Ο πιο βλακώδης εμπορικός πόλεμος στην Ιστορία

Υλοποιώντας την απειλή του για εμπορικό πόλεμο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ υπέγραψε διατάγματα για την επιβολή δασμών 25% στις εισαγωγές προϊόντων από Καναδά και Μεξικό και επιπλέον 10% στους υφιστάμενους δασμούς στα κινεζικά προϊόντα. Η επιβολή δασμών στα καναδέζικα προϊόντα ξεκινά από αύριο. «Πρόκειται για τον πιο βλακώδη εμπορικό πόλεμο στην Ιστορία» εκτιμά η «Wall Street Journal», ενώ, όπως όλα δείχνουν, στο στόχαστρο θα μπει στη συνέχεια και η Ευρωπαϊκή Ενωση. Ολα αυτά θυμίζουν μια παλιά ρήση του ιστορικού Μπέρναρντ Λιούις: «Είναι επικίνδυνο να είσαι εχθρός της Αμερικής, αλλά μπορεί να αποβεί μοιραίο να είσαι φίλος της».

Με την απόφασή του ο Τραμπ επιτίθεται σε τρεις από τους κορυφαίους εμπορικούς εταίρους της χώρας του, καθώς αθροιστικά αντιπροσωπεύουν πάνω από το 40% των εισαγωγών στις ΗΠΑ. Η πρόεδρος του Μεξικού Kλόντια Σέινμπαουμ και ο πρωθυπουργός του Καναδά Τζάστιν Τριντό βρίσκονται σε συνεννόηση και τόνισαν πως παρότι προτιμούσαν τον διάλογο θα επιβάλλουν και εκείνοι πλέον δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα, ενώ και η κινεζική ηγεσία έστειλε μήνυμα ότι «θα αντεπιτεθεί». Η Ουάσιγκτον υποστηρίζει ότι το μέτρο αποσκοπεί στην άσκηση πίεσης στις κυβερνήσεις των τριών χωρών προκειμένου να λάβουν δραστικά μέτρα για τον περιορισμό της διακίνησης φαιντανύλης προς τις ΗΠΑ και την παράνομη μετανάστευση.

Τα ναρκωτικά

Ωστόσο οι ναρκωτικές ουσίες εισρέουν στις ΗΠΑ εδώ και δεκαετίες, κάτι που θα συνεχιστεί όσο υπάρχει ζήτηση. Καμία χώρα δεν μπορεί να το σταματήσει.

Η φαιντανύλη αποτελεί προφανώς πρόφαση, σημειώνουν οι «New York Times», αφού ο Τραμπ έχει τονίσει ότι του αρέσουν οι δασμοί. «Δεν χρειαζόμαστε τα προϊόντα που έχουν» δήλωσε πριν από λίγες ημέρες. «Εχουμε όλο το λάδι που χρειαζόμαστε. Εχουμε όλα τα δέντρα που χρειαζόμαστε, δηλαδή την ξυλεία». Η «WSJ» σχολιάζει πως ο νέος πρόεδρος ακούγεται σαν οι ΗΠΑ να μην πρέπει να εισάγουν απολύτως τίποτα, «ότι η Αμερική μπορεί να είναι μια εντελώς κλειστή οικονομία που φτιάχνει τα πάντα μόνη της. Αυτό λέγεται αυταρχικότητα και δεν είναι ο κόσμος στον οποίο ζούμε ή ο κόσμος στον οποίο θα έπρεπε να θέλουμε να ζούμε, όπως μπορεί να ανακαλύψει σύντομα ο Τραμπ».

Δικαστικές προκλήσεις

Εμπορικοί και νομικοί εμπειρογνώμονες εξήγησαν στους «New York Times» ότι ο Νόμος Διεθνούς Εκτακτης Οικονομικής Εξουσίας του 1977 (IEEPA) δεν έχει δοκιμαστεί για την επιβολή δασμών στις εισαγωγές και η κίνηση του Τραμπ πιθανότατα θα αντιμετωπίσει άμεσα δικαστικές προκλήσεις.

