«50 χρόνια μετά τη μεγαλύτερη προδοσία στην ελληνική ιστορία»
Μισός αιώνας από το φοβερό έγκλημα, και οι μνήμες είναι οδυνηρές, βασανιστικές και αδυσώπητες. Πλήθος τα αναπάντητα «γιατί». Πώς φτάσαμε στη μεγάλη προδοσία; Γιατί το κακό δεν αποφεύχθηκε; Γιατί τα σημάδια της επερχόμενης καταιγίδας αγνοήθηκαν; Γιατί η φοβερή προδοσία του πραξικοπήματος δεν έγινε εφικτό να αντιμετωπιστεί και να συντριβεί; Γιατί η πρόθυμη λαϊκή αντίσταση αφέθηκε τόσο απελπιστικά και ασυγχώρητα αναξιοποίητη; Γιατί δεν υπήρξε σχέδιο αντιμετώπισης ενός ενδεχόμενου πραξικοπήματος;
Ανήκω σε μια γενιά που γεννήθηκε σε εποχές εθνικής αφύπνισης και αυτοπροσδιορισμού της μοίρας του λαού μας. Σε εποχές ηρωικών αγώνων, καταστροφών, περιπετειών, προδοσίας, πολέμου. Ηταν μια πορεία διά πυρός και σιδήρου, μέσα από λάκκους λεόντων και συμπληγάδες πέτρες. Ημασταν τυχεροί και ταυτόχρονα άτυχοι. Μάθαμε να αγρυπνούμε και να γρηγορούμε, να αντέχουμε δεινά και περιπέτειες, να αντιστεκόμαστε. Περνώντας απ’ αυτή τη σκληρή διαδρομή συνειδητοποιήσαμε τη βαριά μοίρα αυτού του τόπου. Αλλά και ποια πρέπει να είναι η πυξίδα πλεύσης, η στάση για το σήμερα και το αύριο. Η προσαρμογή, η ιδιώτευση, η παραίτηση και η φυγή ή η αντίσταση και ο αγώνας για το καλύτερο; Δεν υπάρχει διαφυγή. Δεν υπάρχει δρόμος άλλος από εκείνον του χρέους και της τιμής. Σε μια εποχή εξόχως αντιηρωική, όπου το χρήμα και τα οργανωμένα συμφέροντα διαπλέκονται σε μια διαδικασία φθοράς με την πολιτική και τα πανίσχυρα ΜΜΕ, στην εποχή της άναρχης παγκοσμιοποίησης και της χρηματοκρατίας, της έκρηξης των τεχνολογιών και των οικονομικών και κοινωνικών χασμάτων, το καθήκον μας είναι και σήμερα η αντίσταση.
Το Προεδρικό Μέγαρο στη Λευκωσία που μετατράπηκε σε πεδίο μάχης με τους πραξικοπηματίες πριν προλάβει να διαφύγει ο Μακάριος
Η ιστορία και η αυθεντική καταγραφή της είναι μια αέναη προσπάθεια, ένας ασταμάτητος αγώνας ενάντια στη λησμοσύνη, τη διαστρέβλωση και την απόπειρα πλαστογράφησης της αλήθειας και των αυθεντικών γεγονότων. Ενας λαός δεν μπορεί να ελπίζει αν δεν έχει συλλογική συνείδηση και μνήμη της ιστορίας, του παρελθόντος του και του πολιτισμού του.
Αυτή είναι μια προϋπόθεση «εκ των ων ουκ άνευ» για να υπάρξουμε ως εθνική και πολιτιστική ενότητα και οντότητα. Και για να ελπίζουμε στη λύτρωση από τα δεινά της προδοσίας και της κατοχής.
Η εκδήλωση του πραξικοπήματος το πρωινό της 15ης Ιουλίου 1974 δεν έπιασε στον ύπνο τον λαό της Πάφου. Σχεδόν αμέσως με την εκδήλωση του πραξικοπήματος ενεργοποιήθηκαν και οι λαϊκές δυνάμεις αντίστασης. Στήθηκαν μπλόκα σε καίρια σημεία της πόλης και της Επαρχίας, έγιναν συλλήψεις γνωστών στελεχών της ΕΟΚΑ Β με ευθύνη της Αστυνομίας, ενώ κατελήφθησαν χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία όλες οι μονάδες της Εθνικής Φρουράς. Μερικές μόνο ώρες μετά την εκδήλωση του πραξικοπήματος ολόκληρη η Επαρχία βρισκόταν κάτω από τον έλεγχο του νόμιμου κράτους και των λαϊκών δυνάμεων αντίστασης.
