Tokayev’in 2025 vizyonu: Sağlam bir temel attık
Kazakistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, tam bir yıl önce, 3 Ocak'ta, Egemen Qazaqstan gazetesine verdiği röportajda, adil ve eşit bir Kazakistan'ı hedefleyen ve ulusal ekonominin büyüklüğünü iki katına çıkarmayı hedefleyen iddialı bir ekonomik rotanın ana hatlarını çizmişti. Tokayev, bu yıl verdiği röportajda ülkesinin en dikkat çekici başarılarını değerlendirdi.
"Beş yıllık kalkınması için sağlam bir temel attık"
"Geçtiğimiz yılın başında bir röportajda 2024'ün Kazakistan için birçok açıdan belirleyici bir yıl olacağını söylemiştim. Öyle de oldu. Sistemsel ve hatta zorlu ekonomik reformlar başlatarak ülkenin beş yıllık kalkınması için sağlam bir temel attık. Bu yönde önemli sayıda tamamlanmış proje ve girişim oldu ve daha da fazlası olacak. Tüm bölgelerin bir zamanlar kötü durumda olan mühendislik ve kamu hizmetleri altyapılarını modernize ettiğini vurguladı. Ayrıca 18 milyon metrekare konut hizmete açıldı ve 7.000 kilometre otoyol inşa edildi veya onarıldı. Almatı, Kızılorda ve Şımkent havalimanlarında yeni yolcu terminalleri açıldı. Madencilik, petrokimya ve metalurji endüstrilerinde de büyük ölçekli projeler gerçekleştirildi. Üretim sektörü önemli ölçüde ilerledi ve endüstriyel yapıdaki payı neredeyse madencilik sektörüyle aynı seviyede. Özellikle son on yılda neredeyse 27 milyon tonluk rekor kıran bir tahıl hasadı üreten çiftçilerimizin başarısını belirtmek isterim."
Sosyal girişimler önemli ölçüde ilerledi: Ulusal Çocuk Fonu ödemelerine başladı, emeklilik maaşlarında, ödenekler, burslar ve memur maaşlarında artışlar oldu. Yüzlerce okul, anaokulu ve spor salonu inşa edildi, ondan fazla önde gelen yabancı üniversite şubesi açıldı, bilim fonu arttı, kültürel figürler güçlü destek kazandı ve kitlesel spor gelişimine öncelik verildi.
Tokayev "Bu, vatandaşların yeteneklerinin güçlendirilmesine yönelik önemli bir yatırımı temsil ediyor. Genel olarak, geçen yıl basit olmaktan uzaktı, zordu denebilir. Kazakistan dış etkenlerin olumsuz etkisinden etkilendi, doğal afet de planlarımızı bozdu. Yine de, durumu idare etmeyi başarmakla kalmadık, aynı zamanda reformların uygulanmasını da sürdürdük. Böylece, üreme stratejisi gelişmeye devam etti" dedi.
2024'te Kazakistan'da yaşanan sel felaketinden alınan dersler
2024 baharında Kazakistan, on binlerce insanı tahliye etmeye zorlayan yıkıcı sellerle karşı karşıya kaldı. Buna karşılık, hükümet etkilenen vatandaşları desteklemek ve harap olmuş bölgeleri eski haline getirmek için kapsamlı önlemler uyguladı.
- Tokayev, "Geçtiğimiz yılki seller ülkemiz için ciddi bir sınavdı. Kazakistan'da daha önce hiç bu kadar büyük çaplı seller yaşanmamıştı. Ancak hükümet en tehlikeli duruma derhal yanıt verebildi" ifadelerini kullandı.
Sel felaketi, evlere, yollara, köprülere, sosyal ve ticari tesislere zarar verirken, aynı zamanda çok sayıda hayvanın da kaybına yol açtı.
"Son yıllarda koruyucu barajlar ve diğer hidrolik yapılar inşa etmeye uygun dikkat gösterilmiş olsaydı, bu kadar ciddi sonuçların önlenebileceği kabul edilmelidir. Şu anda bu gözetimi düzeltmek için çalışıyoruz. Parlamento yeni Su Kanunu taslağını inceliyor. Su kaynakları yönetimi için bir konsept ve kapsamlı bir plan onaylandı. Bu belgeler 40'tan fazla yeni rezervuarın inşasını ve 37 mevcut rezervuarın yeniden inşasını ve 2030'a kadar 14.000 kilometreden fazla sulama kanalının modernizasyonunu öngörüyor."
Tahmin ve acil durum önleme sistemlerinin büyük ölçekli modernizasyonu başladı. Su uzmanları eksikliğini gidermek ve araştırma faaliyetlerini güçlendirmek için Kazak Ulusal Su Kaynakları ve Sulama Üniversitesi kuruldu.
Tokayev "Bahar taşkınlarının sonuçlarının ortadan kaldırılması devletin etkinliğini gösterdi. Etkilenen tek bir aile bile yardım ve desteksiz kalmadı. Evler inşa edildi ve apartmanlar satın alındı, altyapı tesisleri restore edildi ve yüksek sudan etkilenen tüm sakinlere ve iş adamlarına zararlar tazmin edildi" açıklamasında bulundu.
Tokayev, geçen yılın aralık ayının başlarında Suudi Arabistan'da Kazakistan ve Fransa'nın başkanlığında düzenlenen Tek Su Zirvesi'ne katıldı.
Tokayev röportajda, "Bu önemli etkinlikte konuşurken, suyla ilgili felaketlere karşı dayanıklılığı artırmanın gerekliliğini vurguladım. Gerçekten de su güvenliği ve iklim değişikliği konuları uluslararası toplumun ortak çabalarını gerektiriyor. Bu, Kazakistan için öncelikli bir konudur" dedi.
Rusça konuşma geleneğini bozan Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev Rus heyeti şoke etti