Και ένας, και δύο, και επτά υποψήφιοι – και συνεχίζουν…
Οι μέρες μετά το πρώτο κύμα αμφισβήτησης του Νίκου Ανδρουλάκη «καθαρίζουν» το τοπίο της εσωκομματικής κούρσας που ξεκίνησε με ορίζοντα την 6η Οκτωβρίου: δεν υπήρχε, τελικά, ένας εκλεκτός της εσωκομματικής αντιπολίτευσης, για τον οποίο ενορχηστρώθηκαν οι επικρίσεις για τους χειρισμούς της Χαριλάου Τρικούπη. Μετά τον Χάρη Δούκα και τον Παύλο Γερουλάνο, άλλοι τρεις βουλευτές ανακοίνωσαν την πρόθεσή τους να ηγηθούν του κόμματος (ο Μιχάλης Κατρίνης, η Μιλένα Αποστολάκη και η Νάντια Γιαννακοπούλου), ενώ παρόμοια πρόθεση ανακοίνωσε και ο δημοσιογράφος Γιάννης Κανελλάκης – ενώ βρισκόμαστε εν αναμονή των αποφάσεων και της πρώην υπουργού του κόμματος, Αννας Διαμαντοπούλου.
Δεν είναι λίγες οι φορές, πάντως, που οι λέξεις «πασαρέλα υποψηφίων» έχει ακουστεί, δημόσια και στο πασοκικό παρασκήνιο, για να περιγράψει τις διαθέσεις που εκφράστηκαν τις προηγούμενες μέρες. Τη χρησιμοποίησε ο Νίκος Ανδρουλάκης (ο οποίος χθες στο συνέδριο του Economist δεν αναφέρθηκε στα εσωκομματικά του κόμματος, αλλά στην κυβέρνηση, λέγοντας πως «η εποχή της διακυβέρνησης Μητσοτάκη θα μείνει στην Ιστορία ως η εποχή με τη μεγαλύτερη αισχροκέρδεια στην πλάτη του ελληνικού λαού»), ενώ «ευπρόσδεκτες» είναι οι υποψηφιότητες για τον Δούκα και τον Γερουλάνο. Από την πλευρά του, ο Μιχάλης Κατρίνης σήκωσε το γάντι λέγοντας πως η έκφραση περί πασαρέλας «αποτελεί προσβολή στα στελέχη του ΠΑΣΟΚ» και πρέπει να αποσυρθεί. Ο φόβος μιας διαδικασίας που θα μειώσει την αξία της για το κόμμα τίθεται, σε κάθε περίπτωση, ως προβληματισμός – όμως δεν είναι απαραίτητο πως κάτι τέτοιο θα συμβεί.
«Βροχή» υποψηφίων και στο εξωτερικό
Το διεθνές παράδειγμα δείχνει πως δεν είναι πάντα κακές οι πολλές υποψηφιότητες: το 2020, όταν οι Δημοκρατικοί διάλεγαν τον υποψήφιο πρόεδρό τους, η κούρσα είχε ξεκινήσει με έντεκα υποψηφίους για να καταλήξει τελικά στη νίκη του Τζο Μπάιντεν. Στην Γερμανία, για την ηγεσία του SPD, «έτρεξαν» έξι δίδυμα υποψηφίων, ενώ νωρίς αποσύρθηκαν άλλες τρεις, κάνοντας το σύνολο εννέα. Στη Βρετανία, πριν από τέσσερα χρόνια, η κούρσα στην οποία κέρδισε ο Κιρ Στάρμερ ξεκίνησε με έξι, συνέχισε με πέντε και κατέληξε με τρεις, ενώ έξι υποψήφιοι υπήρξαν και όταν νίκησε ο Τζέρεμι Κόρμπιν, το 2015. Δεν ήταν όλες οι υποψηφιότητες το ίδιο σοβαρές, όμως η διαδικασία δεν ευτελίστηκε λόγω του αριθμού των διεκδικητών – μάλλον το αντίθετο.
Το διακύβευμα της κάλπης
Μπορεί το πολιτικό επίπεδο να διατηρηθεί στο ΠΑΣΟΚ τους επόμενους μήνες; Μέχρι τώρα, η πλειονότητα των υποψήφιων προέδρων είναι πρόσωπα με πορεία στον χώρο του κόμματος, που έχουν κερδίσει σε εκλογικές διαδικασίες σημαντικές θέσεις – αποτελούν δηλαδή μερικούς βασικούς εκπροσώπους της παράταξης. Πολλά θα ειπωθούν το επόμενο διάστημα για το αν η πλειάδα υποψηφίων δείχνει πως ο Ανδρουλάκης έχει δίκιο για τις υπόνοιες περί «λευκής απεργίας» στελεχών στην Αττική ή για το αν ο αριθμός «4» των υποψήφιων αρχηγών με βουλευτικό αξίωμα υποδηλώνει όντως πως το πρόβλημα στην Κοινοβουλευτική Ομάδα είναι βαθύτερο και έχει αναφορά στην ηγεσία. Αυτά, όμως, δεν υποδηλώνουν διάλυση ούτε δημιουργούν διάθεση για τρολάρισμα.
Η διαδικασία συνεχίζει να έχει πολιτικό χαρακτήρα και συντεταγμένη δομή, κυρίως γιατί έχει διακύβευμα: στο σημερινό πολιτικό πεδίο, με τον κεντροαριστερό πόλο σε αναζήτηση πλάνου και ηγετικής μορφής απέναντι στη ΝΔ, ο αναβαπτισμένος ή ο νέος ηγέτης του κόμματος θα έχει φρέσκια εντολή την ώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπαίνει στη δύσκολη διαδικασία των καταστατικών αλλαγών, με όσα απόνερα κι αν φέρουν αυτές. Και, αν η πρόθεση του Μητσοτάκη επιβεβαιωθεί, θα έχει μπροστά του τρία γεμάτα χρόνια για να ξεδιπλώσει το σχέδιό του (ή της) για την ανασύνθεση της Κεντροαριστεράς. Και είναι φυσικό, σε μια αναμέτρηση που αναζητείται όχι μόνο το σχέδιο, αλλά και το πρόσωπο, οι ενδιαφερόμενοι να είναι πολλοί.