Sosyal medya, tesettürü trolledi
Yazar Nuriye Çeleğen sosyal medya alışkanlıklarımıza farklı bir eleştiri getiriyor. Ona göre bu mecra örtülü kadınların örtüsünü deforme ediyor. Kadın tesettürüyle setrolmuyor, aksine görünürlük kazanıyor.
Mükellef sofralar, popüler mekânlar, şık kıyafetlerle verilen afilli pozlar… Sosyal medya sakinleri için olmazsa olmaz paylaşımlar bunlar. Teşhir-merak döngüsü içinde, ‘beğen-paylaş' kuşatması altında yaşayıp gidiyoruz bu mahallede. Bir uzman çıkıyor, buradaki yapay hayatın insanları depresyona sürüklediğini söylüyor. Bir başka uzman, sosyalleşme aracının amacından sapıp insanı yalnızlaştırdığından bahsediyor. Her gün yeni bir söylemle karşılaşmak mümkün.
Özellikle tesettür üzerine yazdığı kitaplarla tanıdığımız yazar Nuriye Çeleğen ise sosyal medya ve tesettür ilişkisine değinerek konuya farklı bir açıdan bakmamızı sağlıyor. Ona göre sosyal medya tesettürün ruhunu öldürüyor. Çeleğen'in ifadesiyle sosyal medya, insanların mahrem hayatını bitirdiği gibi tesettürü de deforme ediyor. Bu mecrada güzel görünmek için en süslü hallerle poz verilmesine dikkat çeken yazar, “Resmini koymuş demiyorum, özellikle poz vermiş diyorum, bu kadın ‘bana bakın' demek istiyor. Ben onların nefsî; bağlamda tekâmül etmediklerini düşünüyorum.” diyor. Çeleğen'e göre tesettürün tanımı, adı üzerinde kendini setretmektir, gizlemektir, kadınlık mesajı vermemektir, ‘bana kadın olarak değil, birey olarak bak' demektir. Sosyal medya paylaşımlarında ise kendini en güzel şekilde gösterme anlayışı söz konusu. Kadın tesettürüyle setrolmuyor, aksine görünürlük kazanıyor.
Yazar, burada benlik duygusunun devreye girdiğini düşünüyor. Zira bu asır bizi ‘kendini gör'e sevk ediyor. Kendini gören başkalarına da göstermek istiyor. Çeleğen, enaniyetin kadında ve erkekte farklı tezahür ettiğine dikkat çekiyor. Erkekteki ene başarı, kahramanlık, cesaretle; kadındaki ene kendini göstermekle ortaya çıkıyor. Hâlbuki İslam'da, ben'de Allah'ı görme ve nefsi öldürme anlayışı hâkim.
SAHABE ANNELERİMİZ SOSYAL HAYATIN İÇİNDEYDİ AMA…
Nuriye Çeleğen, dışarıda sürekli arayış içinde olan kadınlardan bahsediyor, tesettür anlayışının deforme olmasında evde duramama hastalığının etken olduğunu düşünüyor. Çeleğen, kadının evi sevmesini önemli görüyor. Bu ‘kadınlar sokağa çıkmasınlar, eve kapansınlar' anlamına gelmiyor fakat ölçüyü gözetmek mühim. Zira sahabe hanımlarda bu hassasiyet had safhada. Aklınıza ‘Ama onlar her alanda sosyal hayatın içindeydi.' yaklaşımı gelebilir. Çeleğen burada bir parantez açıyor ve “Evet, onlar her konuda İslam'a hizmet etmişler ama sokak sokak gezerek mi hizmet etmişler? Ağırlıklı olarak fikren hizmet ediyorlardı.” şeklinde konuşuyor.
Hazreti Hatice validemizin ticaret hayatından bahsedecek oluyoruz. Çeleğen, “Dikkatinizi çekerim, validemizin ticaret yaptığı dönemde tesettür ayeti yok.” diyor. Efendimiz'in (sallallahu aleyhi ve sellem) “Ya Nesibe artık savaşlara katılma, tesettür ayeti geldi.” beyanını hatırlatıyor. Çeleğen'in ifadesiyle, ‘sahabe hanımlar şöyle yapmış, böyle etmiş' derken hükmün geldiği dönemi baz alarak konuşmalıyız. Örneğin Hatice Annemizi değerlendirirken Mekke dönemi olarak değerlendirmeliyiz. Yahut tesettürlü bir hanımın sosyal hayattaki yerine bakarken Hazreti Aişe ve Hazreti Fatıma'nın duruşlarını dikkate almalıyız.
