Рамазонга руҳий ва жисмоний жиҳатдан қандай тайёрланиш керак?
0
Рамазонга тайёргарлик – бу мусулмонларнинг ушбу муборак ойдан тўлиқ фойдаланишлари учун муҳим аҳамиятга эга. Тайёргарлик жараёни руҳий, жисмоний, ижтимоий ва режалаштириш каби турли жиҳатларни ўз ичига олади.
Ихлос ва ниятнинг аҳамияти. Рамазон ойига киришаётган ҳар бир мусулмон ўз ниятини Аллоҳ таолога йўналтириши, ибодатларни фақат Унинг розилиги учун адо этиши лозим. "Албатта, амаллар ниятга боғлиқдир" (Бухорий, Муслим). Ғафлатда қолмаслик учун ҳар бир амални ният билан бошлаш, қалбни риёдан сақлаш муҳимдир.
Қуръон билан алоқани кучайтириш
Рамазон – Қуръон ойи. Шундай экан, бу ойда Қуръон тиловатини кўпайтириш, тафсир ўқиш ва маъноларини англашга интилиш лозим. Қуръон – инсоннинг ҳаётий дастури, ундан ҳидоят топиш ва ҳаётга татбиқ этиш ҳар бир мусулмоннинг бурчидир. "Рамазон ойи – унда одамлар учун ҳидоят бўлиб, ҳидоят ва ажрим қилувчи ҳужжатлардан иборат Қуръон нозил қилинган ойдир" (Бақара, 185).
Тавба ва истиғфор
Рамазон – гуноҳлардан покланиш ва Аллоҳга қайтиш учун энг қулай фурсат. Ўтган хатоларни англаш, улардан афсус чекиш ва Аллоҳдан кечирим сўраш – тавбанинг асосий шартларидир. "Эй имон келтирганлар! Аллоҳга холис тавба қилинглар, шояд Роббингиз гуноҳларингизни ўчирса ва сизларни остидан анҳорлар оқиб турадиган жаннатларга киритса" (Таҳрим, 8).
Дуо ва илтижо
Рамазон ойига етиб келиш, ибодатларни мукаммал адо этиш ва Аллоҳнинг розилигига эришиш учун дуо қилиш муҳимдир. Дуо – мўминнинг қуроли, у орқали Аллоҳга муножот қилиш, ҳожатларини сўраш ва Ундан ёрдам олиш мумкин.
Қалбни поклаш
Рамазон – қалбни ғазаб, ҳасад, кибр каби иллатлардан тозалаш учун имкониятдир. Сабр-қаноат, муҳаббат ва раҳм-шафқат каби фазилатларни ривожлантириш, инсоннинг маънавий камолотига хизмат қилади.
Саломатликни мустаҳкамлаш
Рамазон ойида рўза тутиш жисмоний жиҳатдан соғлом бўлишни талаб этади. Шу сабабли, соғлом овқатланиш, етарлича ухлаш ва енгил жисмоний машқлар билан шуғулланиш тавсия этилади.
Рўзага тайёргарлик. Рамазонгача нафл рўзалар тутиш организмни рўза тутишга мослаштиришга ёрдам беради. Бу организмнинг очликка чидамлилигини оширади ва рўза тутиш жараёнини енгиллаштиради.
Рамазон дастурхони. Саҳарлик ва ифторлик учун соғлом ва тўйимли таомларни танлаш муҳимдир. Саҳарликда организмни кун давомида энергия билан таъминлайдиган овқатлар истеъмол қилиш, ифторликда эса меъёрни сақлаш ва оғир таомлардан тийилиш лозим.
Иқтисод қилиш
Рамазон ойида озиқ-овқатларни исроф қилмаслик, уларни тўғри режалаштириш муҳимдир. Исроф – Аллоҳ таолога ёқмайдиган ишлардан бири бўлиб, бундан сақланиш лозим.
Силаи раҳм
Рамазон – қариндошлар билан алоқаларни мустаҳкамлаш учун қулай вақт. Уларни зиёрат қилиш, ҳолларидан хабар олиш ва ёрдам бериш – силаи раҳмнинг бир кўринишидир.
Садақа ва эҳсон
Рамазон ойида садақа ва эҳсон қилишнинг савоби кўпайтириб берилади. Муҳтожларга ёрдам бериш, хайрия ишларини амалга ошириш – жамиятга фойда келтиришнинг энг яхши усулларидан биридир.
