Η τομή της 25ης Γενάρη 2015, η μνήμη και η λήθη
Η 25η Γενάρη του 2015 είναι ένα σημείο καμπής σε μία από τις πιο τρικυμιώδεις κοινωνικά και πολιτικά περιόδους της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας.
Από τη μία σηματοδοτεί το αποκορύφωμα της απάντησης ενός λαού σε μία συντεταγμένη πολιτική φτωχοποίησης από το 2010 και μετά, ενώ από την άλλη ορίζει την αρχή του κυβερνητικού κύκλου του ΣΥΡΙΖΑ. Οποιαδήποτε συζήτηση για το 2015 δεν μπορεί να γίνεται εν κενώ, χωρίς να τοποθετείται στο ιστορικό πλαίσιο. Σε ό,τι δηλαδή προϋπήρξε, την περίοδο από το 2010 και μετά και οδήγησε στην αναρρίχηση του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία.
Αυτή η αναφορά έχει σημασία γιατί οποιαδήποτε αποτίμηση της περιόδου που ακολούθησε τον Γενάρη του 2015 έχει την τάση να αποκόπτεται από την οικονομική, πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα ως τότε. Σαν να μην προηγήθηκε μία χρεοκοπία εξαιτίας ενός μοντέλου ανάπτυξης που παρήγαγε εξωτερικό χρέος, πρωτίστως δημόσιο αλλά και ιδιωτικό. Σαν να μην προηγήθηκε μία καταστροφική οικονομική πολιτική που οδήγησε σε απώλεια του 25% του ΑΕΠ, 40% των μισθών και των συντάξεων και εκτίναξη της ανεργίας και της φτώχειας σε δυσθεώρητα ύψη. Σαν να μην προηγήθηκε η καταστρατήγηση οποιασδήποτε έννοιας δημοκρατικής νομιμοποίησης και λαϊκής κυριαρχίας από τις ελληνικές κυβερνήσεις.
Η κατάληξη της 25ης Γενάρη του 2015 δεν ήταν απλώς η νίκη ενός κόμματος, αλλά η κραυγή ενός λαού που συστηματικά λοιδορήθηκε, ενοχοποιήθηκε και φτωχοποιήθηκε. Μιας κοινωνίας που οργανώθηκε, πολιτικοποιήθηκε και κινητοποιήθηκε τον καιρό των Μνημονίων, καθιστώντας τον λαϊκό παράγοντα μία κρίσιμη μεταβλητή σε ένα πολιτικό σύστημα που είχε συνηθίσει στις μετα-δημοκρατικές αναθέσεις και εκπροσωπήσεις. Και αν τέτοιες αφηγήσεις, σήμερα 10 χρόνια μετά φαντάζουν ως μπανάλ και ρομαντικοποιημένες, δεν απέχουν καθόλου από την ιστορική αλήθεια.
Την ίδια στιγμή, η 25η Γενάρη ήταν η απαρχή του κυβερνητικού κύκλου του ΣΥΡΙΖΑ. Η κυβέρνηση που σχηματίστηκε με πρωθυπουργό τον Αλέξη Τσίπρα απαρτιζόταν προφανώς από στελέχη χωρίς πρότερη κυβερνητική εμπειρία. Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση αυτή είχε να αντιμετωπίσει μια κατάσταση που σίγουρα δεν είχε παραλάβει καμία άλλη κυβέρνηση της Μεταπολίτευσης σε επίπεδο έκτακτης ανάγκης, αφού η κυβέρνηση Σαμαρά είχε ενεργοποιήσει ένα καλά προετοιμασμένο σχέδιο «αριστερής παρένθεσης».
Από την πρώτη κιόλας εβδομάδα είχε να αντιμετωπίσει την επιθετική κίνηση της ΕΚΤ να αποσύρει το περίφημο «waiver» για τα ελληνικά ομόλογα, αρχίζοντας την όξυνση της πιστωτικής ασφυξίας. Τέλος του Φλεβάρη του 2015, τα στελέχη του Γενικού Λογιστηρίου μας ενημέρωναν ότι τα ταμειακά διαθέσιμα του ελληνικού Δημοσίου θα στέρευαν αν δεν λαμβάνονταν έκτακτα μέτρα.
Σε αυτές τις συνθήκες κλήθηκε να κυβερνήσει ο ΣΥΡΙΖΑ 10 χρόνια πριν. Στις σημερινές εξιστορήσεις του – τότε – αντι-ΣΥΡΙΖΑ μετώπου φτιάχνονται καρικατούρες της περιόδου εκείνης που απέχουν πολύ από τη βιωμένη πραγματικότητα της ελληνικής κοινωνίας. Και ανεξάρτητα από τις μεθύστερες αποτιμήσεις της κυβέρνησης, με τις νίκες και τις ήττες της, με τα καλά της και τα στραβά της, η 25η Γενάρη του 2015 θα αποτελεί ένα ορόσημο για το πώς ο λαϊκός παράγοντας μπορεί να παράγει τομές.
Ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης είναι γραμματέας της Νέας Αριστεράς, κυβερνητικός εκπρόσωπος και υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουλίου 2015