«Ηταν μια καταστροφή που περιμέναμε να συμβεί»

Ο πύργος ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας στο αεροδρόμιο Ρίγκαν της Ουάσιγκτον ήταν υποστελεχωμένος το απόγευμα της Τετάρτης όταν επιβατικό αεροσκάφος της American Airlines και ένα στρατιωτικό ελικόπτερο συγκρούστηκαν στον αέρα, σύμφωνα με προκαταρκτική κυβερνητική έκθεση σχετικά με τις συνθήκες του δυστυχήματος που είχε ως αποτέλεσμα να σκοτωθούν 67 άτομα και πυροδότησε έντονες συζητήσεις και καταγγελίες για τις συνθήκες ασφαλείας σε ένα από τα πιο πολυσύχναστα αεροδρόμια του κόσμου. Κανονικά έπρεπε στον πύργο ελέγχου να εργάζονται 30 ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας, και είναι μόνο 19. Η «Washington Post» ρώτησε για τις συνθήκες αυτές συνταξιούχους ελεγκτές που είχαν εργαστεί στο συγκεκριμένο αεροδρόμιο. «Είναι το πρώτο μέρος που θα σκεφτόμασταν ότι θα συμβεί σύγκρουση», απάντησαν. «Ηταν μια καταστροφή που περιμέναμε να συμβεί».

Σύμφωνα με την έκθεση που περιγράφεται στον αμερικανικό Τύπο, δύο άτομα έκαναν τη δουλειά τεσσάρων μέσα στον πύργο ελέγχου του αεροδρομίου τη στιγμή της σύγκρουσης.

Τα επίπεδα στελέχωσης του πύργου ελέγχου, καταλήγει η έκθεση, δεν ήταν «κανονικά» για την ώρα της ημέρας ή για τον όγκο της εναέριας κυκλοφορίας πάνω από την αμερικανική πρωτεύουσα, όπου κατά μέσο όρο περισσότερα από 100 ελικόπτερα την ημέρα κινούνται γύρω και κάτω από τις δεκάδες πτήσεις των αεροπορικών εταιρειών που προσγειώνονται και απογειώνονται από το αεροδρόμιο Ρίγκαν. Χθες ανασύρθηκαν και τα δύο κουτιά του αεροσκάφους, ενώ συνεχίζονται οι έρευνες για τις σορούς ακόμα 14 ατόμων που δεν έχουν εντοπιστεί. Καθώς οι ομοσπονδιακοί ερευνητές αναζητούν απαντήσεις για τους λόγους που έφεραν αεροσκάφος και ελικόπτερο στο ίδιο ύψος την ίδια στιγμή, το μεγάλο ερώτημα είναι τι έγινε με το σύστημα που διαθέτουν αεροπλάνα και ελικόπτερα για την ανίχνευση κοντινών αεροσκαφών. Οι πληροφορίες που έρχονται στο φως, γράφουν οι «New York Times», περιγράφουν έναν στενό και γεμάτο αεροσκάφη εναέριο χώρο, για τις συνθήκες στον οποίο έχουν προειδοποιήσει επανειλημμένως αξιωματούχοι και νομοθέτες. Αλλωστε, μόλις μία ημέρα πριν από τη σύγκρουση που έριξε αεροσκάφος και ελικόπτερο στα παγωμένα νερά του ποταμού Ποτόμακ, ένα άλλο αεροπλάνο χρειάστηκε να ματαιώσει την προσγείωσή του στο αεροδρόμιο Ρίγκαν προκειμένου να αποφύγει σύγκρουση με ελικόπτερο την τελευταία στιγμή. Οσον αφορά τα όσα γνωρίζουμε για τη μοιραία σύγκρουση, τα στοιχεία δείχνουν μέχρι στιγμής ότι το ελικόπτερο – που βρισκόταν σε εκπαιδευτική πτήση με τρεις πιλότους – πέταξε έξω από την εγκεκριμένη διαδρομή του. Οι πιλότοι της American Airlines πιθανότατα δεν είδαν το ελικόπτερο κοντά καθώς έκαναν στροφή προς τον διάδρομο.  Και ο ελεγκτής εναέριας κυκλοφορίας, που έκανε δύο δουλειές ταυτόχρονα, δεν κατάφερε να κρατήσει χωριστά το ελικόπτερο και το αεροπλάνο – παρότι, μάλιστα, στην προσπάθειά του ρώτησε κάποια στιγμή το ελικόπτερο εάν βλέπει γύρω του φώτα άλλου αεροσκάφους. Τώρα οι ερευνητές του Συμβουλίου Ασφαλείας Μεταφορών θα περάσουν τους επόμενους μήνες εξετάζοντας δεδομένα πτήσης, ηχογραφήσεις από το εσωτερικό των πιλοτηρίων, τις μετεωρολογικές συνθήκες που επικρατούσαν καθώς και συνεντεύξεις με ελεγκτές και άλλους εμπλεκόμενους για να προσπαθήσουν να καταλάβουν τι πήγε στραβά.

Ομως η καταστροφή φαίνεται ήδη να επιβεβαιώνει αυτό που οι πιλότοι, οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας και οι ειδικοί σε θέματα ασφάλειας προειδοποιούσαν εδώ και χρόνια: τα μεγάλα ελλείμματα στις συνθήκες ασφάλειας γύρω από το αεροδρόμιο, ο πύργος ελέγχου του οποίου εξυπηρετεί και τρεις στρατιωτικές βάσεις στην περιοχή, είχαν διαπιστωθεί εδώ και καιρό. Οπως περιέγραψαν εργαζόμενοι, συνήθως ένα άτομο αναλαμβάνει καθήκοντα να καθοδηγήσει αεροσκάφη και ελικόπτερα μετά τις 9.30 το βράδυ, όταν η κίνηση στο αεροδρόμιο αρχίζει να μειώνεται. Ομως ο επόπτης επέτρεψε σε έναν ελεγκτή εναέριας κυκλοφορίας να φύγει νωρίτερα και έτσι βρέθηκε να χειρίζεται και τα δύο πόστα ένας εργαζόμενος ενώ η κίνηση δεν είχε μειωθεί.  Το δυστύχημα σημειώθηκε λίγο πριν από τις 9 το βράδυ. Αν και δεν υπήρχαν ασυνήθιστοι παράγοντες που να προκαλούσαν απόσπαση της προσοχής στους ελεγκτές εκείνο το βράδυ, η στελέχωση «δεν ήταν φυσιολογική για την ώρα της ημέρας και τον όγκο της κυκλοφορίας», αναφέρεται στην προκαταρκτική έκθεση.