«Θέλω τη συντριβή των Τόρις, που κατέστρεψαν τη χώρα»
Στη γειτονιά μου, στο Βορειοδυτικό Λονδίνο, μένει εδώ και δεκαετίες μια μεσόκοπη γυναίκα, η Χέδερ, που ψηφίζει φανατικά Φιλελεύθερους Δημοκράτες. «Από τις εκλογές του 2001 δεν έχω ψηφίσει κανένα άλλο κόμμα», μου λέει ενώ απολαμβάνει το ρόφημά της σε ένα συνοικιακό καφέ. «Αυτή τη φορά, όμως, σκέφτομαι να το ρίξω στους Εργατικούς. Θέλω η συντριβή των Τόρις, που κατέστρεψαν τη χώρα μας, να είναι όσο το δυνατόν πιο εκκωφαντική». Κάπως έτσι σκέφτονται – όσο κι αν φαίνεται ακραίο – και αρκετοί πάλαι ποτέ ψηφοφόροι των κυβερνώντων Συντηρητικών, οι οποίοι δηλώνουν αποφασισμένοι να «τιμωρήσουν» το κόμμα τους, με την ελπίδα «να διέλθει μια περίοδο ενδοσκόπησης και να αναγεννηθεί ισχυρό, με “κυβερνησιμότητα” και με καθαρό όραμα», όπως μου έλεγε πρόσφατα ένα μέλος των Τόρις, ζητώντας να μην κατονομαστεί.
Τούτων δοθέντων, το δημοσιογραφικό κλισέ «κρίσιμες εκλογές» δύσκολα μπορεί να κολλήσει στη σημερινή εκλογική αναμέτρηση στη Βρετανία. Ολοι ξέρουν ήδη τον νικητή – εκτός αν οι δημοσκοπήσεις (που δίνουν, κατά μέσο όρο, προβάδισμα σχεδόν 20% στους Εργατικούς) πέσουν τραγικά έξω. Υπάρχουν, βέβαια, και ερωτήματα που δεν έχουν ακόμη απάντηση: ποιο θα είναι το εύρος της νίκης του Εργατικού Κόμματος; Θα ξεπεράσει εκείνη του Τόνι Μπλερ στις εκλογές του 1997; Θα υποστούν οι Συντηρητικοί τη χειρότερη ήττα στην ιστορία τους, όπως προβλέπουν αρκετές έρευνες; Θα χάσει ο Ρίσι Σούνακ την έδρα του, όπως (κατά την «Γκάρντιαν») εκμυστηρεύθηκε σε φίλους του ότι φοβάται;
Τα επίσημα αποτελέσματα
Αύριο το πρωί, όταν ανακοινωθούν τα επίσημα αποτελέσματα (σε αντίθεση με την Ελλάδα και πολλές άλλες χώρες, στη Βρετανία το αποτέλεσμα γίνεται γνωστό την επομένη των εκλογών), ο Κιρ Στάρμερ θα κάνει – εκτός απροόπτου – τη θριαμβευτική του είσοδο στην Ντάουνινγκ Στριτ, αφού λάβει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης από τον βασιλιά Κάρολο. Θα γίνει ο πρώτος Εργατικός πρωθυπουργός έπειτα από 14 χρόνια κυριαρχίας του Συντηρητικού Κόμματος, παραλαμβάνοντας τα ηνία από τον Σούνακ. Ο τελευταίος – ο οποίος προχθές το βράδυ επιστράτευσε σε προεκλογική εκδήλωση μέχρι και τον άσπονδο φίλο του Μπόρις Τζόνσον για να… σώσει οτιδήποτε σώζεται – αναμένεται να παραιτηθεί από την αρχηγία του κόμματός του, έπειτα από μια επιεικώς μέτρια θητεία 20 μηνών κατά την οποία δεν κατάφερε να συμμαζέψει ούτε τη χώρα (το χάος στο εθνικό σύστημα υγείας, οι πιέσεις που δέχεται η οικονομία και οι μεταναστευτικές ροές είναι τα πλέον μείζονα προβλήματα), ούτε το κόμμα του (η δεξιά πτέρυγα του οποίου αλωνίζει).
Τα μαχαίρια έχουν ήδη βγει: με άρθρο της στην «Τέλεγκραφ», η έως πέρυσι υπουργός Εσωτερικών Σουέλα Μπράβερμαν, η οποία έχει εξελιχθεί σε εσωκομματικό εχθρό του Σούνακ, προεξόφλησε (μία ημέρα πριν από τις εκλογές!) ότι η εκλογική μάχη «έχει χαθεί» και ότι το κόμμα πρέπει να παλέψει «για να σωθεί από τον αφανισμό». Αλλά και οι υπόλοιποι δελφίνοι έχουν ήδη πάρει θέση μάχης: όχι εκλογικής, αλλά διαδοχής…
Ο Νάιτζελ Φάρατζ
Ωστόσο, το πρόσωπο των εκλογών ήταν ο Νάιτζελ Φάρατζ. Είτε καταφέρει να μπει στη Βουλή των Κοινοτήτων, είτε όχι (πρόκειται για την όγδοη απόπειρά του να εκλεγεί βουλευτής), το comeback του λαϊκιστή ηγέτη του κόμματος Μεταρρύθμιση (Reform UK) ανήχθη στο σημαντικότερο – επικοινωνιακά – γεγονός της προεκλογικής εκστρατείας. Πραγματική επιδίωξη του 60χρονου πολιτικού είναι να εκμηδενίσει τους Συντηρητικούς – ή να τους αλώσει, διεκδικώντας την αρχηγία του κόμματος την περίοδο που αυτό θα προσπαθεί να μαζέψει τα κομμάτια του.
Οι περισσότεροι Βρετανοί, πάντως, δεν είναι παθιασμένοι με τις εκλογές. Στις παμπ και στα πάρκα που ξεχειλίζουν κάθε Σαββατοκύριακο, περισσότερες συζητήσεις γίνονται για τις επιδόσεις της Αγγλίας στο Euro, παρά για τις επιδόσεις των πολιτικών κομμάτων. Στη Γηραιά Αλβιώνα, άλλωστε, οι προεκλογικές εκστρατείες δεν θυμίζουν σε πολλά τις ελληνικές. Εδώ δεν θα δείτε κομματικές αφίσες κολλημένες σε τοίχους και κολόνες, ούτε προεκλογικές συγκεντρώσεις σε πλατείες. Οι υποψήφιοι περιορίζονται στο λεγόμενο «canvassing»: παίρνουν σβάρνα τα σπίτια της περιφέρειάς τους, χτυπούν πόρτες, δίνουν εκλογικά φυλλάδια σε όποιον τους ανοίξει και προσπαθούν να τον πείσουν να τους ψηφίσει. Είναι, βέβαια, πάντα προετοιμασμένοι για το ενδεχόμενο να πέσουν πάνω σε ψηφοφόρο αντίπαλου κόμματος, ο οποίος είτε θα τους αρχίσει τον «εξάψαλμο», είτε θα… τους κλείσει την πόρτα στα μούτρα.