Ηλεκτρικός σιδηρόδρομος: Νέες επεκτάσεις και υπογειοποιήσεις γραμμών
«Ξαναζεσταίνονται» τα σχέδια των επεκτάσεων του δικτύου του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου (πρώην ΗΣΑΠ), με στόχο οι γραμμές του να επεκταθούν βορειότερα της Κηφισιάς, να υπογειοποιηθούν πλήρως στον Πειραιά, αλλά και να φτάσουν ως το Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Πρόκειται για «δύο συν ένα» παλιά και καινούργια έργα, τα οποία βρίσκονται στο στάδιο των μελετών, στο πλαίσιο της «μεγάλης προσπάθειας» της εταιρείας Ελληνικό Μετρό: να αποκτήσουν πρόσβαση στα μέσα σταθερής τροχιάς ακόμα περισσότερες περιοχές του λεκανοπεδίου της Αττικής και να γίνουν ευκολότερες οι μετακινήσεις για εκατοντάδες χιλιάδες κατοίκους της.
Τα δύο «παλιά» και εμβληματικά έργα, που χάθηκαν στη δίνη των μνημονίων και της οικονομικής κρίσης, στην οποία εισήλθε η χώρα μετά το 2010, είναι η επέκταση του δικτύου του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου (σημερινή γραμμή 1 του μετρό) από την Κηφισιά έως τον Αγιο Στέφανο και η υπογειοποίηση των γραμμών από το Νέο Φάληρο έως τον Πειραιά. Σε αυτά έρχεται τώρα να προστεθεί και ένα τρίτο έργο, που αφορά την επέκταση του Ηλεκτρικού προς το Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ).
Κηφισιά – Βαρυμπόμπη
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της Ελληνικό Μετρό, ένα «παλιό» έργο που επανεξετάζεται είναι αυτό της επέκτασης της Γραμμής 1 (πρώην ΗΣΑΠ) βορειότερα του τερματικού σταθμού της Κηφισιάς.
Στο παρελθόν, σύμφωνα με προκαταρκτική μελέτη του 2006, το σχέδιο αφορούσε την επέκταση της γραμμής του ΗΣΑΠ από την Κηφισιά μέχρι και τον Αγιο Στέφανο, με νέες στάσεις σε Καστρί, «Νάρκισσο», Δροσιά, Ανοιξη και Αγιο Στέφανο. Ωστόσο, το σχέδιο αυτό «πάγωσε» οριστικά το 2010.
Ο νέος σχεδιασμός αφενός έχει τροποποιήσει την όδευση της γραμμής και αφετέρου έχει περικόψει το ενδεχόμενο επέκτασής της μέχρι τον Αγιο Στέφανο, καθώς προβλέπει τη δημιουργία τερματικού σταθμού στον κόμβο της Βαρυμπόμπης, με μια ενδιάμεση στάση στη Νέα Ερυθραία.
Ειδικότερα, η επέκταση συνολικού μήκους περίπου 3 χλμ. θα περιλαμβάνει την υπογειοποίηση των γραμμών αμέσως μετά το ΚΑΤ, με τον σταθμό της Κηφισιάς να γίνεται πλέον υπόγειος και τη γραμμή να κατευθύνεται προς τη Νέα Ερυθραία, καταλήγοντας στον Κόμβο Βαρυμπόμπης, όπου θα είναι δυνατή η μετεπιβίβαση για όσους κινούνται στην εθνική οδό Αθηνών – Λαμίας.
Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα σημαντικό έργο για την πρωτεύουσα, δεδομένου ότι θα συνενώσει τον Κηφισό με το δίκτυο του μετρό, οδηγώντας στη μερική αποσυμφόρηση του κορεσμένου σήμερα οδικού άξονα, ο οποίος ενώνει την περιοχή της Κηφισιάς με τον Φαληρικό όρμο.
