zaman içinde çeşitli restorasyonlardan geçmiş. Ancak Sfenks’in en bilinen özelliği restore edilmeyecek kadar Sfenks’le özdeşleşmiş olan kusuru kırık burnudur. Sfenks’in Kefren tarafından yaptırıldığı düşünülüyor, nitekim Kefren Piramidiyle aynı doğrultuda ve birbirlerine çok yakın konumlarda inşa edilmişler. Ayrıca kırık burnuna rağmen Sfenks’in yüzü Kefren’e benzetiliyor. Sfenks’in içine açılan bazı geçit ve tüneller bulunsa da, turistler ancak uzaktan seyredebiliyor bu muhteşem anıtı.

SFENKSLERİN ASTRONOMİ İLE OLAN BAĞI

Bildiğiniz gibi sfenksler insan kafası ve aslan vücuduna sahip mitolojik yaratıklar. Genellikle kutsal yerleri koruma misyonu yüklenen sfenksler, birçok antik kültürün parçası olmuştur.

Mısır’daki çeşitli tapınakların önünde uzun yollar boyunca boğa, koç gibi figürler dizilidir. Bunun başlıca sebebi astronomi ve astrolojiyle aşırı ilgili olan Mısır’ın burç çağlarına göre heykellerini  yapmış olmalarıdır. Eski krallığa ait yapıların önünde boğa heykelleri boy gösterir. Bunun sebebi M.Ö. 4000 yıllarında dünyanın Boğa burcundan geçiyor olması, yine benzer şekilde son iki krallıklarda koç figürünün kullanılması da M.Ö. 2000’li yıllarda dünyanın Koç burcunda olmasından dolayıdır. Antik Mısır’ın yönler, yıldızlar ve matematik ile ne denli ilgili olduğunu yapılarının bu bilimsel mutlak değerlerle şekillendirmelerinden görebiliyoruz. Bu faktörleri düşünen açık fikirli bilim insanları Sfenks’in baktığı açıyı ve şeklinden ötürü Aslan burcuyla ilişkisini hesaplarlar. Sfenks tam olarak Aslan burcunun döneminde takım yıldızının yükseldiği açıya bakmaktadır. Bu tam olarak M.Ö. 10.500 ile 10.000 yılları arasında gerçekleşir. Benzer şekilde Sfenks’in koruduğu Giza Piramitlerinin de Orion Takım Yıldızı ile tam olarak izdüşüm ile eşleştiği dönem  bu tarih aralığına denk gelir. Yaptıkları piramit 4 ana yönü kusursuz gösterirken dünyanın karasal kütlesinin merkezi olarak tasarlanmıştır. Orion kemerindeki 3 yıldızın aralarındaki mesafe ve 3. yıldızın farklı açısıyla birebir oranlayarak yapılmışken Sfenks’in rastgele bir açıyla yapılmış olması mümkün değildir.  

LUKSOR VE KARNAK TAPINAĞI

Karnak Tapınağı Mısır'ın Luksor şehrinde bulunan ve 2000 yıldan fazla süren bir inşaat sonucu ortaya çıkan devasa bir tapınak kompleksidir. Dünyadaki en büyük antik dini mekân olan Karnak, tanrı Amon'un merkeziydi ve her firavun ona saygı göstermek için tapınağa yeni bölümler ekledi. Karnak, Mısır tarihi ve mitolojisi hakkında çok şey anlatan bir açık hava müzesidir. Tapınağa girişte bizi koç başlı sfenkslerle süslü bir cadde karşılar. Tapınağın en etkileyici bölümü ise 134 sütunlu hipostil salonudur. Karnak Tapınağı, Mısır'ın en çok ziyaret edilen antik yerlerinden biridir.

KRAL TUTANKAMON MEZARI

Kral Tutankamon önemsiz bir firavundu ama bugün çocuk kral herkesi gölgede bırakıyor. Popüler kültürde Tutankamon Eski Mısır’la neredeyse eş anlamlı hale geldi,  1922’de hazine dolu mezarının keşfi sayesinde. Daha önce kralların cenazeleri hemen yağmalanırdı. Tutankamon o kadar önemsiz addedilmiş ki ölümünden sonraki birkaç yıl içinde tamamen unutuldu. Ancak mezarı bulunduğunda bir efsane doğdu. Tutankamon’un hazineleri gün yüzüne çıktığı andan itibaren dünyayı büyüledi. Geride bıraktığı hazinelerden çocuk kral hakkında çok şey öğrenebiliriz. Mezarının bulunmasının 100. yıldönümünde   Tutankamon’un hazineleri piramitlerin gölgesinde son teknoloji ile Kahire Müzesi’ne aktarıldı.  Tutankamon’un cenazesi 5398 ayrı buluntu içeriyor. Tarihin en karanlıkta kalan sorularının bazıları ile birlikte yüzyıllık efsane keşfedilebilir ve Tutankamon’un hayatına dair 3 bin yıllık sır çözülebilir. 

MISIR ARKEOLOJİ MÜZESİ

Mısır Müzesi, Kahire'de bulunan ve dünyanın en büyük antik Mısır koleksiyonuna sahip olan bir müzedir. Bu müzede, firavunların mumyaları, piramitlerin hazineleri, heykeller, duvar resimleri ve daha birçok eser görebilirsiniz. Mısır Müzesi'ni ziyaret etmek, tarihin en eski ve gizemli uygarlıklarından birini keşfetmek için harika bir fırsat sunmaktadır.

Kahire Müzesi 120.000’den fazla tarihi esere ev sahipliği yapıyor. Eserler Eski Mısır Krallığı’ndan Greko Romen dönemine kadar olan tarihi kapsamaktadır. Müzenin en dikkat çeken eserlerinden ilki muskadır.  Muska, Tanrı Horus tarafından benimsenen Lanner Falcon’un gözüdür. İkinci eser ise kedi mumyalarıdır. Mısır’da kedi tanrı ile ilişkilendirilen bir hayvandır. Bundan dolayı da sık sık resmedilen figürdür. Üçüncü dikkat çeken eser mumya maskesidir. Son olarak Kral II. Ramses’in Granit figürü de ziyaretçilerin dikkatini çekiyor. Kral II. Ramses’in Granit figürü Kahire Müzesi’ndeki en büyük heykeldir. 

Eşşsiz bir mimari tasarıma göre tasarlanan iki katlı bina eserlere uygun bir temaya sahiptir. Kahire Müzesi’nin ilk katınnın büyük bölümünde mezarlar yer almaktadır. Tutankamun’un Mezarı Tanis Kraliyet Mezarlığı ve Kraliyet Mumya Odası’nda yer almaktadır.