Πωλούνται… φρεσκότατα προσωπικά δεδομένα

Προσωπικά δεδομένα εκατομμυρίων καταναλωτών γεωγραφικά εντοπισμένα και ποιοτικά κατηγοριοποιημένα συλλέγονται συστηματικά από μεσίτες δεδομένων υπό συνθήκες που δεν είναι απολύτως διασφαλισμένες, οι οποίοι στη συνέχεια μπορεί να αποκομίζουν μεγάλα οικονομικά οφέλη δίνοντας πρόσβαση σε τρίτους στα δεδομένα αυτά και διαμορφώνοντας μια τεράστια απειλή για το προσωπικό απόρρητο.

Πρόκειται για τις data brokers που αποτελούν έναν νέο τύπο εταιρειών συλλογής, διαχείρισης και πώλησης δευτερογενών δεδομένων τα οποία ουσιαστικά συνθέτουν πέραν του καταναλωτικού, το δημογραφικό, οικονομικό, ψυχογραφικό, πολιτισμικό και κάθε είδους προφίλ χρηστών μετά τον συνδυασμό πληροφοριών που προέρχονται από διάφορες πηγές.

Η γαλλική εφημερίδα «Le Monde» απέκτησε πρόσβαση μαζί με άλλα οκτώ συνεργαζόμενα μέσα ενημέρωσης σε ένα εμπορικό δείγμα μιας τέτοιας βάσης δεδομένων, της αμερικανικής Datastream Group, που περιελάμβανε στοιχεία για πάνω από 47 εκατομμύρια ανθρώπους.

Εκ πρώτης όψεως, όλοι οι χρήστες κινητών φαίνονται ανώνυμοι επειδή εμφανίζονται με το μοναδικό «αναγνωριστικό» ταυτοποίησης που συνδέεται με το τηλέφωνό τους.

Ομως χρειάζονται μόλις λίγα λεπτά για να εντοπιστεί για παράδειγμα μια ανυποψίαστη συνταξιούχος που μπορεί να περνάει την ώρα της στο κινητό της παίζοντας Candy Crush σε ένα χωριό της Βρετάνης, χωρίς να υποψιάζεται ότι μέσω αυτής της ενασχόλησής της κάποιοι συλλέγουν στοιχεία για τον χρόνο σύνδεσής της, το μοντέλο του κινητού της ή τη γεωγραφική θέση της.

Οι κοινοποιήσεις

Διεθνής έρευνα ξεκίνησε με πρωτοβουλία του Netzpolitik.org (γερμανόφωνου ειδησεογραφικού ιστότοπου για τα ψηφιακά δικαιώματα και την ψηφιακή κουλτούρα) και οι συμμετέχοντες έλαβαν ένα δείγμα από τη συγκεκριμένη data broker, το οποίο κοινοποιήθηκε σε πιθανούς πελάτες.

Περιείχε πληροφορίες για πάνω από 47 εκατομμύρια κινητές συσκευές, σε 137 χώρες του κόσμου, για τις 2 Ιουλίου του 2024, όπως αναφέρει το δημοσίευμα της «Monde».

Συνολικά, 380 εκατομμύρια γεωγραφικές συντεταγμένες, με μεταβλητό βαθμό ακρίβειας, που συνελέγησαν από 39.499 εφαρμογές, περιλαμβάνονται σε αυτό το αρχείο.

Οι πιο ακριβείς, αξιόπιστες με ακρίβεια λίγων μέτρων, βασίζονται στο GPS των συσκευών. Αλλες βασίζονται στη διεύθυνση IP των smartphones και δίνουν μια πιο κατά προσέγγιση ένδειξη, όπως ας πούμε σε επίπεδο γειτονιάς ή περιοχής.

Οι ίδιοι οι μεσίτες που τα διαχειρίζονται και τα διακινούν παραμένουν διακριτικοί σχετικά με την προέλευση των δεδομένων τους.

Υπάρχουν ωστόσο πολλά κυκλώματα.

Μπορούν πρώτα να συλλεχθούν και να κοινοποιηθούν απευθείας από τις εφαρμογές.

Η μετάδοση μπορεί επίσης να γίνει μέσω ενός από τα δομικά στοιχεία λογισμικού τους, όπως τα «SDK» (από το «Software Development Kit»).

Πολλές φορές τα δεδομένα προκύπτουν από έναν συνδυασμό πληροφοριών μέσα από πηγές όπως τα κοινωνικά δίκτυα, οι επιλογές των χρηστών κατά την πλοήγησή τους στο Ιντερνετ, από ανοιχτές σε πρόσβαση βάσεις δεδομένων και αρχεία (όπως είναι για παράδειγμα ανοιχτές έρευνες ή και η απογραφή πληθυσμού) και φυσικά τα δεδομένα αγορών των καταναλωτών.

Ακολούθως διαμορφώνονται εξατομικευμένα προφίλ με τις εταιρείες αυτές να λειτουργούν τελικά ως μεσάζοντες μεταπωλώντας τα σε τρίτους που μπορεί να έχουν εμπορικό ή άλλο ενδιαφέρον.

Τα smartphones λόγω των πολύ εξελιγμένων δυνατοτήτων τους διευκολύνουν τη σύνθεση όλο και πιο άρτιων προφίλ.

Επίσης σε ορισμένες περιπτώσεις αρκεί ένας αλγόριθμος για να βγουν συμπεράσματα για τις προτιμήσεις των χρηστών ή απλώς για στοιχεία που αφορούν την καθημερινότητά τους.