Οι γκέι πρωταγωνιστές του ζωικού βασιλείου και άλλες ιστορίες της ζούγκλας

Παρά το γεγονός ότι οι σεξουαλικές συμπεριφορές του ίδιου φύλου στα ζώα συχνά παρουσιάζονται ως αξιοσημείωτες ή ως παράδοξες, τα ζώα έχουν μια εκπληκτική ποικιλία σεξουαλικών συμπεριφορών και οι αλληλεπιδράσεις αυτές δεν είναι ασυνήθιστες.

Ερωτικές συμπεριφορές του ίδιου φύλου έχουν καταγραφεί σε περισσότερα από 1.500 είδη, σε όλο το φάσμα του ζωικού βασιλείου, τόσο σε σπονδυλωτά όσο και σε ασπόνδυλα, από τα δελφίνια έως τις ιβελούλες.

Ακολουθούν κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα:

Μπονόμπο

Ένα πολυαναφερόμενο παράδειγμα είναι αυτό των μπονόμπο. Οι Μπονόμπο είναι αδελφό είδος των χιμπαντζήδων, και ως εκ τούτου είναι από τους πλησιέστερους ζωικούς συγγενείς μας.

Ωστόσο, χρησιμοποιούν το σεξ με αρκετά διαφορετικό τρόπο από τους χιμπατζήδες και μερικές φορές περιγράφονται ως οι πίθηκοι που «κάνουν έρωτα, όχι πόλεμο».

Στους μπονόμπο η σεξουαλική επαφή χρησιμοποιείται για τον χαιρετισμό φίλων, την αποκλιμάκωση συγκρούσεων και την εδραίωση σχέσεων, και φαίνεται ότι δεν κάνουν διακρίσεις με βάση το φύλο, με τα ζευγάρια θηλυκό-θηλυκό και αρσενικό-αρσενικό να είναι συνηθισμένα.

Ιαπωνικοί μακάκοι

Οι ιαπωνικοί μακάκοι είναι ένα άλλο πρωτεύον θηλαστικό στο οποίο παρατηρείται συχνά σεξουαλική συμπεριφορά του ίδιου φύλου.

Τα θηλυκά αυτού του είδους ζευγαρώνουν συστηματικά με άλλα θηλυκά, σχηματίζοντας προσωρινές αλλά αποκλειστικές σεξουαλικές σχέσεις, γνωστές ως «consortships», οι οποίες περιλαμβάνουν συμπεριφορές ερωτοτροπίας καθώς και σεξουαλική επαφή.

Τα θηλυκά ανταγωνίζονται ακόμη και τα αρσενικά για τους συντρόφους του ίδιου φύλου και συχνά επιλέγουν έναν θηλυκό σύντροφο ακόμη και όταν τους δίνεται η δυνατότητα άμεσης επιλογής με μια αρσενική εναλλακτική λύση.

Πουλιά

Η σεξουαλική συμπεριφορά του ίδιου φύλου δεν περιορίζεται στα πρωτεύοντα θηλαστικά.

Μερικά από τα πιο διάσημα παραδείγματα έχουν βρεθεί στα πτηνά.

Ένα από τα πιο εμβληματικά ζευγάρια ήταν ο Ρόι και ο Σίλο, δύο αρσενικοί πιγκουίνοι που άρχισαν να εκτελούν τελετουργίες ζευγαρώματος στο ζωολογικό κήπο του Central Park το 1998. Μετά από ένα διάστημα, οι υπεύθυνοι του ζωολογικού κήπου αποφάσισαν να δώσουν στο ερωτευμένο ζευγάρι γονιμοποιημένο αυγό.

Ο Ρόι και ο Σίλο εκκόλαψαν ένα μωρό, έναν θηλυκό πιγκουίνο που ονομάστηκε Τάνγκο. Η Τάνγκο μεγάλωσε και στη συνέχεια σχημάτισε μια σχέση με έναν άλλο θηλυκό πιγκουίνο με το όνομα Τανούζι.

Σχέσεις του ίδιου φύλου έχουν επίσης παρατηρηθεί στις χήνες του χιονιού, όπου τα θηλυκά ζευγαρώνουν για να μεγαλώσουν τους απογόνους και των δύο, και στους μαύρους κύκνους, στους οποίους εκτιμάται ότι το ένα τέταρτο όλων των ζευγαρωμάτων είναι αρσενικό με αρσενικό.

Γιατί μας φαίνεται σπάνιο;

Από αυτά και μόνο τα παραδείγματα είναι σαφές ότι η συμπεριφορά του ίδιου φύλου είναι αρκετά συνηθισμένη στον φυσικό κόσμο.