Στην Πάφο δεν υπήρξε απλώς αντίσταση. Υπήρξε μαζική λαϊκή εξέγερση εναντίον της βαρβαρότητας του ολοκληρωτισμού που επιχειρούσε να επιβάλει η χούντα των Αθηνών και το προγεφύρωμά της στην Κύπρο, η ΕΟΚΑ Β. Η μαζικότητα της αντίστασης οφειλόταν στις δημοκρατικές παραδόσεις της Επαρχίας, στη στενή σχέση που διατηρούσε ο λαός της με τον Μακάριο λόγω της καταγωγής του αλλά κυρίως λόγω της άριστης οργάνωσης του λαού σε ευρεία κλίμακα για την αντιμετώπιση του ενδεχομένου ενός πραξικοπήματος. Οι απεριόριστες δυνατότητες των λαϊκών δυνάμεων αντίστασης καταδείχθηκαν από την οργάνωση και την εκτέλεση της αποστολής – εκστρατείας εκατοντάδων ενόπλων προς τη Λεμεσό με στόχο την καταστολή του πραξικοπήματος. Παρά τις οργανωτικές αδυναμίες αυτής της αποστολής, συνάγεται το συμπέρασμα ότι αν η δομή, οι μηχανισμοί και η μαζικότητα της αντίστασης της Πάφου εκτείνονταν σε παγκύπριο επίπεδο το πραξικόπημα θα μπορούσε να συντριβεί εν τη γενέσει του.
Αλήθεια για την αντίσταση
Η αντίσταση στο πραξικόπημα δεν έγινε από τους απόντες, τους εξ αποστάσεως παρατηρητές, τους παθητικούς θεατές, τους λιποτάκτες, τους καιροσκόπους και τους χαμαιλέοντες. Αυτή η συνομοταξία ανθρώπων πήγε στο σπίτι της από τον συντομότερο δρόμο. Την έγραψαν πρώτα και πάνω απ’ όλους όσοι έδωσαν τη ζωή τους για τη δημοκρατία και την ελευθερία.
Σημ.: Διαβάζω τα αποδεσμευθέντα πρακτικά της Βουλής των Ελλήνων από τις εργασίες της «Εξεταστικής των πραγμάτων Επιτροπής» και μένω ενεός! Ολος αυτός ο εσμός των επίορκων αξιωματικών που διενήργησαν το πραξικόπημα εναντίον του Μακάριου αρνήθηκαν τις βαρύτατες ενοχές τους επιλέγοντας να μην απαντούν επί της ουσίας σε καμία ερώτηση. Ούτε για το προδοτικό πραξικόπημα ούτε για τη μη προβολή αντίστασης στην επακολουθήσασα τουρκική εισβολή.
Με βαθύτατη οδύνη, εγκαλώ τις ελληνικές κυβερνήσεις της Μεταπολίτευσης που παρέλειψαν να τους παραπέμψουν σε δίκη. Πρόκειται για εθνικό όνειδος και μελανό στίγμα στη νεότερη ελληνική ιστορία. Δικάστηκαν και καταδικάστηκαν μόνο για την 21η Απριλίου και για την αιματηρή καταστολή της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Οχι για το πελώριο έγκλημα της εθνικής προδοσίας της Κύπρου.
«Γνώριμη η φωνή που ακούεις, γνωρίζεις ποίος σου ομιλεί, είμαι ο Μακάριος»
Ο Ελεύθερος Ραδιοσταθμός της Πάφου έχει καταγραφεί στην ιστορία ως ένα ταπεινό οχυρό ελευθερίας. Καταθέτω την εκτίμηση μου για όλους τους συνεργάτες-συναγωνιστές μου σε εκείνο το διήμερο επαναστατικό συναπάντημα. Κύρια και πρωταρχικά η τιμή και η εκτίμηση στον πρωταγωνιστή της δημιουργίας του Ελεύθερου Ραδιοσταθμού Νίκο Νικολαΐδη που μας έφυγε νωρίς.
Ο Ελεύθερος Ραδιοσταθμός της Πάφου, αν πέτυχε κάτι, ήταν να στηρίξει το φρόνημα του λαού, να αποκαταστήσει την αλήθεια που κακοποιείτο βάναυσα από το χουντοκρατούμενο ΡΙΚ και να παράσχει τα χρονικά περιθώρια για την έλευση του Μακαρίου στην Πάφο και τη σωτηρία του με τη σχεδόν διά εξαναγκασμού αναχώρησή του για το εξωτερικό. Ο Ραδιοσταθμός της Πάφου έδωσε βήμα επικοινωνίας του Μακάριου, με τον λαό. «Ελληνικέ κυπριακέ λαέ, γνώριμη είναι η φωνή που ακούεις, γνωρίζεις ποίος σου ομιλεί, είμαι ο Μακάριος…», ενώ κονιορτοποίησε το ψεύδος που είχε μεταδοθεί σε ολόκληρο τον κόσμο ότι «Ο Μακάριος ήταν νεκρός». Η αυθεντική φωνή του Μακάριου από τις συχνότητες του Ραδιοσταθμού οδήγησε σε ναυάγιο τους αρχικούς σχεδιασμούς των πραξικοπηματιών για «ομαλή» συνταγματική διαδοχή στο προεδρικό αξίωμα.
