A’dan Z’ye hamilelikte yapılması gereken testler
Değerli okuyucularım Avrasya Hastanesi "Sağlık Notları" sayfamızın devamını sizlerle buluşturmanın keyfini yaşıyorum. Her hafta dopdolu konularla karşınızda olacağımız sağlık sayfalarında bu hafta, Avrasya Hastanesi’nden Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Nurcan DALAN, hamilelikte yapılması gereken testleri anlatıyor. Herkese sağlık dolu bir hafta dilerim.
Sağlıklı bir hamilelik ancak hamilelik öncesinde ve sırasında yapılacak testlerle mümkündür. Bu nedenle çocuk istediğinize karar verdiğinizde mutlaka önce bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanı ile görüşmeli, bu süreci bilinçli bir şekilde yürütmelisiniz.
Sağlıklı bir gebelik ve sağlıklı bir bebek için şart
Hamile olan her kadının en önemli amacı bebeğini sağlıklı bir şekilde kucağına almaktır. Bunun için hem hamilelik öncesinde hem de sonrasında bazı testlerin yapılması çok önemlidir. Dolayısıyla hem anne adayının sağlıklı bir doğum süreci geçirmesi hem de bebeğin dünyaya gözlerini sağlıklı bir şekilde açabilmesi için testler ve doktor kontrolleri olmazsa olmazdır. Çünkü bu testler, down sendromundan nörolojik problemlere kadar birçok sorunun önceden tespit edilebilmesine olanak tanıyor.
Hangi test ne işe yarıyor?
· Kan grupları tahlili: Rh uyuşmazlığı (Kan uyuşmazlığı)
· İdrar tahlili: İdrar yolu iltihabı, böbrek taşı-kum tespiti, şeker tespitiyle şeker hastalığı tayini. Protein tespiti ile Preeklampsi (Gebelikte yüksek tansiyonla, idrarda protein olması. Vücutta özellikle ellerde ve yüzde şişme [ödem] ile belirti veren önemli bir hastalık) tespit edilir.
· Enfeksiyon Tarama Testleri: Bebekte anomali yapabilecek hastalıkların gebelikten önce geçirilip geçirilmediği öğrenilir.
· Ultrason ile: Dış gebelik, çocuğun gelişimi, düşük tehdidi tespit edilir.
· Şeker Yükleme Testi: Gebelikte şeker hastalığı var mı öğrenilebilir.
Hangi testler, ne zaman yaptırılmalı?
11.-14. Haftalar: Gebeliğin ilk 14 haftası veya ilk 3 ayı “birinci trimester” olarak tanımlanır. Gebeliğin 11. haftasından sonra ultrason muayenesinde bebeğin ense kalınlığı (NT) ölçülür ve ikili test yapılır. Amaç bebeğin ense kalınlığına bakılarak down sendromlu olup olmadığını belirlemektir. Bu tahlil 14. haftadan sonra yapılamaz.
16.-20. Haftalar: Gebeliğin ikinci 3 ayı, “ikinci trimester” olarak tanımlanıyor. Genellikle ikili kombine test yapmayan kişilere down sendromu riskini ölçmek için uygulanır. Bu haftalar arasında üçlü test veya dörtlü test yapılır. 18-22. haftalarda ayrıntılı ultrason, uterin arter Doppler kan akımı ölçümleri, 35 yaş üzeri gebelere amniosentez, kalpte anomali şüphesi olan gebelerde 20-24. haftalarda fetal ekokardiyografi, 24-28. Glukoz testleri, tam kan sayımı, tam idrar tahlili yapılıyor. Eğer bu test sonucu riskli gelirse, amniosentez yapılarak bebekten su alınması suretiyle daha ileri inceleme yapılabilir.
24.-28. Haftalar: Gebeliğin üçüncü ayı “üçüncü trimester” olarak kabul ediliyor. 50 gr glukoz yükleme testi (şekerli su testi) bu haftalar arasında yapılır. Test sonucu 140’dan yüksek olursa 100 gr OGTT testi yapılmalıdır. Anne ve baba arasında kan uyuşmazlığı varsa 28. haftada IDC (Indirekt Coombs Testi) yapılır. Test negatif çıkarsa anne-bebek arasında kan uyuşmazlığına bağlı etkilenme olmadığını gösterir. Bu durumda kan uyuşmazlığı iğnesi yapılır.
35.-37. Haftalar: Bu haftalar arasında annede Grup B Streptokok (bakteri) taraması çok önemlidir. Gebeliğin özellikle son haftalarında, bebeğin sıkıntıda olduğundan şüphe duyulduğunda ve gün aşımında (günün geçmesi) NST (Non Stress Test) çekilir. Biyofizik profili NST’ye ek olarak yapılan ve bebeğin durumunu değerlendirmeyi sağlayan başka bir test uygulanır. Bebek ile ilgili bazı riskli durumlar saptandığında ise ileri değerlendirme için doppler ultrasonografi ölçümü yapılır.