Жамоат билан ибодат. Масжидларда таровеҳ намозларини жамоат билан ўқиш, ифторликлар уюштириш – мусулмонлар ўртасидаги бирдамликни мустаҳкамлайди. Жамоат билан ибодат қилишнинг савоби якка ўқиганга нисбатан кўпроқдир.
Оилавий муносабатлар. Рамазон – оила билан вақт ўтказиш, диний суҳбатлар қилиш ва Қуръон ўқиш учун ажойиб имконият. Оила аъзолари ўртасидаги муҳаббат ва ҳурматни кучайтириш, фарзандларга ислом динининг гўзал таълимотларини ўргатиш – ота-онанинг муҳим вазифаларидан биридир.
Вақтни тўғри тақсимлаш. Рамазон ойида вақтни тўғри тақсимлаш, ибодатлар, иш ва оилавий мажбуриятларни мувофиқлаштириш муҳимдир. Кун тартибини тузиш ва унга амал қилиш, вақтдан унумли фойдаланишга ёрдам беради.
Мақсадларни белгилаш. Рамазон ойида мақсадларни белгилаш, масалан, Қуръонни хатм қилиш, маълум миқдорда садақа қилиш ёки бирон бир ёмон одатдан воз кечиш. Аниқ мақсадлар қўйиш инсонни ҳаракатга ундайди ва натижага эришишга ёрдам беради.
Рамазон кун тартиби. Саҳарлик, ифторлик, намоз ва бошқа ибодатлар учун вақт ажратиш кунлик режани тузишда муҳим ўрин тутади.
Рамазонга тайёргарлик – бу мусулмонлар учун нафақат ибодатларни мукаммал адо этиш, балки ўзларини маънавий жиҳатдан ривожлантириш учун берилган имкониятдир. Ҳар бир тайёргарлик тури ўзига хос аҳамиятга эга бўлиб, уларнинг барчаси биргаликда инсоннинг иймонини мустаҳкамлайди, ахлоқини сайқаллайди ва жамиятга фойда келтиришга ундайди.
Тайёргарлик жараёнида дуч келиши мумкин бўлган муаммолар, масалан, вақт етишмаслиги, ижтимоий тармоқларнинг салбий таъсири ва турли васвасалар. Бу муаммоларни енгиш учун мусулмонлар ўзларини иродали бўлишга ўргатишлари, вақтни тўғри режалаштиришлари ва ижтимоий тармоқлардан фойдаланишда меъёрни сақлашлари лозим.
Замонавий дунёда Рамазон ойини ўтказишнинг ўзига хос қийинчиликлари мавжуд. Масалан, иш ва ўқиш билан банд бўлган инсонлар ибодатларга етарлича вақт ажрата олмасликлари мумкин. Бундай ҳолатларда вақтдан унумли фойдаланиш, қисқа дуолар қилиш ва зикр айтиш орқали ибодатларни адо этиш мумкин. Шунингдек, ижтимоий тармоқларнинг салбий таъсиридан сақланиш учун Рамазон ойида улардан фойдаланишни чеклаш ёки фақат фойдали маълумотларни ўқиш билан чекланиш тавсия этилади.
Муваффақиятли тайёргарликнинг шахсий ва жамият учун оқибатлари жуда катта. Шахсий жиҳатдан, инсоннинг иймони мустаҳкамланади, ахлоқи сайқалланади ва қалби хотиржамлик топади. Жамият жиҳатидан эса мусулмонлар ўртасида бирдамлик ва ўзаро ёрдам кўпаяди, хайрия ишлари ривожланади ва жамиятда қут-барака, тинчлик ва осойишталик ҳукм суради.
Рамазон ойига тайёргарлик – бу мусулмонларнинг маънавий юксалиши, жамиятнинг ривожланиши ва Аллоҳ таолонинг розилигига эришиш учун муҳим аҳамиятга эга.
Мусулмонларни Рамазон ойини ғанимат билишга, ундан унумли фойдаланишга ва Аллоҳ таолонинг розилигига эришишга чақирамиз. Келажакда бу мавзу бўйича қилиниши мумкин бўлган тадқиқотлар ва ишланмалар, Рамазон ойининг фазилатларини янада кенгроқ очиб беришга ва мусулмонларнинг маънавий камолотига хизмат қилиши мумкин.