Ταμείο για γερμανικές αποζημιώσεις στην Ιταλία
Οι πολεμικές αποζημιώσεις παραμένουν θέμα διαμάχης. Προκαλεί έκπληξη, αλλά και στη γειτονική Ιταλία το κράτος αρνείται να πληρώσει. Δεδομένου ότι η Γερμανία αρνήθηκε να αποζημιώσει τα θύματα της Ιταλίας, το 2022 η ιταλική κυβέρνηση με επικεφαλής τον Μάριο Ντράγκι ενέκρινε νομοθετικό διάταγμα που θέσπισε κανονισμό για «την αποζημίωση των ζημιών που υπέστησαν θύματα εγκλημάτων πολέμου και εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας, σε ζημία ιταλών πολιτών από τις δυνάμεις του Τρίτου Ράιχ την περίοδο μεταξύ 1ης Σεπτεμβρίου 1939 και 8ης Μαΐου 1945». Με το διάταγμα ιδρύθηκε ένα Ταμείο Αποζημιώσεων 61 εκατ. ευρώ που διαχειρίζεται το υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών, μέσω του οποίου στην πράξη η κυβέρνηση ανέλαβε τις αποζημιώσεις. Για πρόσβαση σε αυτό το Ταμείο, τον Οκτώβριο του 2022, 170 μέλη της οικογένειας των θυμάτων της σφαγής της Civitella υπέβαλαν ομαδική αγωγή ενώπιον του Δικαστηρίου της Ρώμης. Η δίκη είναι ακόμη σε εξέλιξη. Τα τελευταία χρόνια, η Εισαγγελία του Κράτους έχει συχνά αμφισβητήσει τα αιτήματα συγγενών θυμάτων σε παρόμοιες υποθέσεις. Υπάρχουν 1.350 αστικές υποθέσεις ιταλών πολιτών που κινήθηκαν κατά της Γερμανίας, περίπου οι μισές στην περιφέρεια του Εφετείου της Ρώμης, λίγο λιγότερο από 200 σε αυτήν της Βενετίας. Το γερμανικό κράτος δεν αναγνωρίζει την πρωτοβουλία των ιταλών δικαστών, δεν εμφανίζεται στο δικαστήριο και, ως εκ τούτου, κηρύσσεται σε υπερημερία. Αντίθετα, στην αίθουσα του δικαστηρίου εμφανίζεται η ιταλική εισαγγελία με στόχο να αντιταχθεί στην αποζημίωση ή τουλάχιστον να μειώσει όσο το δυνατόν περισσότερο το ποσό της. Οι λόγοι που αναφέρονται είναι διαφορετικοί.
Το κυριότερο: το έγκλημα της υποδούλωσης έληξε. Ο εγκλεισμός σε στρατόπεδο συγκέντρωσης και η καταναγκαστική εργασία δεν είναι «έγκλημα κατά της ανθρωπότητας» εάν το θύμα είναι στρατιώτης. Η «απάνθρωπη μεταχείριση» σημειώθηκε στη Γερμανία, επομένως ένα γερμανικό δικαστήριο πρέπει να αποφασίσει. Οι πρώτες προτάσεις συμφωνούν με τα θύματα: η δικαιοδοσία είναι ιταλική και τέτοια σοβαρά εγκλήματα δεν παραγράφονται. Το γερμανικό κράτος λοιπόν είναι καταδικασμένο και το ιταλικό κράτος πρέπει να αποζημιώσει.
Τα πρώτα αιτήματα
Επειδή όμως το δικηγορικό γραφείο συχνά ασκεί έφεση, το θύμα πρέπει να περιμένει την τελική ποινή και στη συνέχεια να στείλει ένα αντίγραφο στο υπουργείο Οικονομίας, το οποίο διαχειρίζεται το Ταμείο, και το οποίο βάσει νόμου έχει 180 ημέρες για να πληρώσει. Τα πρώτα αιτήματα χρονολογούνται από τον Σεπτέμβριο, έχουν περάσει οκτώ μήνες και ακόμα δεν έχουν δει δεκάρα. Για παράδειγμα: η Μιρέλα και ο Τσιπριάνο είναι 88 ετών, ο Αντόνιο (που πέρασε 24 μήνες σε στρατόπεδο συγκέντρωσης) είναι 107.
Τον περασμένο Νοέμβριο, η Γερμανία καταδικάστηκε να αποζημιώσει τους κληρονόμους ορισμένων θυμάτων της σφαγής του Pratale, που συνέβη στην ύπαιθρο του San Casciano Val di Pesa (Φλωρεντία) στις 23 Ιουλίου 1944, από γερμανούς στρατιώτες, και για μια άλλη δολοφονία που συνέβη το ίδιο καλοκαίρι στην τοποθεσία Tavarnelle Val di Pesa. Αυτό διαπίστωσε η δικαστής του δεύτερου αστικού τμήματος του Δικαστηρίου της Φλωρεντίας, Σουζάνα Ζάντα, η οποία στην ποινή της χαρακτήρισε τα επεισόδια αυτά ως «εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας».
Συγκεκριμένα, η Γερμανία θα πρέπει να καταβάλει αποζημίωση 50 χιλιάδων ευρώ στη Mirella Lotti, 88χρονη πλέον κόρη του Giuliano Lotti, ενός από τα 12 θύματα της σφαγής στο Pratale. Αντίθετα, 25 χιλιάδες ευρώ το καθένα θα πάνε στα δύο εγγόνια του παρτιζάνου Egidio Gimignani, Sergio και Katia Poneti, θύμα βασανιστηρίων που εκτελέσθηκε ως αντίποινα για τον θάνατο γερμανού στρατιώτη στις 20 Ιουνίου 1944.