Ερχεται διπλή εισοδηματική ανάσα για τους συνταξιούχους
Αύξηση συντάξεων κατά 2,5% έως 3% και ενισχυμένο επίδομα προσωπικής διαφοράς (σε όσους δεν θα λάβουν αυξήσεις) θα δοθούν στους συνταξιούχους το 2025. Ειδικότερα, ενισχυμένο θα είναι το νέο επίδομα προσωπικής διαφοράς που σκοπεύει να καταβάλει η κυβέρνηση στους συνταξιούχους που δεν θα πάρουν αύξηση το 2025.
Τα κριτήρια για το νέο επίδομα θα καθοριστούν μέσα στο επόμενο δίμηνο, οι τελικές αποφάσεις θα ανακοινωθούν στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης τον Σεπτέμβριο από τον Πρωθυπουργό και οι πληρωμές θα γίνουν Δεκέμβριο του 2024. Οι δικαιούχοι του επιδόματος για το 2025 εκτιμάται ότι θα είναι περίπου 650.000 συνταξιούχοι από 730.550 που πήραν το επίδομα το 2024, καθώς μετά τις αυξήσεις της επόμενης χρονιάς αναμένεται ότι 80.000 συνταξιούχοι θα μηδενίσουν την προσωπική διαφορά ή θα μείνουν με υπόλοιπο κάτω από 10 ευρώ οπότε δεν θα δικαιούνται το επίδομα.
Πρέπει να σημειωθεί ότι προσωπική διαφορά κατέγραψαν οι παλαιοί συνταξιούχοι που είχαν ήδη συνταξιοδοτηθεί πριν από την εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου (4387/2016). Σύμφωνα με τον συγκεκριμένο νόμο η σύνταξή τους επανυπολογίστηκε και εφόσον ήταν μικρότερη από αυτή που ελάμβανε ο συνταξιούχος, αντί να περικοπεί, θεσπίστηκε η προσωπική διαφορά που αποτελεί μέρος της σύνταξης, καταβάλλεται κανονικά, αλλά στερεί από τους συνταξιούχους τις ετήσιες αυξήσεις μέχρι να μηδενιστεί.
Επισημαίνεται ότι σχεδόν τέσσερις στους δέκα συνταξιούχους «έσβησαν» την προσωπική διαφορά της σύνταξής τους στο χρονικό διάστημα από τον Σεπτέμβριο του 2021 έως σήμερα και πλέον θα λαμβάνουν τις μελλοντικές αυξήσεις συντάξεων.
Η απάλειψη της προσωπικής διαφοράς έγινε με την αντιστάθμιση των ποσοστιαίων αυξήσεων που μεσολάβησαν από το 2021 έως και το 2024. Τα στοιχεία δείχνουν ότι ο αριθμός των συνταξιούχων με προσωπική διαφορά έχει μειωθεί τα τελευταία 2½ χρόνια σε 770.000, από 1.230.000 που ήταν τον Σεπτέμβριο του 2021.
Δηλαδή από το σύνολο των 1,23 εκατ. συνταξιούχων που εμφάνισαν θετική προσωπική διαφορά στον πρώτο επανυπολογισμό των συντάξεων το 2019 – με τον νόμο Κατρούγκαλου – οι 460.000 (περίπου 38%) έχουν καταφέρει σήμερα να τη μηδενίσουν. Αφενός με τον δεύτερο επανυπολογισμό του νόμου Βρούτση και αφετέρου με τις δύο αυξήσεις στις συντάξεις του 2023 και του 2024.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις στελεχών του ΕΦΚΑ έως το 2027 θα εξαλειφθεί η προσωπική διαφορά σε άλλους 450.000 συνταξιούχους, οι οποίοι σήμερα καταγράφουν υπόλοιπο διαφοράς γύρω στα 70 ευρώ.
Οι νέες συντάξεις
Την ίδια ώρα αυξήσεις στις συντάξεις – λόγω αύξησης μισθών – φέρνει η νέα βάση υπολογισμού της ανταποδοτικής σύνταξης που θα ισχύσει για τις νέες συνταξιοδοτήσεις από το 2025 και εφεξής. Από την επόμενη χρονιά οι συντάξιμες αποδοχές των ασφαλισμένων που αποτελούν τη βάση υπολογισμού της ανταποδοτικής σύνταξης παύουν να αυξάνονται με τον πληθωρισμό και θα αυξάνονται με το ποσοστό αύξησης του δείκτη μισθών όλων των εργαζομένων. Αν το 2024 ο δείκτης μισθών καταγράψει αύξηση 3,5%, αυτό το ποσοστό θα αυξήσει και τον μισθό που θα ληφθεί υπόψη για την ανταποδοτική σύνταξη όσων αποχωρήσουν το 2025.
Με τον νόμο 4387/2016, ο υπολογισμός της ανταποδοτικής σύνταξης για κάθε νέο συνταξιούχο γίνεται με βάση τις συντάξιμες αποδοχές έτσι όπως διαμορφώνονται από το 2002 και μετά προσαυξημένες κατ’ έτος με τη μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή. Σημειωτέον ότι λαμβάνονται υπόψη μόνον οι θετικές τιμές του πληθωρισμού και όχι οι αρνητικές.
Αυτό σημαίνει ότι οι συντάξιμες αποδοχές εκάστου έτους αυξάνονται κατά το ποσοστό αύξησης του πληθωρισμού του προηγούμενου έτους. Για παράδειγμα, ασφαλισμένος που συνταξιοδοτείται το 2024 θα έχει αύξηση στις συντάξιμες αποδοχές του κατά το ποσοστό του πληθωρισμού του 2023. Ο πληθωρισμός του 2023 ήταν 3,5% οπότε αν ο συντάξιμος μισθός του από το 2002 μέχρι το 2023 είναι κατά μέσο όρο 1.500 ευρώ θα αυξηθεί στα 1.552 ευρώ. Με αυτόν τον μισθό θα πολλαπλασιαστεί το ποσοστό αναπλήρωσης για τα έτη ασφάλισης που έχει και θα βγει η ανταποδοτική σύνταξη.
Το σύστημα αυτό τερματίζεται φέτος και από το 2025 η αύξηση των συντάξιμων αποδοχών θα γίνεται με έναν νέο δείκτη, τον Δείκτη Μεταβολής Μισθών, που τώρα δημιουργείται από την ΕΛΣΤΑΤ και το υπουργείο Εργασίας. Ο δείκτης θα βγαίνει από τον μέσο όρο των αυξήσεων μισθών για το σύνολο των εργαζομένων. Οσο υψηλότερες είναι οι αυξήσεις μισθών, τόσο μεγαλύτερο θα είναι και το ποσοστό αύξησης που θα έχουν οι ασφαλισμένοι στις συντάξιμες αποδοχές τους και ένα μέρος της αύξησης θα περάσει στην ανταποδοτική σύνταξη. Η αύξηση του γενικού επιπέδου μισθών θα περάσει και στις συντάξεις όσων σκοπεύουν να συνταξιοδοτηθούν το 2025.