Λίβανος: Πιο πιθανός από ποτέ ένας ολοκληρωτικός πόλεμος του Ισραήλ με τη Χεζμπολάχ – Τι εκτιμούν αναλυτές
Καζάνι έτοιμο ένα «εκραγεί» μοιάζει ο Λίβανος, καθώς η κλιμάκωση των μαχών και των χτυπημάτων ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χεζμπολάχ τις τελευταίες ημέρες σε συνδυασμό με το γεγονός ότι το Τελ Αβίβ αυξάνει την ετοιμότητά του για μία επιχείρηση, εντείνει την ανησυχία για το ξέσπασμα μίας ολοκληρωτικής σύγκρουσης.
Με τις Ένοπλες Δυνάμεις του Ισραήλ (IDF) και την υποστηριζόμενη από το Ιράν λιβανέζικη οργάνωση να ανταλλάσσουν πυρά για περισσότερους από οκτώ μήνες πυρά χαμηλής έντασης, οι ειδικοί ισχυρίζονται ότι το Ισραήλ αισθάνεται ότι δεν μπορεί πλέον να αγνοήσει το βόρειο μέτωπό του ή να καθυστερήσει να αναλάβει δράση εκεί, καθώς ο στρατός έχει προειδοποιήσει ότι είναι έτοιμος να εξαπολύσει μια ευρείας κλίμακας επίθεση.
Ένας στρατιώτης κρατάει μια ισραηλινή σημαία, ενώ βρίσκεται σε ένα τανκ (Πηγή: REUTERS/Amir Cohen)
Μάλιστα μία κλιμάκωση της σύγκρουσης που να οδηγήσει σε έναν ολοκληρωτικό πόλεμο φαίνεται να έχει γίνει πιο πιθανή από ποτέ, ακόμη κι αν σύμφωνα με κάποιους αναλυτές, οι δύο πλευρές δεν επιθυμούν κάτι τέτοιο.
«Κλιμάκωση σε αργή κίνηση»
Η σύγκρουση μεταξύ του Ισραήλ και της Χεζμπολάχ εντείνεται σταδιακά από τις 7 Οκτωβρίου, δήλωσε ο Χέικο Βίμεν, διευθυντής του προγράμματος για το Ιράκ, στη Συρία και στον Λίβανο στο International Crisis Group, ένα think tank με έδρα τις Βρυξέλλες.
Πρόκειται για μια «κλιμάκωση σε αργή κίνηση» που «κινείται προς τα επάνω», υπογράμμισε, καθώς οι δύο πλευρές έχουν έρθει πιο κοντά στον πόλεμο τελευταία.
«Υπάρχει σαφώς μια κλιμάκωση», δήλωσε ακόμα ο Βίμεν, ιδίως όσον αφορά τους θανάτους σε κάθε πλευρά των συνόρων και το είδος του οπλισμού που έχει αναπτύξει η Χεζμπολάχ.
Η στρατιωτική ικανότητα της λιβανέζικης οργάνωσης έχει αυξηθεί από το 2006, όταν στηριζόταν σε μεγάλο βαθμό σε πιο χαμηλής ακρίβειας ρουκέτες Κατιούσα της σοβιετικής εποχής.
Σήμερα, ο ηγέτης της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα υποστηρίζει ότι η οργάνωση διαθέτει περισσότερους από 100.000 μαχητές και εφέδρους. Επίσης, θεωρείται πως διαθέτει 150.000 ρουκέτες που θα μπορούσαν να συντρίψουν τις άμυνες του Ισραήλ αν ξεσπάσει ένας ολοκληρωτικός πόλεμος.
Όσον αφορά τις απώλειες ανάμεσα στις δύο πλευρές, ένας Ισραηλινός έφεδρος σκοτώθηκε σε χτύπημα της Χεζμπολάχ σε χωριό στο βόρειο Ισραήλ την περασμένη εβδομάδα, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό των στρατιωτών που σκοτώθηκαν από την ισραηλινή πλευρά σε 19.
Το Ισραήλ σκότωσε έναν από τους πιο υψηλόβαθμους διοικητές της Χεζμπολάχ, τον Ταλίμπ Σαμί Αμπντάλα, σε μια επίθεση στο νότιο Λίβανο αυτή την εβδομάδα. Οι IDF δήλωσαν ότι ο διοικητής ήταν υπεύθυνος για πολλαπλές επιθέσεις κατά ισραηλινών πολιτών επί σειρά ετών. Σε αντίποινα, η Χεζμπολάχ εκτόξευσε περισσότερους από 200 πυραύλους προς το Ισραήλ την Τετάρτη και ένα σημαντικό αλλά μικρότερο μπαράζ την Πέμπτη.
Χτυπήματα όλο και σε μεγαλύτερο βάθος
Το Ισραήλ και η Χεζμπολάχ έχουν επίσης χτυπήσει πολύ βαθύτερα στο έδαφος του άλλου σε σχέση με την αρχή του πολέμου, όταν οι μάχες περιορίζονταν σε μια ακτίνα περίπου 4 χιλιομέτρων γύρω από τα σύνορα.