Μάλιστα με έρευνα του 2024, η ομοφυλοφιλική συμπεριφορά είναι πιο συχνή στο ζωικό βασίλειο απ’ ό,τι πιστεύαμε αρχικά.

Στη μελέτη αυτή, το 78% των ειδικών πεδίου ανέφεραν ότι είχαν παρατηρήσει σεξουαλική συμπεριφορά μεταξύ ζώων του ίδιου φύλου αλλά δεν την είχαν καταγράψει.

Σύμφωνα με την έρευνα πολλοί από τους ειδικούς δεν δημοσίευσαν τα δεδομένα για αυτή τη συμπεριφορά, είτε γιατί θεωρούσαν ότι ήταν σπάνια, είτε επειδή δεν ήταν άμεσα σχετική με το θέμα της έρευνάς τους.

Είναι, ωστόσο, επίσης πιθανό να έχει συχνά υποτιμηθεί ή αγνοηθεί το φαινόμενο ή ακόμη και τα ευρήματα να φάνηκαν ταμπού στους φυσιοδίφες.

Γιατί τα ζώα επιδεικνύουν σεξουαλική συμπεριφορά του ίδιου φύλου; Υπάρχει εξελικτική εξήγηση;

Η σεξουαλική συμπεριφορά του ίδιου φύλου θεωρείται συχνά από τους επιστήμονες ως «δαρβινικό παράδοξο».

Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι θεωρείται αντίθετη με τη θεωρία της εξέλιξης, η οποία μας λέει ότι τα γονίδια ή τα χαρακτηριστικά που δεν παρέχουν όφελος για την επιβίωση ή την αναπαραγωγή δεν πρέπει να διατηρούνται.

Οι σχέσεις μεταξύ πλασμάτων του ιδίου φύλου θεωρούνται επιζήμιες για την αναπαραγωγική ικανότητα, επειδή δεν μπορούν να οδηγήσουν σε απογόνους.

Εξαιτίας αυτού οι επιστήμονες έχουν προσπαθήσει να βρουν διάφορα προσαρμοστικά οφέλη για να εξηγήσουν την ύπαρξή της ομοφυλοφιλίας στα ζώα.

Κοινωνικά οφέλη

Ορισμένες από αυτές τις προσαρμοστικές εξηγήσεις περιλαμβάνουν διάφορα υποτιθέμενα κοινωνικά οφέλη.

Για παράδειγμα, ορισμένοι θεωρούν ότι οι συχνές ζευγαρώσεις αρσενικών-αρσενικών στα ρινοδέλφινα (περίπου οι μισές από όλες τις σεξουαλικές αλληλεπιδράσεις των αρσενικών είναι με άλλα αρσενικά) είναι σημαντικές για τον σχηματισμό κοινωνικών δεσμών και συμμαχιών.

Σεξουαλικός ανταγωνισμός

Άλλες θεωρίες αναφέρουν ότι οι συμπεριφορές του ίδιου φύλου μπορεί να αποτελούν μέρος του σεξουαλικού ανταγωνισμού – ζευγαρώνοντας με ένα άλλο αρσενικό, ένα αρσενικό μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την αναπαραγωγική επιτυχία του εν λόγω αρσενικού.

Γιατί πρέπει να μας ενδιαφέρει αν τα ζώα είναι ομοφυλόφιλα ή όχι;

Σε αντίθεση με αυτή τη γραμμή σκέψης, ωστόσο, πιο πρόσφατες ερμηνείες έχουν αμφισβητήσει το κατά πόσον το παράδοξο της «ομοφυλοφιλίας» των ζώων είναι πραγματικά παράδοξο.

Μια ανασκόπηση επί του θέματος από το 2019 προτείνει ότι αντί να ρωτάμε γιατί υπάρχει σεξουαλική συμπεριφορά του ίδιου φύλου, ίσως θα έπρεπε να ρωτάμε «γιατί όχι;».

Μπορεί οι ιστορικές μας ερμηνείες για τις σεξουαλικές συμπεριφορές των ζώων να έχουν διαμορφωθεί από τις ανθρώπινες πολιτισμικές αντιλήψεις για τη σεξουαλικότητα.

Η θεώρηση των συμπεριφορών του ίδιου φύλου ως αναγκαστικά παράδοξων και ως απόκλιση από μια βασική «ετεροφυλοφιλία» μπορεί στην πραγματικότητα να προέρχεται από τις δικές μας ξεπερασμένες αντιλήψεις.

Στο μέλλον, με περισσότερη έρευνα, μπορεί εν τέλει να διαπιστώσουμε ότι τα ζώα που εκφράζουν μια πιο ευέλικτη σεξουαλικότητα είναι πιο συνηθισμένα από εκείνα που δεν το κάνουν.