Η φρενίτις της χαράς που μας κυρίευσε όταν η «είδηση» μας ολόκληρου του πρωινού της 15ης Ιουλίου 1974, ότι ο Μακάριος ήταν ζωντανός, επιβεβαιώθηκε νωρίς το απόγευμα. Ο Μακάριος ήταν ζωντανός. Βρισκόταν καθ’ οδόν προς την Πάφο. Η μαγνητοφώνηση του ιστορικού διαγγέλματος του Μακάριου στη Μητρόπολη Πάφου. Η μετάδοσή του από τις συχνότητες του Ραδιοσταθμού.
Μεσάνυχτα της 15ης Ιουλίου 1974. Η ελληνική εκπομπή του BBC αναμεταδίδει ολόκληρο το διάγγελμα του Μακάριου. Ενθουσιασμός, ζητωκραυγές, παραλήρημα χαράς.
16 Ιουλίου 1974. «Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί».
Το πραξικόπημα επιβάλλεται στην Πάφο. Τα άρματα μάχης κτυπούν αδιακρίτως, η τορπιλάκατος της Εθνικής Φρουράς βάλλει σε ολόκληρη την πόλη με βασικό στόχο να καταστρέψει και να σιγήσει την ελεύθερη φωνή του ραδιοσταθμού. Η φωνή της ελευθερίας θα σιωπήσει.
Θα ακολουθήσει η βαρβαρότητα. Οι συλλήψεις, οι κακοποιήσεις, οι βασανισμοί, οι εκτελέσεις. «Η Κύπρος εάλω». Η τουρκική εισβολή. Ο μέγας άθλος των αθλίων προδοτών.
Τα υστερόγραφα της κυπριακής τραγωδίας
Πενήντα χρόνια μετά τη μεγαλύτερη προδοσία στη σύγχρονη ελληνική ιστορία, η καπηλεία των νεκρών αγωνιστών, η πλαστογράφηση της αλήθειας, η τυμβωρυχία της αντίστασης, η ξύλινη γλώσσα, κινδυνεύουν να μας οδηγήσουν στην απόδραση από τα σκληρά προ του ’74 γεγονότα. Γιατί η αντίσταση στο πραξικόπημα δεν μπορεί να λειτουργεί ως κολυμβήθρα του Σιλωάμ για τις συλλογικές ευθύνες. Ούτε ως εξαγνισμός της κυπριακής κοινωνίας από τις οφειλόμενες τύψεις.
Γιατί οι ενοχές τείνουν να οδηγήσουν και στον μύθο. Που θέλει την επικράτηση της ιστορικής αμνησίας. Που θέλει να ξεχνά ότι η βαρβαρότητα της ελλαδικής δικτατορίας πέρασε στην Κύπρο και ότι κάλυψε μεγάλο τμήμα της κοινωνίας.
Που θέλει να ξεχνά πως Εθνική Φρουρά, Αστυνομία, Παιδεία, Δημόσια Υπηρεσία είχαν μετατραπεί σε άντρα της αντιλαϊκής συνωμοσίας και σε εφαλτήρια της τελικής επίθεσης. Που θέλει να ξεχνά πως η περίφημη θεωρία της βίας και της αντιβίας έστρωσε τον δρόμο στο πραξικόπημα.
Αλλά επίσης πρέπει να επισημανθεί ότι σε κάθε κοινωνία με αυτοσεβασμό, οι πνευματικοί άνθρωποι είναι η ψυχή του λαού, η άμυνά του στη λογική της βίας και του ολοκληρωτισμού, ο θώρακάς του απέναντι στη μισαλλοδοξία και την εθνοκαπηλεία. Γιατί οι άνθρωποι του πολιτισμού άφησαν να κηλιδωθεί και να κουρελιαστεί κάθε ίχνος πολιτισμού και κάθε ψήγμα αισθητικής από τους εκπροσώπους των γελοίων συνταγματαρχών; Πού ήταν οι άνθρωποι του πολιτισμού στην Κύπρο να πουν το όχι και γιατί αντί τούτου συνωστίζονταν ως γλοιώδεις και οσφυοκάμπτες για το ναι;