Η Χεζμπολάχ έχει πραγματοποιήσει χτυπήματα έως 35 χιλιόμετρα μέσα στο Ισραήλ, ενώ αντίστοιχα το Τελ Αβίβ έχει βάλει στο στόχαστρο περιοχές του Λιβάνου σε απόσταση άνω των 120 χιλιομέτρων στα βόρεια της χώρας.
Οι διασυνοριακές επιθέσεις από τον Λίβανο στις αρχές Ιουνίου οδήγησαν σε μεγάλες πυρκαγιές που φούντωσαν στη βόρεια περιοχή του Ισραήλ, οι οποίες αποδοθήκαν σε πυρά ρουκετών από τον νότιο Λίβανο.
Φωτιά κοντά στην Κιριάτ Σμόνα, στο βόρειο Ισραήλ μετά από χτύπημα από τον Λίβανο (Πηγή: REUTERS/Ammar Awad)
Ο Αμάλ Σαάντ, λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Κάρντιφ και ειδικός στη Χεζμπολάχ, ανέφερε ότι η κλιμάκωση της ομάδας «είναι μια αξιοσημείωτη απόκλιση από τις προηγούμενες αναζωπυρώσεις που σημειώθηκαν από τις 8 Οκτωβρίου».
«Αυτό το στάδιο υπερβαίνει την απλή απάντηση στις ισραηλινές επιθέσεις και την αποκατάσταση της αποτροπής- περιλαμβάνει τη μετάδοση νέων μηνυμάτων και στρατηγικών», έγραψε χαρακτηριστικά ο Σαάντ σε ανάρτησή του στο X.
Μάλιστα ο Βίμεν προειδοποίησε πως η σύγκρουση έχει γίνει «πολύ ορατή» και «δύσκολο να αγνοηθεί», προσθέτοντας ότι οι Ισραηλινοί αξιωματούχοι αισθάνονται υποχρεωμένοι να ανταποκριθούν ή τουλάχιστον να φανεί ότι ανταποκρίνονται, εν μέσω της πίεσης από τους ακροδεξιούς υπουργούς της κυβέρνησης του πρωθυπουργού, Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Υπάρχει μια πίεση εντός της κυβέρνησης και του ισραηλινού στρατού να αναλάβουν δράση στο βορρά, δήλωσε στο CNN ο Ρόνι Σάκεντ, μελετητής στο Ινστιτούτο Τρούμαν του Εβραϊκού Πανεπιστημίου της Ιερουσαλήμ. «Κανείς δεν μπορεί να ζήσει σε αυτή την κατάσταση», σημείωσε.
Είναι πιθανός ένας ολοκληρωτικός πόλεμος;
Οι ειδικοί λένε ότι ενώ και οι δύο πλευρές μπορεί να μην επιλέξουν να ξεκινήσουν έναν ολοκληρωτικό πόλεμο, οι κλιμακούμενες ενέργειές τους μπορεί ωστόσο να προκαλέσουν έναν ακούσια.
Ο Βίμεν ανέφερε ακόμα ότι το Ισραήλ και η Χεζμπολάχ είναι απίθανο να πάρουν συνειδητή απόφαση να ξεκινήσουν πόλεμο. Ωστόσο, όσο πιο έντονη γίνεται η σύγκρουση, όσο πιο βαθιά χτυπά η κάθε πλευρά στο έδαφος της άλλης και όσο πιο βαριά είναι τα όπλα που χρησιμοποιούνται, τόσο πιο πιθανό είναι να «πάει κάτι στραβά», υπογράμμισε.
Ο Νετανιάχου δέχεται έντονες πιέσεις από την αντιπολίτευση και τα μέλη του συνασπισμού του να αναλάβει δράση στο βορρά, δεδομένου ότι πολλοί Ισραηλινοί έχουν εκτοπιστεί από την περιοχή.
Περισσότεροι από 53.000 Ισραηλινοί αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους στο βορρά, ανακοίνωσαν οι IDF. Στον Λίβανο, περισσότεροι από 94.000 άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί από περιοχές και πόλεις κοντά στα σύνορα με το Ισραήλ από την έναρξη της σύγκρουσης, σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα την περασμένη εβδομάδα το λιβανέζικο υπουργείο Υγείας.
Ανησυχούν οι ΗΠΑ
Οι ΗΠΑ έχουν προειδοποιήσει κατά της κλιμάκωσης, ανησυχώντας ότι μπορεί να ξεφύγει από τον έλεγχο. Ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Μάθιου Μίλερ δήλωσε την Τετάρτη ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι «απίστευτα ανήσυχες» για τον κίνδυνο κλιμάκωσης, προσθέτοντας ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν συμμετέχει σε διπλωματικές συνομιλίες «για να προσπαθήσει να αποφύγει την κλιμάκωση αυτής της σύγκρουσης εκτός ελέγχου».
