Katar doğalgazı çözüm olur mu?
Kamu şirketi Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ), Katar Milli Petrol Şirketi ile uzun vadeli LNG (sıvılaştırılmış doğalgaz) alımı için ön mutabakat zaptı imzalandığını açıkladı.
Türkiye ile Rusya arasında yaşanan siyasi krize denk gelen anlaşma, önemli gibi gözükse de aslında kısa dönemde yaşanacak muhtemel doğalgaz kesintileri için çözüm adına hiçbir anlam ifade etmiyor. Çünkü Türkiye'nin LNG dönüşüm (sıvı gazın boru gazına çevrilmesi) kapasitesi sınırlı. Var olan kapasite de Cezayir ve Nijerya'dan alınan gaz için kullanılıyor. Ayrıca zor dönemlerde yapılan anlaşmalar daima alıcının aleyhine hükümler taşır. Örnek olarak, 1996'daki Türkiye-İran doğalgaz alım anlaşmasını gösterebiliriz. Zor şartlarda yapılan anlaşma, bugün Türkiye'nin en pahalı doğalgazı almasına sebep oldu.
Türkiye, yıllık yaklaşık 50 milyar metreküp doğalgaz tüketiyor. İhtiyaç duyulan doğalgaz Rusya, İran ve Azerbaycan'dan boru hatlarıyla, Cezayir ve Nijerya'dan da sıvılaştırılmış (LNG) gaz şeklinde alınıyor. Ayrıca acil durumlarda da spot piyasadan LNG alınarak ihtiyaç karşılanıyor. Yine Marmara'daki yeraltı doğalgaz deposu da acil durumlarda devreye sokuluyor.
DÖNÜŞÜM KAPASİTESİ YETERSİZ
İthal edilen doğalgaz, hemen ulusal şebekeye verilemiyor. Türkiye'nin halen günlük tüketim için ulusal şebekesine en fazla 190-200 milyon metreküp doğalgaz verebiliyor. Bu kapasitenin yaklaşık 40 milyon metreküpü LNG'ye ait. Geri kalan bölüm ise boru gazı. Boru gazında en fazla kapasiteyi Rusya kullanıyor (100 milyon metreküp). Bu sebeple alınacak LNG ve boru gazı için öncelikle ulusal şebeke altyapısı (boru hattı, dönüşüm tesisi gibi) yeter hale getirilmeli. Özellikle LNG gazı için hem stoklama hem de dönüşüm kapasitesi artırılmalı. Çünkü gazda talep artışı daha çok kış aylarına yoğunlaşıyor. Kışın da fırtınalı hava sebebiyle LNG tankerlerinin limanlara yanaşmasında zaman zaman sorunlar yaşanıyor.
ÖNCELİK KISA VADELİ ÇÖZÜMLER
Bu zor dönemlerde de depolanan LNG, dönüştürülerek tüketime sunulmalı. Bu sebeple gerek boru gazı gerekse LNG'de kısa dönemde, yani bu kış için uygulanabilecek çözümlere yoğunlaşılmalı. Önceliklere, en fazla doğalgaz alınan Rusya'dan gaz akışı kesintisiz sağlanmalı. Hiç kuşkusuz, uzun vadeli anlaşmalar da sorunun çözümüne katkı sağlayacaktır. Bu açıdan Irak ve Katar gazı önemli, kaynak çeşitliliği mutlaka artırılmalı. Ama çözüm önerileri; kısa, orta ve uzun vadeli ortaya konmalı ve önce ihtiyacın karşılanması için kısa vadeli çözümlerle işe başlanmalı.
Katar ile vizeler kaldırıldı
Katar ile doğalgaz konusunda anlaşma yapılırken, ayrıca bu ülke ile vizelerin kaldırılması kararlaştırıldı. Katar'a resmi ziyarette bulunan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, bu bağlamda, Katar Emiri Şeyh Tamim Bin Hamad Al Sani ile görüştü. Katar ziyareti çerçevesinde gazetecilerin sorularını cevaplandıran Erdoğan, Katar'la 15 anlaşma imzaladıklarını söyledi. Erdoğan, “Bütün bu anlaşmalar çok önemli ama bir de adeta 16. diyebileceğimiz bir adım attık ki, vizelerin kaldırılması olayıdır. Bundan böyle Katar ve Türkiye arasında vizeler de kaldırılmış oldu.” dedi. DOHA CİHAN