Çocuklarda kilo problemi niye artıyor?
Şişmanlık bundan 30 yıl önce genellikle yetişkinlerin problemi olarak karşımıza çıkıyordu. Son yıllarda dünyada olduğu gibi ülkemizde de çocuk ve ergen şişmanlığı sık rastlanır bir durum haline geldi.
Bu dönemlerde oluşan şişmanlığın yetişkinlikte yüksek tansiyon, şeker hastalığı, kalp hastalıkları, kan yağlarının yükselmesi, insülin direnci riskini arttırdığı biliniyor. Bazen yetişkinlik dönemini bile beklemeden şişman çocuk ve ergenlerde bu sağlık sorunları ortaya çıkabiliyor.
Özellikle okul öncesi ve okul döneminde kilo kontrolüne dikkat etmek gerekir. Çocuklarda 5 yaşından sonra yağlanma artar. Ergenlik döneminde ise kalıcı yağlanma oluşur. Ayrıca bu dönemlerde çocuğa edindirilen beslenme alışkanlıkları yetişkinlikteki beslenmenin de temelini oluşturur.
Çocukları bir spor dalına yönlendirin
Sebeplerden bir tanesi de fiziksel aktivitenin azalmasıdır. Teknolojik ürünlerin hayatımıza girmesiyle bahçede oynamak yerine evde oturup ekran başında oyun oynayan çocuklarımız oldu. Şişmanlığın temel sebebi harcadığımızdan fazla kalori almaktır. Tabii ki aldığımız kaloriye dikkat edeceğiz ancak harcamayı da arttırmak için fiziksel hareketi arttırmalıyız. Çocukların en az haftada 2-3 kez yapacakları bir spor dalına yönlendirmek veya bahçede oyun oynatmak gereklidir. Büyüme ve gelişme dönemindeki çocuklara çok kısıtlı diyet yapılırsa büyüme ve gelişmeleri azalabilir. Az yemek yemek yerine çok hareket etmek onlar için çok daha faydalı olacaktır. Bisiklet, koşu ve yüzme gibi aktiviteler yanında, günlük aktiviteler içerisinde yürüyüş arttırılmalı, asansör yerine merdiven kullanımı teşvik edilmelidir.
Ebeveyn nasıl besleniyor?
Anne ve babasından bir tanesi şişman olan çocukların şişman olma riski % 40, ikisi şişman ise % 80 olarak belirtiliyor. Bu risklerin oluşumunda kalıtımın önemli rolü vardır. Ancak şişman ailelerdeki beslenme alışkanlığının da çocukları şişmanlattığı önemli bir gerçek. Anne-babalar çocuklarının normal kilolu olmasını istiyorlarsa önce kendi beslenme alışkanlıklarını düzenlemeliler. “Ben onun için her şeyi yapıyorum, onun yemeklerini ayrı hazırlıyorum'' diyerek çocuğa bir beslenme alışkanlığı kazandırılmaz. Bu durum zayıflama döneminde işe yarayabilir ama verilen kilolar sonra fazlasıyla geri döner. Çünkü siz patates kızartması veya pilav yerken çocuğunuz istemeden sebze yemeği yiyorsa hem sizin yediklerinize olan özlemi artıyor hem de size olan öfkesi.
Bir yemeği 20 kere görmesi gerekiyor
Çocuklar masada 18-20 kez gördükleri besinleri kabul edip beslenme alışkanlıklarına dahil ediyorlar. Aslında aile ne yiyorsa çocuklar da onunla besleniyor. Bu nedenle evde sağlıklı besinler bulunmasına ve tüm aile bireylerinin aynı tarz beslenmesine özen göstermek gerekir. Televizyon karşısında yemek yemek, evin diğer odalarında yemek yemek, istenilen yiyeceğin istenilen zamanda yeniyor olması şişmanlığı tetikleyen faktörlerdendir.
Bu alışkanlıkları ortadan kaldırmak veya çocuğa edindirmemek için evde sofra düzenin olmasına özen gösterilmelidir. Bazen hormonal bozukluklar da kilo alma sebebi olabilir. Eğer çocuğunuz düzgün besleme alışkanlığına rağmen hızlı kilo alıyorsa mutlaka doktora başvurmak gerekir. Büyüme ve gelişme çağında uygulanan zayıflama diyetinde mutlaka diyetisyen desteği alınmalıdır. Amaç kilo vermenin yanında beslenme alışkanlıklarının değiştirmek, büyüme ve gelişmeyi desteklemek olmalıdır.
Diyetisyen Hacer Özkaya'nın Meydan Gazetesi'ndeki yazısı için tıklayınız..