Сытыы темалар: режиссердар ааптардары кытта бииргэ үлэ түөрэҕэ түстэ
Режиссердар билиҥҥи олох сытыы темаларын көрдүүллэр: ааптардары кытта бииргэ үлэ түөрэҕэ түстэ
Тохсунньу 25 күнүгэр Саха театрын уонна СӨ Театральнай диэйэтэллэрин сойууһун тэрийиитинэн “Билиҥҥи кэм драматургията” диэн режиссердар уонна суруйааччылар көрсүһүүлэрэ буолан ааста.
Саха театрын уус-уран салайааччыта, Россия народнай артыыһа Андрей Саввич Борисов, сүрүн режиссер Руслан Тараховскай, эдэр режиссердар Роман Дорофеев, Василий Борисов билигин үлэлии-хамсыы, айа-тута сылдьар драматурдары, холонуон баҕалаах суруйааччылары кытары киэҥ кэпсэтиини тэрийдилэр.
Бу кэпсэтиигэ Олоҥхо театрын, Аҕыйах ахсааннаах хотугу норуоттар театрдарын, Үүнэр көлүөнэ театрын, Суорун Омоллоон аатынан Опера уонна Балет театрын режиссердара, литератураҕа салаатын үлэһиттэрэ кыттыыны ыллылар. Көрсүһүү билиҥҥи кэм драматургиятын тыын боппуруостарын тула барда.
Андрей Саввич улуу драматурдар Эдиптан, Эсхилтан саҕалаан Шекспирга, Островскайга, Чеховка диэри бэйэлэрин кэмнэригэр пьесаларын театр иһигэр суруйбуттарын бэлиэтээтэ. Суруйааччылары театр эйгэтигэр сыһыаран, режиссеры кытары ыкса үлэлэлииллэрин ситиһэргэ, суруллубут пьесаларга ааҕыы тэрийэн, сыанаҕа туруорарга үлэ күүскэ ыытыллыахтааҕын эттэ. Саха театрыгар ааптар уонна режиссер үлэтэ 90-с сыллартан саҕаланан, драматург Баһылай Харысхалы кытары бииргэ үлэлээбитин, уонча испэктээкили таһаарбыттарын туһунан кэпсээтэ.
Театровед Надежда Осипова Саха театрын суруйааччылар төрүттээбиттэрин, сэбиэскэй кэмҥэ суруйаачылар бары драма суруйарга холоммуттарын литература отделын архыыбыгар сытар пьесалара кэрэһэлииллэрин сырдатта. Билиҥҥи кэмҥэ тоҕоостоох сытыы темалары ааттаталаата: экология, дьиэ кэргэн кыһалҕата, социальнай олох дьаһах, сэрии темата, төрөөбүт дойду кыраай историята, үтүө санаа. Ааптар уонна режиссер үлэтин үс көрүҥнээҕин бэлиэтээтэ: режиссер ааптар суруйбут пьесатын туруорар, айымньыны инсценировкалатар эбэтэр тематын ааттаан пьеса сакаастыыр.
Поэт, Чолбон сурунаал бас эрэдээктэрэ Гаврил Андросов пьеса суруйуон сөптөөх эдэр даҕаны, орто даҕаны көлүөнэ суруйааччылара баалларын, тылбааска даҕаны үлэлэһиэххэ сөбүн эттэ. Куоракка көһүү, ыраах айан суоппардара, муосчуттар уонна искусство дьонун тустарынан айымньылар суруллан сыанаҕа тураллара буоллар диэтэ. 80-90-с сыллардааҕы уларыта тутуу туһунан Эдуард Соколов- Тулусхан, Василий Титов, Петр Аввакумов айымньыларын болҕомтоҕо ыларга сүбэлээтэ.
Режиссер Роман Дорофеев историяҕа киирэр улахан событиелар буолбуттарын, билиҥҥи кэмҥэ тоҕоостоох тема элбэҕин бэлиэтээтэ. Ибсен «Кукольнай дом» диэн пьесатыгар биир ыал олоҕунан бүтүн общество кыһалҕатын арыйан көрдөрөр пьесалар суруллуохтаахтарын, суруйааччылар уонна режиссердар бииргэ үлэлииллэрэ уолдьаспытын эттэ.
Поэт, суруйааччы, Айыы кыһатын учуутала Рустам Каженкин оскуола үөрэнээччилэригэр үөрэх бырагырааматыгар киирбит саха уонна нуучча литературатын айымньыларынан испэктээкиллэр тураллара буоллар диэн баҕа санаатын эттэ. Оҕоҕо аналлаах ордук, улаатан эрэр саастаах оҕолорго айымньылар тиийбэттэрин ыйда.
Саха театрын сүрүн режиссера Руслан Тараховскай айымньы тематыгар тохтоото. Киһи олоҕор буолар араас түгэннэри, көстүүлэри болҕомтоҕо ылан суруйан таһаарарга сүбэлээтэ, Михаил Апросимов суруйбут «Оҕо сүрэҕэ — тааска» пьесатын холобур аҕалла.
Суруйааччылар даҕаны, режиссердар да өттүлэриттэн санаалар этилиннилэр, этиилэр киирдилэр. «Билиҥҥи кэм драматургията» көрсүһүү түмүгүнэн ситимнээх үлэни саҕалыыр туһунан соруктар турдулар. Режиссердар сорох драматурдарга тута сакаас биэрдилэр уонна ааптардар пьесаларын толлубакка театрга аҕалалларыгар ыҥырдылар.
Андрей Борисов: «Режиссердар уонна суруйааччылар бииргэ үлэлээн, билиҥҥи кэм тыын боппуруостарын таарыйан, искусство ирдэбилигэр эппиэттиир дьоһуннаах испэктээкиллэри таһааралларыгар бу историяҕа киирэр көрсүһүү төһүү буоларыгар баҕарабын», — диэн түмүктээтэ.