‘İncirlerimiz, buğdaylarımız dururken Osmanlı arşivini niye sattınız?'
Türk edebiyatının en büyük romancılarından biri olarak kabul edilen Ahmet Hamdi Tanpınar'ın bugüne kadar kitaplarına girmemiş dört yazısı gün ışığına çıktı.
Tanpınar'ın, 1931 yılında Hız adlı “İlim ve Sanat Gazetesi”nde neşrettiği yazılar, Tanpınar külliyatının tamamlanması adına önemli bir adım olarak kabul ediliyor.
Yapı Kredi Yayınları'nın iki aylık edebiyat dergisi “kitap-lık”ın 182. sayısında yer verilen yazıları Necati Tonga ortaya çıkardı. Tanpınar'ın süreli yayınlarda yayınlanan çalışmaları, İlyas Dirin, Şaban Özdemir ve Turgay Anar'ın 2002 yılında neşrettikleri “Mücevherlerin Sırrı: Derlenmemiş Yazılar, Anketler ve Röportajlar” adlı kitapta bir araya getirilmişti. 5 ay önce ise Mehmet Can Doğan, Tanpınar'ın “Şöhret ve Ebediyet” adlı neşredilmiş ilk yazısını bularak edebiyat âlemine kazandırmıştı. Bulunan son dört yazı ile Tanpınar'ın yazarlık serüvenindeki imzalı yazıları büyük ölçüde tamamlanmış oldu.
Necati Tonga'nın verdiği bilgilere göre, söz konusu yazıları Tanpınar, Ankara'da hoca iken kaleme aldı. 1927 yılında Ankara'ya öğretmen olarak atanan Tanpınar, Ankara Lisesi'nde, Gazi Terbiye Enstitüsü'nde ve Ankara Kız Lisesi'nde ders verdi. Tanpınar, gün ışığına çıkan yeni yazılarını Gazi Terbiye Enstitüsü'nde görev yapan ediplerin çıkardığı Hız Gazetesi'nde neşretti. 1931'de yaz aylarında 7 sayı olarak çıkan gazetede Ahmet Hamdi'nin yanı sıra Hasan Ali Yücel, Suut Kemalettin Yetkin gibi edebiyatçıların da yazısı yer aldı.
Tanpınar'ın Hız'a yazdığı yazıların ikisi deneme türünde diğer ikisi ise kitap tanıtımı. Tanpınar, yazılardan birinde “A.H.”, diğer üçünde ise “Ahmet Hamdi” imzasını kullandı. Hız'da “Bir Alışveriş Münasebetile” başlığıyla yayınlanan ilk yazısında Tanpınar, Osmanlı arşiv belgelerinin 1931'de hurda olarak Bulgaristan'a satılmasını eleştiriyor: “İzmir'de incirlerimiz, Samsun'da tütünlerimiz ve her köy anbarında buğdaylarımız müşterisiz beklerken, birden bire dünyaya parmak ısırtan bir alış veriş yaptık. Dirayetli bir memurumuz kalktı, başka işi kalmamış gibi, bizi hiç rahatsız etmeyen bir malımıza, zavallı hazine-i evraka müşteri buldu. Ne denir, Allah sâyini meşkûr etsin!”
Tanpınar, “Kitabiyât: Estetik” başlıklı yazısında, yakın arkadaşı Suut Kemal Yetkin'in aynı adlı eserini tanıttı. Hız'da yayınlanan üçüncü yazısında Paul Morand'ın 1931'de basılan Papier D'ıendite (Kimlik Kartı) adlı eserini tanıtıyor. Gazetedeki diğer yazılarına göre hacimli olan bu yazıda Tanpınar, “Seyahat Edebiyatı” hakkındaki düşüncelerini uzun uzun anlatıyor. Tanpınar'ın son yazısı ise “Kadın-Sanatkar” adını taşıyor. Hız Gazetesi 7 sayısının ardından kapandığı için bu yazı, Tanpınar'ın Hız'da neşredilen son yazısı olur.