Ο νόμος δίνει στον πρόεδρο ευρείες εξουσίες να επιβάλλει οικονομικές και χρηματοοικονομικές κυρώσεις σε περιόδους κρίσης, γι’ αυτό και επικαλέστηκε θέματα που, όπως ανέφερε, άπτονται της εθνικής ασφάλειας. «Το ερώτημα είναι αν αυτό περιλαμβάνει δασμούς, αφού ο IEEPA έχει χρησιμοποιηθεί μόνο για κυρώσεις» εξηγεί ο Τιμ Μπράιτμπιλ, ειδικός επί του διεθνούς εμπορίου σε μεγάλη δικηγορική εταιρεία. Προσθέτει ότι εταιρείες ή βιομηχανικοί όμιλοι θα ζητήσουν ασφαλιστικά μέτρα, όμως «οι δικαστές δεν είναι πιθανό να αμφισβητήσουν έναν πρόεδρο για το τι συνιστά έκτακτη ανάγκη».

Πολλοί οικονομολόγοι θεωρούν ότι η κίνηση αυτή θα οδηγήσει στην αύξηση του πληθωρισμού στις ΗΠΑ και άρα σε υψηλότερες τιμές για τους καταναλωτές – τουλάχιστον 1.200 δολάρια τον χρόνο για κάθε νοικοκυριό, σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου Γέιλ. Ο Τραμπ έσπευσε να σχολιάσει στην πλατφόρμα Truth Social ότι οι δασμοί που επέβαλε μπορεί να πληγώσουν τους Αμερικανούς, όμως αυτό «θα αξίζει το τίμημα». «Θα υπάρξει πόνος; Ναι, ενδεχομένως. Ωστόσο, θα φέρουμε πίσω το μεγαλείο της  Αμερικής και όλο αυτό θα αξίζει το τίμημα» έγραψε με κεφαλαία γράμματα.

Ενοποιημένες αλυσίδες

Για να κατανοήσουμε την κατάσταση, ας πάρουμε παράδειγμα την αυτοκινητοβιομηχανία των ΗΠΑ, η οποία στην πραγματικότητα είναι βιομηχανία της Βόρειας Αμερικής, καθώς οι αλυσίδες εφοδιασμού σε ΗΠΑ, Καναδά και Μεξικό είναι εξαιρετικά ενοποιημένες. Το 2024 ο Καναδάς παρείχε σχεδόν το 13% των εισαγωγών ανταλλακτικών αυτοκινήτων στις ΗΠΑ και το Μεξικό το 42%.

Οι ειδικοί του κλάδου λένε ότι ένα όχημα που κατασκευάζεται στην ήπειρο πηγαίνει πέρα ​​δώθε στα σύνορα έξι-επτά φορές, καθώς οι εταιρείες προμηθεύονται εξαρτήματα και προσθέτουν αξία με τους πιο οικονομικούς τρόπους.

Ολοι ωφελούνται. Οι αμερικανικές αυτοκινητοβιομηχανίες θα ήταν πολύ λιγότερο ανταγωνιστικές χωρίς αυτό το εμπόριο. Επίσης, χιλιάδες καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας σε εργοστάσια στο Τέξας, το Οχάιο, το Ιλινόις και το Μίσιγκαν οφείλουν την ανταγωνιστικότητά τους σε αυτό το «οικοσύστημα», βασιζόμενοι σε μεγάλο βαθμό σε προμηθευτές στο Μεξικό και τον Καναδά.

Ολα αυτά θα ισχύσουν και για πολλά άλλα προϊόντα. Αναλυτές θεωρούν ότι ο Τραμπ προχώρησε στην ενεργοποίηση του νόμου για να ασκήσει πιέσεις και τελικά να υποχωρήσει, κερδίζοντας αρκετές παραχωρήσεις από τους εταίρους του. Εν τω μεταξύ θα έχει προκαλέσει χάος.