Fırsatçıya geçit yok: Bir haftada 23,7 milyon ceza
Her yılbaşında ücretli kesimin maaşlarına yönelik zamları fırsat bilen bazı işletmeler, haddinden fazla fiyat artışları yapıyor. Denetimler önceki yıllara göre daha sıkı tutulsa da birçok yerde fırsatçılık kol geziyor. 2025 yılında geçerli olacak asgari ücret yüzde 30’luk zamla 22 bin 104 liraya çıkarıldı. Asgari ücrete gelen zam daha vatandaşın cebine girmeden fiyat etiketlerinin değişmeye başlaması tepkilere neden oldu. Özellikle süt, peynir, yoğurt, et ve türevlerinin yanı sıra şampuan, sabun, çamaşır suyu ile toz deterjan gibi temizlik malzemelerinin en fazla etiketi değişen ürün grupları olduğu belirlendi. Oysa Türkiye’de işletme giderleri içerisindeki ücret artışlarının maliyeti yüzde 25-30 civarında seyrediyor. Bu oran sektörlere göre değişebiliyor. İşletme sahiplerinin kendi maliyetlerini bildikleri halde asgari ücret, memur ve emekli maaş zamları kadar fiyat artışı yapmaları fırsatçılık olarak değerlendiriliyor.
HAKSIZ KAZANCA GEÇİT VERİLMEYECEK
Ticaret Bakanlığı ekipleri ise vatandaşın mağduriyet yaşamaması amacıyla yılbaşı öncesinde 81 ilde yoğun şekilde yaptığı denetimlerde haksız kazanç sağlamayı amaçlayan işletmeleri tek tek tespit etti. 2024’ün son haftasında gerçekleştirilen denetimlerde yaklaşık 23,7 milyon lira idari para cezası uygulandı. Yeni Şafak’a konuşan Türkiye Halciler Federasyonu Başkanı Yüksel Tavşan, denetimlerin ocak ayı boyunca genişletilerek yoğun şekilde sürdürülmesi gerektiğinin altını çizdi.
BÜTÜN AŞAMALARDA SIKI KONTROL ŞART
Tavşan, “Denetimler devam etsin, prosedürlere herkes uysun, uymayanlara ceza verilsin buna itirazımız yok. Ama sadece halleri denetlemesinler. Mal bize gelene kadar bir sürü aşamadan geçiyor. O aşamalarda da denetim ve kontrol olmalı. Hal dışında da denetimlerin uygulanması gerekiyor. Bizi; Tarım, Ticaret, Maliye bakanlıkları ve belediyeler denetliyor. Bundan asla şikâyet etmiyoruz. Kayıt dışılığın ve fahiş fiyatın önüne geçmek için yapılan çalışmaları destekliyoruz” dedi.
KITLIK YAŞAMIYORUZ HER TÜRLÜ ÜRÜN VAR
Bu kış herhangi bir üründe sıkıntı yaşanmadığını belirten Tavşan, şöyle devam etti: “Kıtlık yok, her türlü ürüne sahibiz. Soğan, domates ve limon gibi ürünlerde ucuzluk bile oldu. Bu durum tüketiciler için olumlu. Bazı ürünlerde ise pahalılık var, daha çok serada üretilenlerde. Pırasa, lahana gibi kış ürünlerinin geçen yıla göre fiyatı biraz arttı, randımana girmedi ama fiyatlar zamanla rayına oturacaktır. Genel anlamda bir sıkıntımız yok.”
BIR HAFTADA 23,7 MILYON LIRA PARA CEZASI KESILDI
Ticaret Bakanlığı, 25 Aralık-31 Aralık 2024 tarihleri arasında market denetimlerinde 5 bin 846 işletmeyi inceledi. Denetlenen 577 bin 672 ürünün 6 bin 662’sinde fiyat ihlali tespit eden bakanlık ekipleri, 13 milyon 838 bin 753 lira ceza kesilmesini kararlaştırdı. Ayrıca 3 bin 479 firma hakkında haksız fiyat artışı araştırma süreci başlatıldı. Kafe, restoran denetimleri kapsamında da 30-31 Aralık 2024 tarihlerinde 81 ilde 4 bin 779 işletmede 285 bin 499 ürün denetime tabi tutuldu. 4 bin 551 ihlal tespiti neticesinde 9 milyon 897 bin 148 lira tutarında ceza verildi. 735 işletme hakkında da haksız fiyat artışı araştırması sürecine gidildi. Böylece market, kafe ve restoran denetimlerinde geçen yılın son 7 gününde yaklaşık 23,7 milyon lira para cezası kesildi.