Σύμφωνα με τον Σακέντ παρά τους ισχυρισμούς της Χεζμπολάχ ότι οι επιθέσεις της στο Ισραήλ γίνονται για την υποστήριξη της Γάζας, η στρατηγική της ομάδας είναι πιθανό να είναι στενά συντονισμένη με τον στενότερο σύμμαχό της, το Ιράν – ειδικά όταν διακυβεύονται τόσα πολλά.
Η Χεζμπολάχ είναι ο πιο αποτελεσματικός μη κρατικός εταίρος του Ιράν. Μια ευρύτερη σύγκρουση θα μπορούσε επίσης να παρασύρει την Ισλαμική Δημοκρατία και τις Ηνωμένες Πολιτείες στον πόλεμο. Το Ισραήλ και το Ιράν έφτασαν κοντά στον πόλεμο τον Απρίλιο, όταν η κάθε χώρα εξαπέλυσε πρωτοφανείς άμεσες επιθέσεις στο έδαφος της άλλης.
Νέα όπλα στο παιχνίδι
Ανησυχία προκαλεί και το γεγονός πως στη διασυνοριακή σύγκρουση έχουν εμφανιστεί νέα όπλα. Σε μια κλιμακούμενη εξέλιξη στις 8 Ιουνίου, η Χεζμπολάχ δήλωσε ότι εκτόξευσε μια ομοβροντία πυραύλων Falaq 2 σε στρατιωτική τοποθεσία στο βόρειο Ισραήλ. Αυτή ήταν η πρώτη φορά που η ομάδα χρησιμοποίησε το όπλο, το οποίο είναι μια βελτιωμένη έκδοση του πυραύλου Falaq 1 που η Χεζμπολάχ χρησιμοποιούσε καθ’ όλη τη διάρκεια της σύγκρουσης.
Ένα πυροσβεστικό αεροπλάνο βοηθά στην κατάσβεση πυρκαγιάς μετά από εκτόξευση πυραύλων από τον Λίβανο προς το βόρειο Ισραήλ (Πηγή: REUTERS/Gil Eliyahu)
Ο πύραυλος Falaq 2 είναι ιρανικής κατασκευής, έχει μεγαλύτερο βεληνεκές και φέρει μεγαλύτερη πολεμική κεφαλή από τον προκάτοχό του. Οι ισραηλινοί στρατιώτες στα σύνορα με τον Λίβανο έχουν επίσης χρησιμοποιήσει έναν μεσαιωνικό καταπέλτη που δεν χρησιμοποιείται πλέον από στρατιωτικές δυνάμεις.
Τι λένε οι δύο πλευρές;
Η ρητορική ήταν φλογερή και από τις δύο πλευρές, αλλά οι ειδικοί λένε ότι καμία από τις δύο πλευρές δεν θέλει μια ολοκληρωμένη σύγκρουση.
Ο Νετανιάχου τον Δεκέμβριο προειδοποίησε ότι η Βηρυτός θα μετατραπεί σε Γάζα αν η Χεζμπολάχ επιλέξει να ξεκινήσει έναν ολοκληρωτικό πόλεμο.
Όμως ο ακροδεξιός υπουργός Οικονομικών, Μπεζαλέλ Σμότριχ την περασμένη εβδομάδα έριξε κρύο νερό στην προοπτική ενός ευρύτερου πολέμου, λέγοντας ότι οι IDF δεν ενδιαφέρονται να διευρύνουν τον πόλεμο για να εξαλείψουν τη Χεζμπολάχ.
Από την πλευρά του ο επίσης ακροδεξιός υπουργός Εθνικής Ασφαλείας, Ιταμάρ Μπεν Γκβίρ, δήλωσε ότι: «Όλα τα προπύργια της Χεζμπολάχ πρέπει να καούν και να καταστραφούν. Πόλεμος!».
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στη βόρεια πόλη Κριάτ Σμόνα κοντά στα λιβανέζικα σύνορα την περασμένη εβδομάδα, ο Νετανιάχου δήλωσε ότι το Ισραήλ είναι προετοιμασμένο για «πολύ έντονη δράση» στο βορρά.
«Όποιος νομίζει ότι μπορούν να μας βλάψουν και ότι θα καθόμαστε άπραγοι, κάνει μεγάλο λάθος», δήλωσε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός. «Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, θα αποκαταστήσουμε την ασφάλεια στο βορρά», προσέθεσε.
Ο Ναΐμ Κασέμ, δεύτερος τη τάξει διοικητής της Χεζμπολάχ, δήλωσε στο Al Jazeera ότι η ομάδα είχε εκτιμήσει ότι οι πρόσφατες απειλές από το Ισραήλ δεν ήταν σοβαρές.
«Όπως και να έχει, αποφασίσαμε να μην διευρύνουμε τη μάχη και δεν θέλουμε έναν ολοκληρωτικό πόλεμο. Αλλά αν μας επιβληθεί, είμαστε έτοιμοι και δεν θα υποχωρήσουμε», δήλωσε ο Κασέμ, προσθέτοντας ότι η Χεζμπολάχ θα σταματήσει τις επιθέσεις της στο Ισραήλ μόλις σταματήσει ο πόλεμος στη Γάζα.