Νέο Φάληρο – Πειραιάς
Το σχέδιο για την υπογειοποίηση της γραμμής 1 του μετρό (πρώην ΗΣΑΠ) στο τμήμα από το Νέο Φάληρο μέχρι τον Πειραιά χρονολογείται πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, όταν το έργο ήταν στις προτεραιότητες του ΗΣΑΠ. Ωστόσο η οικονομική κρίση που ακολούθησε έθεσε και αυτό το έργο στο περιθώριο.
Σήμερα το έργο της υπογειοποίησης των γραμμών βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα του Δήμου Πειραιά, δεδομένου ότι οι γραμμές του ΗΣΑΠ εδώ και πάρα πολλά χρόνια κόβουν την πόλη στα δύο. Από την άλλη, η κυκλοφοριακή συμφόρηση από και προς το λιμάνι του Πειραιά ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες… χτυπάει «κόκκινο», προκαλώντας αλυσιδωτές αντιδράσεις και στην κίνηση των οχημάτων μέσα στην πόλη του Πειραιά.
Για το θέμα της υπογειοποίησης των γραμμών του ΗΣΑΠ υπάρχει ήδη ανοιχτός δίαυλος επικοινωνίας ανάμεσα στο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και τη δημοτική αρχή του Πειραιά. Στόχος των δύο πλευρών είναι αρχικά να εκπονηθεί μια ολοκληρωμένη μελέτη, η οποία, πέραν του αντικειμένου της… βύθισης των σιδηροδρομικών γραμμών, θα περιλαμβάνει και άλλες λύσεις για το κυκλοφοριακό πρόβλημα του κέντρου και του λιμανιού του Πειραιά, καθώς και στοιχεία ανάπλασης των περιοχών που σήμερα βρίσκονται πέριξ των γραμμών. Το κυριότερο όμως είναι η οικονομική αποτίμηση της όλης παρέμβασης, καθώς η εξασφάλιση της χρηματοδότησης είναι και η πιο δύσκολη «εξίσωση».
Σημειώνεται ότι οι μελέτες που εκπονήθηκαν πριν από την Ολυμπιάδα του 2004 για την υπογειοποίηση της γραμμής 1 του μετρό στο τμήμα Φάληρο-Πειραιάς προέβλεπαν τη «βύθιση» των γραμμών μετά τον σταθμό του Νέου Φαλήρου και την «ανύψωσή» τους λίγο πριν από την είσοδο στον τερματικό σταθμό του Πειραιά. Επίσης, προέβλεπαν τη δημιουργία ενός ενδιάμεσου σταθμού με το όνομα «Καμίνια», στην περιοχή του παλαιού καπνεργοστασίου του Κεράνη.
Θησείο – «Σταύρος Νιάρχος»
Στον σχεδιασμό της εταιρείας Ελληνικό Μετρό περιλαμβάνεται πλέον και η επέκταση του δικτύου του Ηλεκτρικού (πρώην ΗΣΑΠ) προς τα Νότια Προάστια, και ειδικότερα προς το Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ), το οποίο κάθε χρόνο δέχεται εκατομμύρια επισκέπτες. Πρόκειται για ένα διαχρονικό αίτημα του ΚΠΙΣΝ, το οποίο εξετάζεται και είναι πολύ πιθανό να ολοκληρωθεί μέσα στα επόμενα χρόνια.
Συγκεκριμένα, στη σχετική μελέτη χάραξης, η οποία έχει ήδη ολοκληρωθεί, προβλέπεται η δημιουργία ενός υπόγειου κλάδου της Γραμμής 1, μέσω διακλάδωσης, που θα ξεκινά από τον σταθμό του Θησείου. Η νέα γραμμή Θησείο – ΚΠΙΣΝ θα έχει μήκος περίπου 3,5 χλμ. και θα περιλαμβάνει τέσσερις σταθμούς: Ανω Πετράλωνα, Πλατεία Δαβάκη, Λόφος Φιλαρέτου και ΚΠΙΣΝ.