H μεγάλη φυγή προς τη σύνταξη το 2024 των σημερινών 60άρηδων
Φυγή – ρεκόρ στη σύνταξη για φέτος καταγράφει ο ΕΦΚΑ την ίδια ώρα που ο ένας στους τρεις ασφαλισμένους αποχωρεί με πρόωρη και μειωμένη σύνταξη και υφίσταται το ψαλίδι έως 30%. Εκτιμάται ότι το 2024 θα σημειωθεί ρεκόρ, με πάνω από 230.000 συνταξιοδοτήσεις.
Οι λόγοι της μαζικής συνταξιοδότησης των ασφαλισμένων είναι οι παρακάτω:
1. Το νέο ευνοϊκό καθεστώς για την εργασία μετά τη συνταξιοδότηση (άρθρο 114 Ν. 5078/2023) που επιτρέπει σε συνταξιούχους να απασχολούνται χωρίς περικοπή της σύνταξής τους. Το μέτρο σημειώνει μεγάλη επιτυχία και ήδη οι δηλώσεις των εργαζομένων συνταξιούχων έχουν φτάσει τις 175.000 στη σχετική πλατφόρμα του ΕΦΚΑ.
2. Το ενδεχόμενο αύξησης των ορίων συνταξιοδότησης από το 2027. Τονίζεται ότι στο τέλος του 2026 θα κληθεί να αποφασίσει η κυβέρνηση για το αν και πώς θα αυξηθούν τα γενικά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης στη χώρα μας από 1-1-2027, με βάση τις εξελίξεις στο προσδόκιμο ζωής.
Επισημαίνεται ότι στη χώρα μας η νομοθεσία προβλέπει μηχανισμό αύξησης της ηλικίας συνταξιοδότησης από το έτος 2021 και μετά, που θα προσαρμόζει την ηλικία συνταξιοδότησης ανάλογα με το προσδόκιμο ζωής κάθε τρία χρόνια.
Οι προσαρμογές του 2021 και του 2024 δεν έγιναν, καθώς τα όρια ηλικίας αφενός μεν είχαν ήδη αυξηθεί με το τέλος των μεταβατικών διατάξεων και από 1/1/2022 ισχύουν οι γενικοί κανόνες για πλήρη σύνταξη στα 62 με 40 έτη και σύνταξη γήρατος στα 67 με τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης, αφετέρου δε η αύξηση του προσδόκιμου ζωής αλλοιώθηκε από την πανδημία. Ως εκ τούτου, ο επόμενος σταθμός όπου θα εξεταστεί εάν και πόσο θα αυξηθούν τα όρια ηλικίας εφόσον έχει αυξηθεί το προσδόκιμο ζωής είναι τα έτη 2027 και 2030.
3. Η συνταξιοδότηση της γενιάς των λεγόμενων baby boomers, που γεννήθηκαν μεταξύ 1946 και 1964. Η εν λόγω γενιά, που χαρακτηρίζεται από έκρηξη του αριθμού των γεννήσεων, αναπτύχθηκε στην Ελλάδα μεταξύ 1960 και 1965, πολύ αργότερα από την υπόλοιπη Δυτική Ευρώπη και τις ΗΠΑ, καθώς οι Ελληνες για να αρχίσουν να γεννούν έπρεπε να αφήσουν πρώτα πίσω τις πληγές του Εμφυλίου και τη φτωχική δεκαετία του 1950. Σε εκείνη την πενταετία καταγράφονταν 170.000 γεννήσεις τον χρόνο, τη στιγμή που σήμερα οι γεννήσεις δεν ξεπερνούν τις 90.000 τον χρόνο. Σύμφωνα με έρευνα του 2016 (Ρομπόλης, Μπέτσης), η συνταξιοδότηση των baby boomers θα γίνει την περίοδο 2022-2029 και σε αυτό το χρονικό διάστημα ο ετήσιος ρυθμός συνταξιοδοτήσεων θα είναι διπλάσιος από ό,τι την περίοδο 2015-2022 (5% ετησίως).
Τονίζεται ότι παράθυρο για συνταξιοδότηση πριν από τα 62 έτη έχουν ακόμη χιλιάδες ασφαλισμένοι και ασφαλισμένες για το 2024 (παρόλο που όλα τα συμβατικά όρια έχουν ανέλθει στο 62ο έτος και μάλιστα με 40 έτη ασφάλισης), εκμεταλλευόμενοι τα μεταβατικά όρια ηλικίας που ήδη έχουν κατοχυρώσει. Τονίζεται ότι ολοένα και περισσότεροι ασφαλισμένοι επιλέγουν τη φυγή στη σύνταξη. Το γεγονός αυτό οδηγεί σε έκρηξη των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων.
Τρία κλειδιά
Τα τρία κλειδιά για σύνταξη πριν από τα 62 είναι τα παρακάτω:
- Πρώτον, βασική προϋπόθεση για τη συνταξιοδότηση πριν από τα 62 (με πλήρη ή μειωμένη σύνταξη) είναι η θεμελίωση 25ετίας, η ύπαρξη ανήλικου τέκνου την περίοδο 2010-2015, καθώς και η εξαγορά πλασματικών ετών.
- Δεύτερον, να είναι παλαιοί ασφαλισμένοι (προ του 1993).
- Τρίτον, να έχουν θεμελιώσει τις ελάχιστες προϋποθέσεις ως προς τα έτη ασφάλισης την τριετία 2010-2012.
Συνταξιοδότηση πριν από τα 62
Οι δύο βασικές προϋποθέσεις
Οι ασφαλισμένοι μπορούν να πληρούν αυτές τις προϋποθέσεις:
Α. Είτε με την αναγνώριση πλασματικών ετών, ακόμη και μέσα στο 2023, και τα εν λόγω έτη να «κουμπώσουν» πίσω στον χρόνο έτσι ώστε να συμπληρωθούν οι αναγκαίες προϋποθέσεις ως προς τον ελάχιστο χρόνο ασφάλισης. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, κατοχυρώνεται ένα πιο ευνοϊκό καθεστώς αναφορικά με την ηλικία συνταξιοδότησης.
Β. Είτε, στις περιπτώσεις διαδοχικής ασφάλισης, ο απασχολούμενος να ζητήσει να εξεταστεί η αίτησή του με βάση τις παλαιές διατάξεις των μισθωτών του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα, καίτοι τελευταίος ασφαλιστικός φορέας είναι ο ΟΓΑ, ο ΟΑΕΕ κ.ά. (πρώην ταμεία που δεν προέβλεπαν ευνοϊκές διατάξεις για μειωμένη σύνταξη, σύνταξη με ανήλικο, με 35ετία ή προ του 60ού έτους της ηλικίας).