Fatıma Annemiz ki tesettür anlayışı ötelerde bile karşımıza çıkacak. Hadisin ifadesiyle mahşerde ‘herkes gözünü kapasın. Muhammed'in kızı Fatıma geçiyor.' nidası işitilecek.
NİHAİ NOKTA BELLİ: KENDİNİ SETRETME
Sosyal medyada kadının değer arayışında olduğunu düşünen Çeleğen, bu mecraya düşenlerin silgisi olmadığını hatırlatıyor. Tesettür konusundaki nihai noktaları vurguluyor: Mahfuz kalma, kendini koruma, setretme…
Çeleğen, Fatıma Validemiz'i örnek alıp O'nun tesettür anlayışını gündem maddesi yapmamız gerektiğini vurguluyor ve ekliyor: “Rabb'in huzurunda görünür olmak ve beğenilmek herşeyin önünde.”
Sahabe annelerimizin prototip olduğunu anlatan Çeleğen, ‘onlara ulaşmak imkansız zaten' demeden kendimize ufuk edinmemizi tavsiye ediyor. Son olarak sosyal medyayı kullanmada bir ölçü tutturmamızı öneriyor.
Sosyal medyada görüntüsü yok
Yazar Nuriye Çeleğen'in fotoğrafını sosyal medyada ve gazetelerde görmeniz mümkün değil. Tesettür anlayışıyla çelişmek istemeyen Çeleğen, “Rabb'im, medyaya ve sosyal medyaya resmim düşmeden öbür tarafa göçeyim.” şeklindeki duasını zikrediyor. Sosyal hayatın içinde olan ve öğretmenlik yapan Çeleğen, genel bazda bir görüntü alanına girmeyi tercih etmiyor. Aile içinde fotoğraf çekilmekten de kaçınan yazar, öldükten sonra sağda solda resimlerinin olmasını istemiyor ve ism-i Hafî;z'le kapanmak istediğini ifade ediyor.
Zehirleyen nazara maruz kalmayın
Sosyal medyanın mahremiyet anlayışımızı zedelediği muhakkak. Çeleğen de sosyal medya anlayışımızı perdesiz pencerelere, kapısız evlere benzetiyor. Çoluk çocuk, yiyecek, giyecek hemen her şeyin burada paylaşılmasını eleştiren yazar, bu kadar gösterişçi olunmaması gerektiğini ifade ediyor. Nitekim İslamî; ahlakta başkalarını imrendirmemek esas. Bundan ziyade sosyal medya sakinleri Üstad Bediüzzaman'ın tabiriyle ‘semlendiren (zehirleyen) nazar'a da maruz kalıyor. Semlendiren nazarlar kişiyi maddi olarak da hasta ediyor.
Tabut uygulaması Hazreti Fatıma'nın tavsiyesiyle başladı
Efendimiz, Hazreti Fatıma'yla beraberken bir âmâ geliyor, Hazreti Fatıma kaçınıyor. Efendimiz ‘Onun gözü görmüyor ki' deyince Hazreti Fatıma, ‘Gözü görmüyorsa da duyuları yok mu?' cevabını veriyor. Bu hassasiyet karşısında duygulanan Efendimiz ‘Ya Fatıma sen gerçekten parçamsın.' buyuruyor. Bu örneği nazara veren Çeleğen, ilk tabut uygulamasını Hazreti Fatıma'nın başlattığını da anlatıyor: “Hazreti Fatıma kefenin vücut hatlarını belli ettiğini söylemişti. Yanında bulunan Hazreti Esma Habeşistan'da ölülerin kuru hurma çubukları üzerine hazırlanan sedirle taşındığını anlattı ve İslam'da tabut uygulaması böylece başladı. Hazreti Fatıma gece gömülmek istedi, ‘4 kişi dışında kimse kabrime gelmesin' buyurdu. Öyle bir tesettür anlayışı var.”
Hemra Köse'nin Yeni Bahar Dergisi'ndeki haberi için tıklayınız..