Glutensiz beslenme şart değil
İç Hastalıkları ve Gastroenteroloji Uzmanı Dr. Atilla Bektaş, son yıllarda dünya kamuoyunda, Çölyak hastalığında olması gereken glutensiz diyetin herkes için daha sağlıklı olduğu yönünde bir algı yaratılmaya çalışıldığını belirtti. Bektaş, birçok üniversite ve merkezin katılımıyla yaptıkları ve Turkish Journal of Gastroenterology Dergisi’nde de yayınlanan araştırma ile gluten içeren diyetin kilo alımına neden olmadığı, diyabet oluşturucu etkisinin bulunmadığı ve ayrıca hematolojik, biyokimyasal ve çeşitli endokrinolojik parametreler açısından genel sağlığı olumsuz etkilemediğini ortaya koyduklarını kaydetti.
“GLUTENSİZ DİYET HERKES İÇİN SAĞLIKLI DEĞİL”
“Amerika’da çok satan bazı bilimsel olmayan sağlık kitaplarının Türkiye’de de popüler olduğunu ifade eden Bektaş şunları söyledi: “Bu kitaplarda ve basında sıkça, gluten duyarlılığı gündeme getirilerek glutensiz diyetin herkes için sağlıklı olduğunu iddia ediyorlar. Aslında toplumda yüzde 1 gibi çok düşük bir oranda görülen çölyak hastalığı dışında glutensiz beslenme sağlıklı kişiler için gereksiz. Çölyak dışı gluten hassasiyeti ise iddia edildiği kadar yaygın değil. Toplumda görülme oranı yüzde 5-6 diyorduk, gerçekte şimdi bu oranın yüzde 1-2’lerde olduğu görüyoruz. Yaratılmaya çalışılan glutensiz beslenme düzeni hiçbir bilimsel veriye ve çalışmaya dayanmıyor.”
ARAŞTIRMAYA ÜNİVERSİTELER DE KATILDI
Bektaş, bu konuda Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Bölümü, Ankara Üniversitesi Veterinerlik Bölümü, Başkent Üniversitesi Deney Hayvanları Üretim ve Araştırma Merkezi, Sultan 2. Abdülhamid Han Eğitim ve Araştırma Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolik Hastalıklar Bölümü, İstanbul Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi Gastroenteroloji Bölümü, Ankara Cerrahi Tıp Merkezi Gastroenteroloji bölümünden bilim insanlarıyla bir araya gelerek bir denek hayvanı üzerinde araştırma yaptıklarını kaydetti.
ARAŞTIRMALARDA DENEY HAYVANI KULLANILDI
Türk Gastroenteroloji Derneği tarafından sağlanan destekle yürütülen araştırmada, hayvan modeli çalışması üzerinden ‘glutenin sağlık üzerine etkilerini’ araştırdıklarını anlatan Bektaş, “Çalışmada, insan beslenmesini en iyi temsil eden seçimlerden biri olan 40 adet WistarAlbino sıçanı kullandık. Bu hayvanların tercih edilme nedeni, yaşam döngülerinin kısa olması. Böylelikle bir memelinin beslenme modelini tam olarak izleyebildik. Araştırma, sıçanların diyetlerindeki gluten oranına göre dört gruba ayrıldı. Grup 1 buğday içeren normal sıçan rasyonu, grup 2 glutensiz diyet, grup 3 orta düzeyde gluten içeren rasyon ve grup 4 yüksek düzeyde gluten içeren rasyon” şeklinde konuştu.
GLUTEN SAĞLIĞI OLUMSUZ ETKİLEMİYOR
Bektaş sözlerini şöyle sürdürdü: "Bu çalışmayla gluten içeren diyetin kilo alımına neden olmadığı, diyabet oluşturucu etkisinin bulunmadığı ve ayrıca genel sağlığı olumsuz etkilemediğini ortaya koyduk. Buğday dışında arpa ve çavdarda da bulunan gluten; ekmek, bulgur, makarna ve unlu mamüllerle beslenmemize giriyor. Bitkisel olması, kolesterol içermemesi avantajlarına da sahip. ‘Akdeniz diyetinin’ de ana bileşenlerinden biri olan gluten, Çölyak Hastalığı gibi zorunlu haller dışında endikasyon olmaksızın tavsiye etmenin bilimsel bir dayanağı da yok."